"Ben" araştırması Kojève felsefesinin bilinip-tanınma görüşünün temel araştırmasını oluşturmaktadır. Ona göre insan kendinin bilincidir ve kendinin bilincindedir. Aynı zamanda insansal gerçekliğin ve saygınlığının da bilincindedir ve bundan ötürü kendi varlığı hakkındaki basit duygu olan "kendinin duygusu"nun düzeyini aşamayan hayvandan özce de farklıdır. İnsan ilk olarak kendisine ilişkin bilinci "Ben" dediği an edinir. Kojève Descartes'in "ben neyim?" sorusuna "Ben düşünen bir varlığım" biçiminde verdiği yanıttan Hegel'in hiç de tatmin olmadığını vurgular. Ona göre "düşünüyorum"dan yola çıkan Descartes bu ifadedeki "um"u ön plana almış "Ben"i tamamen ihmal edip dikkatini yalnızca "düşünüyor" üzerinde yoğunlaştırmıştır. Oysa "Ben" özseldir. Çünkü insan ve dolayısıyla felsefe sadece bilinç değil her şeyden önce kendinin bilincidir. İnsan sadece düşünen yani varlığı Logos'la bir anlamı olan sözcüklerden oluşan söylemle açığa vuran bir varlık değildir.
Kojève için düşünüyorum daki um'u yani "Ben'i açığa vuran öznenin ne olduğunu bilmek önemlidir. O bundan sonraki araştırmasını kendinin bilinci ya da insanın varoluşsu temeli üzerinde yoğunlaştıracaktır. Ona göre "seyreden insan" seyrettiği şey tarafından emilmiştir ve bilen özne de bilinen nesne içinde kendini kaybetmiştir. Seyrediş nesneyi açığa çıkarır ama özneyi açığa çıkarmaz. Çünkü bilme ediminde kendini gösteren şey özne değil nesnedir. Kişi bir şeyi dikkatle seyrettiğinde seyrettiği o şeye dalıp gider. Böylece bu edimiyle kişi kendini unutmakta seyredilen şeyden başkasını ve kendi "Ben"ini düşünmemektedir. O belki seyrettiği şeyin bilincinde ancak kendinin bilincinde değildir.
Seyrettiği nesneye dalıp gitmiş olan insan bir istekle örneğin yeme isteğiyle kendisine gelebilir. Bir varlığı "Ben" olarak oluşturan ve onu "Ben" olarak açığa vuran onun bilinçli isteğidir. Hakiki bilgide kendisi tarafından kendisine açığa vurulmuş olan varlığı nesneden farklı olarak ona karşıt bir özne tarafından bir özneye açığa vurulmuş bir nesne haline getiren şey de istektir. İnsan kendisinin isteğinde ve isteğiyle daha doğrusu isteği olması bakımından bir Ben olarak Ben-olmayandan özce farklı ve Ben olmayana radikal biçimde karşıt Ben olarak kendini hem kendine hem de başkasına gösterir.
Ben artık bir isteğin Ben'idir ya da "istek Ben"idir. Kojève'e göre insan bir şeyi ne kadar dalıp gidecek biçimde seyretse de istek doğduğunda hemen kendisine çağrılmış olmaktadır. Seyrettiği şey kadar olmayan insan kendisini ve seyredişinin de varolduğunu kendisinin seyrettiği şey olmadığını fark etmektedir. Nesne olmadığının bilincine varan insan nesneyi bir dış gerçeklik olarak görecektir. Kojève?e göre kendisinin bilincine varan insan için istek ön koşuldur. İnsansal gerçeklik biyolojik bir gerçeklik hayvansal bir canlılık içinde meydana gelebilir ve varlığını sürdürebilir. Ne var ki hayvansal istek kendinin bilincinin zorunlu koşulu olsa da yeterli koşulu değildir. Hayvansal istek tek başına ancak kendinin duygusunu meydana getirebilir.
23 Eylül 2011, 01:26
Benzer Konular 
Normal
