Bu forumdaki linkleri ve resimleri görebilmek için en az 25 mesajınız olması gerekir.


Psikolojide Merkezi Olmayan Sinir Sistemi Nedir? Ne Değildir?

Organlardan mesajları merkezi sinir sistemine getiren ve merkezi sinir sisteminden organlara emir ileten sinirler çevresel sinir sistemini oluşturur. Boyun omurundan başlayarak kuyruk sokumu omuruna kadar her omur seviyesinde omurilikten çıkan sinir kökleri, kaslara hareket ile ilgili mesajları taşırken organlardan ve deriden gelen duyu ile ilgili uyaranlarını da omuriliğe taşımakla görevlidirler. Çevresel sinir sistemi kişinin isteğine bağlı çalışan Somatik sinir sistemi ve vücutta kendiliğinden istemsiz olarak çalışan Otonom sinir sistemi olmak üzere ikiye ayrılır.

SOMATİK SİNİR SİSTEMİ: Merkezi sinir sistemine duyusal bilgi taşıyan (Getiren) ya da duyusal nöronlar ile iskelet kaslarını uyaran (Götüren) nöronlardan oluşmaktadır. Somatik sinir sistemindeki nöronlar; algılayıcılardan gelen koku, tat, ses, denge gibi özel uyaranları ile ısı, dokunma, ağrı, kendinin farkında olmaya yönelik algılan alırlar. Bu duyuların algılanması sırasında kişi bilinçlidir. Bu sayede somatik sinir sistemindeki nöronlar iskelet kaslarının istemli ve bilinçli hareket etmesini sağlarlar.

OTONOM SİNİR SİSTEMİ: Vücudun dengesini korumak amacıyla, istemimiz dışında çalışan ve merkezi sinir sistemi ile tüm iç organlar arasında iletişimi sağlayan nöronlardan oluşan sinir sistemi otonom sinir sistemidir.

OTONOM SİNİR SİSTEMİNİN GÖREVLERİ AŞAĞIDAKİ GİBİDİR:

• Düz kasların, kalp kasının ve salgı bezlerinin çalışmasını düzenlemek,
• Limbik sistemden ve beyincikten gelen uyarılan almak,
• Uyarı durumuna göre salgı bezlerinin az ya da çok salgı yapmasını sağlamaktır.
Otonom sinir sistemi “Sempatik ve “Parasempatik” bölüm olmak üzere ikiye ayrılır.

SEMPATİK BÖLÜM: Korku, sevinç, heyecan gibi durumlarda sempatik sinir sistemi harekete geçer. Vücuda acil durum çağrısı yaparak faaliyet için hazırlanması ile ilgili mesaj gönderen sistemdir. Bu durumda kan basıncı artar, kalp hızlanır ve sindirim yavaşlar. Genel olarak vücudumuzun acil durumda sempatik bölüm harekete geçtiğinde verdiği tepkileri şu şekilde sıralamak mümkündür:


• Göz bebekleri genişler/büyür.
• Kalp hızlı atar, kalp kası güçlü pompalar ve kan basıncı artar
• Dolaşımdaki kan önemli organlara çekilir, iskelet kaslarına ve kalp kaslarına daha fazla kan verilir.
• Soluk yolları genişler ve solunum hızlanır.
• Bağırsak hareketleri ketlenir.
• İdrar torbası gevşer.
• Mide hareketleri ve salgısı ketlenir.
• Kandaki şeker seviyesi artar.

PARASEMPATİK BÖLÜM: Genelde sempatik sinir sistemini dengeleyerek vücuda “acil durum bitti, normale dön “çağrısı mesajı gönderir. Uyarıları duyu nöronları aracılığıyla merkezi sinir sistemine getirir ve oluşan tepkileri motor nöronlarla organlara iletir. Vücudun kendine gelmesini, dinlenme anında enerji dengesinin düzeltilerek sempatik uyarıların eski haline dönmesini sağlar. Vücudumuzda parasempatik bölüm harekete geçtiğinde verilen tepkiler şu şekildedir:


• Gözbebekleri daralır, gözyaşı bezleri uyarılır.
• Tükürük ve bağırsak salgıları artar.
• Kalp damarları açılır, kalbin atış hızı azalır.
• Mide ve pankreas hareketleri ve salgısı uyarılır.
• İdrar torbası daralır, bağırsak hareketleri artar.

[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...]