| |
|
08 Haziran 2014, 11:58
| #1 | |
| Çevrimdışı  IF Ticaret Sayısı: (0) | Toplumsal Kurumlar: Din Kurumu Din Din insanların yaşamlarında binlerce yıldır güçlü bir etkiye sahip olmuştur ve şu ya da bu biçimde bilinen tüm insan toplumlarında dinsel yaşam görülmüştür. Bugün de din kendimizi, hayatımızı ve çevremizi algılama biçimimizi ve sosyal yaşantımızı sürdürürken verdiğimiz tepkileri etkilemesi bakımından insan yaşamının önemli bir parçası olmayı sürdürmektedir. Dinin Toplumsal İşlevleri Din inançlar, normlar ve davranış kalıpları sunan önemli bir toplumsal kurumdur. Bütün inanç sistemleri mensuplarını “kutsal” çerçevesinde belirli ibadet biçimlerine yönlendirir. Fakat sosyologlar, dinlerin bu inanç, davranış ve ibadet biçimlerinin dinî yönüyle değil daha çok toplumsal ve psikolojik işlevleriyle ilgilenirler. Her din içerdiği inanç, norm ve davranış kalıplarıyla topluma katkılar sağlar. Toplumsal yaşamda, bireylerin bazı davranışları dinî açıdan olumlu, sevap olarak kabul edilir ve teşvik edilir. Bazı davranışlar ise olumlu karşılanmaz, günah kabul edilir ve yasaklanır. Bu yönüyle din, bireylerin davranışlarının toplumun değer yargılarına uygun olmasını sağlar. Toplumu bir arada tutan değerler sistemine meşruiyet kazandıran en önemli unsurlardan biri dindir. Başta aile ve evlilik olmak üzere ekonomi ve siyaset gibi pek çok alanda dinin etkilerini gözlemlemek mümkündür. Toplumun çoğunluğunun paylaştığı inançlar ve toplu ibadet biçimleri Durkheim’ın da belirttiği gibi toplumsal birlikteliği sağlar. Örneğin, toplum tarafından ortaklaşa yapılan ibadet ayin, törenler grup ruhunu geliştiren bireyler arasındaki toplumsal kaynaşmayı güçlendirir. Dinin toplumsal hayata en önemli katkılarından biri de inançlardan kaynaklanan bir otokontrolü olanaklı kılmasıdır. Örneğin, her şeyi bilen bir tanrıya inanan kişi görünürde bir toplumsal baskı olmasa da davranışlarını düzenlemesi gerektiğine dair bir anlayışa sahip olabilir. - “Sadakanın makbul olanı gizli olanıdır.” ilkesi ile ihtiyacı olanlar için para bırakılan sadaka taşları dinin toplumsal yaşamdaki etkilerinin tarihî örneklerindendir. Dinin psikolojik açıdan da olumlu etkileri vardır. İnançlar bireyler üzerinde, rahatlatan, güven duygusu veren ve sıkıntılı zamanlarda umutsuzluğa düşmeyi engelleyen bir rol oynar. Din Üzerine Sosyolojik Çalışmalar Dinsel olanı açıklayabilmek için önce çeşitli kültürlerde bulunan pek çok farklı inancı ve var olan gelenekleri anlamamız, dahası bu inanç ve geleneklere karşı duyarlı olmamız gerekmektedir. Bu nedenle din üzerine çalışmak sosyolojik imgeleme bağlı olan özel girişimdir. Bir dinsel grubu (cemaati) incelemek istediğimizde grupların oluşumu ve amaçlarına dair sahip olduğumuz sosyolojik bilgiler o grubun doğasını açıklamada büyük bir ihtimalle yeterli olmayacaktır. Bunun en önemli nedeni dinsel yaşam pratiklerinin geleceğe, sonsuzluğa, öte dünyaya dair sosyolojik olarak çözümlenmesi güç inançlarla yoğrulmuş olmasıdır. Sosyologlar dini tanımlarken üç ayırıcı nokta üzerinde dururlar: 1. Din kültürün bir biçimidir. 2. Din ayinleri ve inançları içerir. 3. Belki de en önemli nokta dinin, yaşamın anlamlı olduğuna dair amaçlılık duygusu yaratmasıdır. Din, kültürün diğer ögelerinin (demokrasi veya eğitim gibi) belirgin bir biçimde yapamadığı şekilde günlük yaşamı aşan bir anlam sunar. Sosyologlar dinsel inancın doğru olup olmadığı ile ilgilenmez. Sosyolojik bakış açısıyla din Tanrı tarafından buyurulmuş değil insanlık tarafından oluşturulmuş bir kavram olarak düşünülür. Sosyologlar dinin tanrısal yönünü değil insani yönünü ele alırlar: “Din nasıl örgütlenmektedir?”, “Dinin temel inançları ve değerleri nelerdir?”, “Din geniş halk kitleleriyle nasıl ilişkiye geçmektedir?” türünden soruları sorar ve açıklamaya çalışırlar. Belirli bir inancın doğru veya iyi olup olmadığı sorusu her ne kadar dinin inananları için önemli olsa da bu, araştırma sırasında sosyoloğun ilgilendiği bir soru değildir. Sosyologlar özellikle dinin toplumla kurduğu ilişki üzerinde dururlar ve çoğunlukla dini toplumsal dayanışmanın kaynağı olarak görürler. Eğer din inananlarına genel kurallar ve değerler sağlarsa toplumsal dayanışmanın önemli bir kaynağı olur. Dinsel inançlar ayinler ve dinin birleştirici kuvveti, ahlaki toplumun oluşmasına yardımcı olur. Din toplumda var olan kurumlar arasında en önemli olanıdır. Çünkü din kökleşmiş kurallar ve değerlerin öncelikli kaynağını oluşturur. - Max Weber’in öne sürdüğü gibi sosyolojik bakış açısı doğası gereği konusunu sekülerleştirerek anlamaya ve açıklamaya çalışır. Konunun dinsel bir ayin, dinsel bir norm ya da inanç olması bu durumu değiştirmez. Bu nedenle dinin kendisini sunma biçimiyle sosyolojinin onu açıklama biçimi arasında temel bir fark söz konusudur: Din kendisini tanrısal bir hakikat olarak sunarken sosyoloji ise onu kökeninde toplumsal ilişkilerin bulunduğu bir kurum olarak açıklar. Sosyologlar insanların dine başvurmasını bütünüyle kişisel, manevi ve psikolojik ögelerle açıklamak yerine toplumsal güç ile açıklamaya yönelmektedirler. Birçok insan için dinsel inançlar, günlük gerçekleri aşan ve güçlü bir iletişimi içeren kuvvetli kişisel deneyimleridir. Sosyologlar sorgulamazlar fakat dinsel bağlılığın manevi olarak açıklanmasına karşı kendilerini kuşkuyla sınırlandırırlar. Bir kişi Tanrı’nın kendisine görünmesiyle inançlı biri olacağını iddia edebilir. Fakat sosyologlar muhtemelen daha dünyevi somut açıklamalar içindedir. Bazı araştırmacılar insanların ekonomik sıkıntı, yalnızlık, fiziksel acı, hastalık, üzüntü hâlinde olmaları ve toplumsal düzendeki birincil duygularının tehdit altına girmesi durumunda dine yöneldiklerini ifade etmektedirler. Sosyologlar dine yönelişin açıklanmasında toplumsal düzende var olan sorunlardan çok bireylerin psikolojik tepkileri üzerinde yoğunlaşmaktadırlar. (Anthony Giddens, Sosyoloji, s.580-582, Düzenlenmiştir.) Derleyen: Sosyolog Ömer YILDIRIM Kaynak: Atatürk Üniversitesi Sosyoloji Bölümü 1. Sınıf "Felsefeye Giriş" ve "Sosyolojiye Giriş" Dersleri Ders Notları (Ömer YILDIRIM); Diğer Ders Notları (Ömer YILDIRIM) | |
| |  |
| IRCForumlari.NET Reklamlar |
   |
 |
| Etiketler |
| din, kurumlar, kurumu, toplumsal |
| Konuyu Toplam 1 Üye okuyor. (0 Kayıtlı üye ve 1 Misafir) | |
| |
Benzer Konular | ||||
| Konu | Konuyu Başlatan | Forum | Cevaplar | Son Mesaj |
| Toplumsal Kurumlar: Eğitim Kurumu | Elysian | Felsefe | 0 | 08 Haziran 2014 11:55 |
| Toplumsal Kurumlar: Aile Kurumu | Elysian | Felsefe | 0 | 08 Haziran 2014 11:53 |
| Toplumsal Kurumlar Ve İşlevleri | Elysian | Felsefe | 0 | 08 Haziran 2014 11:51 |
| Toplumsal Kurumlar ve Aile | Liaaa | AÖF | 0 | 26 Nisan 2012 02:23 |
| Türk Dil Kurumu + Atatürk’ün Türk Dil Kurumu Neler Yaptı?. | Sevda | Atatürk Köşesi | 2 | 07 Aralık 2010 01:49 |
Normal
