| |
|
29 Mart 2009, 06:16
| #1 | |
| Çevrimdışı  IF Ticaret Sayısı: (0) | Sanatta yapı yasaları SANATTA YAPI YASALARI Ama sanatçının özgürlüğü asla bir keyfilik ve başına buyrukluk da demek değildir ve onun yaratmasının formüle edilemeyen yasalara bağlı olduğu kanısı da büyük ölçüde yanlıştır. Schopenhauer 'in nedensellikte saydığı formlar (varlık nedeni, olgusal neden, hareket nedeni ve bilgi nedeni) sanatta geçerli olmasalar da, sanatın kendisi de, her türlü oluşun dayandığı bir yeterli neden ilkesinden bağımsız olamaz. Sanatın nedeni görüngüler (fenomenler) dir, yani sanat görüngü nedene (Ratio apparendi) ye dayanır. Sanatçı nesneleri oldukları gibi (esse est) betimlemez; tersine, onları kendi duygu ve arzularına, kendi fantazi veya sezgisine nasıl görünüyorlarsa (apprehensio) öyle betimler. O, bu haliyle görünüme çıkarmak istediği şeye bağlıdır. Bu yüzden burada da şu ilke geçerlidir; Bir sanat yapıtında görünüşe çıkan şeyin de yeterli bir nedeni vardır. Sanat için bu ilke düzenleyicidir, ama kurucu (konstitutiv) değildir. O, bir sanatçının yetkin bir yapıt yaratmak istediğinde izlemek zorunda olduğu bir kuraldır. Leonardo 'nun "Akşam Yemeği"nde İsa şöyle der: "Bana ihanet eden sizlerden birisidir ". İşle bu sözler, tablodaki anlamların çeşitli jest ve yüz ifadeleri için bir görüngü nedendir. Ama ne var ki, bir sanat yapıtı, çok sayıda ve sanatçının bilmeye ihtiyaç duymadığı görüngü nedenlere sahip olabilir. Sanatçının açısından bakıldığında, bir şekil nedeni (ratio fingendi)nden sözedilebilir. Çünkü sanatçının içinde şekilsiz olan şey, bilinçli veya bilinçsiz şekil almaya zorlanır. Bu yüzden, yaratılmış olan şey, bir şekil nedenine bağlı olmak zorundadır. Bu yaratma, bilinçli veya bilinçsiz, bir uyum içinde düzene sokma idesi altında gerçekleşir. Kural şudur; "Görünür evrenin kaotik malzemesini (içeriğini) şekil ve resme dönüştürmek üzere düzenle! En ilkel tarzda da olsa, ona bir bütüncül anlam ver!". Öyle ki, sanat yapıtında gerçekleştiğini gördüğümüz düzen bir anlam düzenidir. Başka bir deyişle, her sanat yapıtı, insani deneyimin bir anlamlı ifadesidir. Ama bir sanat yapıtı şu kurallar içinde anlamlıdır: l. İçselliğin (yani, duyguların, eğilimlerin, düşüncelerin, v.b.) ifadesi olarak 2. Dışsallığın betimi (örneğin sadece resim değil, müzik de "çizebilir", evreni betimleyebilir) olarak, 3. Görüngü evrenine ait olmayan şeylerin simgesi olarak (örneğin kutsal tin/ruh için güvercinin simge olması gibi). Olgun bir sanatta bu üç işlev zaten birarada bulunur. Ama form ve anlamın birbirlerinden koptuğu çağlarda bu işlevler de kaybolabilir ve geriye artık kaotik bir oyundan başka bir şey de kalmayabilir. Büyük sanatçılar geçerli Şekil'e ulaşırlar. Bu şekil inandırıcıdır, ona doğrudan inanılır ve o bir canlı yaratık gibi etki yapar. Sanatçı yaratıcı doğanın (natura naturans) bir parçasıdır. Onun yapıtlarından her biri kendi evreninden bir bölümü yansıtır ve sanatçının kendi şekil yasasına uygun bir kimlik kazanır. Onun yaratma yeteneğinde olduğu şey, yine kendi evreni içinde geçerli saydığı ve bizce de geçerli olarak inanılırlık taşıyan şeydir. Bir sanatçının büyüklüğü de, işte bizce de geçerliliğine inanılan bir şeye derinliğine nüfuz etme gücünde belirir. Büyük sanatçılar, şiirde, dramda, resimde, v.b. geçerli formları bulurlar ve yeni bir stil yaratırlar. Alıntı. | |
| |  |
| IRCForumlari.NET Reklamlar |
   |
 |
| Etiketler |
| sanatta, yapi, yapı, yasalari, yasaları |
| Konuyu Toplam 1 Üye okuyor. (0 Kayıtlı üye ve 1 Misafir) | |
| |
Benzer Konular | ||||
| Konu | Konuyu Başlatan | Forum | Cevaplar | Son Mesaj |
| Gaz Yasaları | Lcia | Kimya | 0 | 02 Ekim 2014 16:51 |
| Mutluluk Yasaları | Amelia | Kişisel Gelişim | 2 | 13 Haziran 2014 02:39 |
| Doğa Yasaları | Elysian | Felsefe | 0 | 13 Mayıs 2014 20:12 |
| Ruhun Yasaları | Ezgi | Kişisel Gelişim | 0 | 08 Kasım 2011 16:46 |
| Erkek Yasaları | pyracantha | Ah Erkekler | 1 | 03 Eylül 2011 21:59 |
Normal
