Bu forumdaki linkleri ve resimleri görebilmek için en az 25 mesajınız olması gerekir.


Aristoteles'in Felsefe Okulu Lykeion'un Felsefi Düşüncesi Nedir? Ne Değildir?

Aristoteles’in Atina’da kurmuş olduğu Lykeion okulu onun dönemindeki tedrisatı hakkında elimizde geniş bilgiler yoktur. Bununla beraber hem Aristoteles’in eserlerinin içeriğinden hem de bu eserleri bu açıdan didik didik inceleyen sonraki araştırmacıların bildirimlerinden çıkardığımız sonuçlara göre, buranın bir bilim, felsefe, siyaset, retorik ve mantık cenneti olduğu çok açıktır. Aristoteles adeta Pythagoras gibi her sabah erkenden öğrencileriyle bu koruda gezintiye çıkar ve yemyeşil ağaçlar arasında felsefenin en derin konularında sohbete başlar, tartışmalar açardı. Okulun daha sonra “Peripatos” adını almasının kökeninde de Aristoteles’in bu tarz bir öğretim yöntemini benimsemiş olması yatar. Bu dersler belirli ve seçkin bir öğrenci topluluğuna ileri düzeyde verilen derslerdir (ἀκροᾱματικός: akroamatikos: sadece dinlemeye yönelik) ve dolayısıyla esoteriktir (Yun. ἐσωτερικός: esôterikos: içsel ya da mistik olanla ilgili, saklı manası olan). Ama bir de öğle sonrası ve akşamları verilen dersler vardır ki bunlar sabahki derslerden daha hafif konuları içeren ve böylece daha geniş bir öğrenci kitlesinin zihnine hitap etmeyi amaçlayan derslerdir (ἐξωτερικός: eksoterikos: dışsal, dışsal olanla ilgili; yani herkesin anlayacağı dersler). Bu ikili eğitimde ileri düzeydeki derslerin konuları, metafizik, mantık ve fizik gibi soyut ve anlaşılması büyük bilgi birikimi gerektiren konulardır; herkesin zihnine hitap eden derslerse retorik, siyaset ve ekonomi gibi daha somut bilgilerle örülü konulardan ibarettir.

DİPNOT: Aristoteles kurduğu okulda yaklaşık 12-13 yıl ders vermiş (M.Ö. 335-322) ve elimize ulaşan külliyatının önemli bir bölümünün notlarını bu yıllar içinde kaleme almıştır. Bu arada da felsefeden retoriğe siyasetten tarıma, kozmetiğe ve maden bilimine kadar çeşitli konularda dersler vermeyi hiç ihmal etmemiştir. Ayrıca koleksiyonculuk tutkusuyla yüzlerce yazmayı bir araya toplayıp İskenderiye ve Bergama gibi dünyanın en ünlü kütüphanelerine örnek oluşturacak ilk kütüphaneyi de bu okulun bünyesinde kurmuş, değişik haritalardan ve özellikle doğa tarihi derslerinde yararlanacağı objelerden adeta bir müze oluşturmuştur. İskender, Asya seferleri sırasında gördüğü, bulduğu ne kadar bitki ve hayvan örnekleri varsa hepsini hocasının oluşturduğu bu müze için toplamış ve müzenin gelişimine önemli bir katkı sağlamıştır.

Okulunun özellikle ekonomi ve politik gibi güncel konulara eğilmesi, onu Platon’un Akademeia’sından daha tanınır hâle getirmiştir. Çünkü Akademeia’nın kendi içine kapalı yapısı ve sadece Platon tarafından seçilen yüksek beyinlere ders vermeyi hedeflemesi, o dönemlerde daha az kişi tarafından bilinmesine yol açmıştır. Bundan başka Aristoteles’in bu okulun yönetimini on gün süreyle zihninde tartışılacak soruları olan başka başka kişilere devretmesi ve bu kişilerin sorumluluğunda çeşitli tezlerin savunulmasına olanak tanıması, birlikte ortak yemekler yenmesine ve kendi yönetiminde ayda bir mükellef sofralar kurulup şölenler düzenlenmesine özen göstermesi de okulunu Akademeia’dan ayıran bir başka önemli nitelik olmuştur. İskender’in ölümüyle birlikte (İÖ 323) Atina’da kopan Makedonya aleyhtarı fırtınalardan nasibini alan ve dinsizlikle suçlanan Aristoteles Atina’yı terk edip Khalkis’e gitmek zorunda kaldı; giderken de Sokrates’in katlini anımsatarak “Atinalıların felsefeye karşı ikinci bir günah işlemesini istemiyorum,” demeyi de ihmal etmedi. Ama bu zoraki sürgün onun İÖ 322 yılında, 62 yaşında hayatını kaybettiğinde Sokrates gibi Yunan gençliğinin ilham kaynağı olan duayenleri arasına yerleştirilmesinin önüne geçemedi; çünkü Lyceum’un havasını soluyanlar, suyundan içenler hocalarını o güne değin bilimsel çalışmaları derin felsefi gözlemlerle bir arada götüren ilk düşünür, ilk öğretmen, ikna kabiliyeti yüksek iyi bir hatip ve mantığın duayeni olarak düşünce tarihine yerleştirmeden edemediler.

[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...]

English Preparatory Department
School of Foreign Languages
Assistant English Teacher
Ankara Baskent University
2017-18

“Benim, senden öncem ve senden sonram yok, yalnızca sen varsın...”
C.A - 31.12.2010 - ∞

English Language and Literature
Faculty of Humanities and Letters
Ankara Bilkent University
2010-15