Bu forumdaki linkleri ve resimleri görebilmek için en az 25 mesajınız olması gerekir.


Klasik Mantığa Giriş: Klasik Mantığın En Temel İlkesi: Özdeşlik

Tüm temel kavramlar gibi özdeşlik de tanımlamaya elverişli değildir. Özdeşliği, ancak öbür bilinen ve kendisine yakın kavramlar karşısındaki sınırlarını çizmeye çalışarak aydınlatabiliriz. Özdeşlik eşitlik demek değildir. Çünkü eşitlik benzerliğin bir sınır durumudur. Yani eşitlik, bir benzerlik türüdür. Benzerlik ise, iki ayrı şey arasındaki bir ilişkidir. Benzerlik, iki ayrı şeyin çok miktarda ortak özelliğe sahip olması durumudur. Ortak özelliklerin sayısı arttıkça, iki ayrı şey arasındaki benzerlik de artar. Eşitlik, benzerliğin bir sınır durumu olarak, iki ayrı şeydeki tüm özelliklerin ortak olması durumudur. Oysa özdeşlik, iki ayrı şey arasındaki bir ilişki değil, bir şeyin kendisi olmasıdır. Bu nedenle, benzerler eşit olabilirler, ama özdeş olamazlar. Özdeşlik, bir şeyin bir başka şeyle ilişki kurulmaksızın, kendisi olarak düşünülmüş olmasmı ifade eder. En basit tanımıyla özdeşlik, "Bir şey ne ise odur." biçiminde dile getirilebilir. Mantıkta özdeşlik, özdeşlik önermesi denen "A, A'dır." ifadesiyle açıklık kazanır. Bu önermede, bir şeyin bir başka şeyle olan ilişkisi değil, yalnızca kendisi olduğu ifade edilmektedir. O halde, yukarıda da belirttiğimiz gibi, bir şey kendisi dışındaki başka bir şeyle özdeş olamaz; o kendisi dışındaki bir şeyle ancak benzer veya eşit olabilir. Dolayısıyla, özdeşlik önermesinde yer alan her iki "A"da, yalnızca kağıt üzerinde ve bir dilsel ifade gereği olarak iki adet olarak yer almaktadır. Oysa, "A A'dır." önermesi, bir kez daha vurgulayalım, iki şey arasındaki bir ilişkiyi değil, "A"nın yalnızca "A" olduğunu ifade etmektedir. Aslında, düşünülebilen herhangi bir şeye "A" dediğimizde, özdeşliği de ifade etmiş oluruz. Burada "A", düşünülebilen herhangi bir şeyin yerini alabilen bir simge oluğundan, düşünülebilen herşeyin kendisiyle özdeşliğini göstermekte ve nesnel karşılığı olsun olmasın, düşünülebilen şeyler karşısında biçimsel bir bağımsızlık kazanmaktadır. ir akıl yürütme içinde yer alan önermeler de özdeş olmalıdır. Bir önermenin özdeşliğinden, o önermenin doğruluk değerinin hep aynı kalması kastedilir. Örneğin; "Bütün insanlar ölümlüdür. Sokrates bir insandır. O halde, Sokrates ölümlüdür." akıl yürütmesinde, ilk önermedeki "insan" teriminin anlamında "ölümlü" olmak içerilmiştir ve bu anlam akıl yürütme boyunca aynı kalmıştır.

A, A'dır.

KAYNAK: MODERN MANTIK KİTABI