Çevrimdışı

Suriye'de 61 yıllık Baas rejiminin yıkılması ve geçici hükümetin kurulmasıyla ülke ekonomisinin yeniden toparlanması için başta ABD ve Avrupa Birliği (AB) ülkelerinin olmak üzere uygulanan yaptırımların kalkması önem taşıyor.

Suriye'deki iç savaş, sivillere yönelik şiddet, insan hakları ihlalleri, savaş suçları ve terör örgütlerinin desteklenmesi gibi nedenlerle Baas rejimine karşı alınan çeşitli yaptırım kararları, ülkedeki rejimin şiddeti durdurmasını ve reform sürecine yönelmesini amaçlamaktaydı.



Esed rejimini zayıflatmayı ve insan hakları ihlallerini cezalandırmayı amaçlayan bu yaptırımlar, aynı zamanda Suriye halkı üzerinde de büyük bir yük yarattı.

Batı ülkelerinin Suriye'ye uyguladıkları çeşitli kısıtlayıcı tedbirler, Esed rejiminin çöküşünün ardından anlamını da yitirmiş oldu.

Çok sayıda ülke ve uluslararası kuruluşlar tarafından alınan tedbirler, Suriye'nin ekonomik ve siyasi durumunu ciddi ölçüde etkilerken ülkenin yeniden kalkınması ve toparlanmasını da zorlaştırıyor.

Esed'in düşmesiyle yaptırımların geleceği üzerine tartışmalar yoğunlaşıyor.




ABD YAPTIRIMLARI TARİHİ

ABD Dışişleri Bakanlığı ve Hazine Bakanlığı'ndan derlenen i bilgilere göre, ABD'nin Suriye'ye yönelik yaptırımları, Aralık 1979'da ülkenin "teröre destek veren devlet" ilan edilmesiyle başladı.

Bu durum, savunma ihracatı ve satışlarına yasağı, hem sivil hem de askeri olmak üzere çift kullanımlı ürünlerin ihracatına yönelik belirli kontrolleri ve çeşitli finansal kısıtlamaları beraberinde getirdi.



Suriye Sivil Koruma Yasası" (Caesar Syria Civilian Protection Act) ya da kısa adıyla "Sezar Yasası" yaptırımları daha da genişletti.

İsmini, 2014'te Esed rejiminin muhalifleri tuttuğu hapishanelerde işkenceyle öldürülen 11 bin tutukluya ait 55 bin fotoğrafı dünya basınına sızdıran askeri polisin kod adından alan yasa, sadece Esed rejimini değil yabancı kişi ve kuruluşları da hedefledi.

Esed rejimine daha fazla yüklenilmesi ve dünya sisteminden dışlanması, yasanın asıl hedefini oluşturdu.




DÜNYANIN EN KAPSAMLI KISITLAMALARI ARASINDA YER ALIYOR

ABD'nin Suriye'ye yönelik uyguladığı güncel yaptırımlar, silah ambargosu, varlık dondurma ve seyahat yasaklarını içeren 13894 Sayılı Başkanlık Emri kapsamında düzenleniyor.

Özellikle inşaat ve enerji sektörlerine uygulanan yaptırımlar, rejimin ekonomik olarak ayakta kalmasını daha da zorlaştırmayı amaçladı.



Esed rejiminin finansman kabiliyetini engellemek amacıyla hükümete uygulanan yaptırımların hedefinde Suriye Merkez Bankası da yer aldı.

Bugün ABD'nin Suriye'ye uyguladığı yaptırımlar, dünyanın en kapsamlı ekonomik kısıtlamaları arasında bulunuyor.

Ekonomik kısıtlamalar, mal varlığı dondurmaları, sektör hedefli yaptırımlar, yabancı kişi ve kuruluşlara yaptırımlar, ABD'nin Suriye'ye uyguladığı yaptırımların temel unsurlarını oluşturuyor.

Rejimin gelir kaynaklarının kesilmesi amacıyla enerji, inşaat ve bankacılık sektörlerine yönelik yaptırımlar, Sezar Yasası kapsamında yabancı bireyler ve şirketlere yönelik yaptırımlar bunların arasında yer alıyor.




HALK ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ DAHA DERİN OLDU

Suriye'ye yönelik yaptırımlarda gıda, ilaç ve insanı yardımlara yönelik bazı muafiyetler tanınsa da bu yardımların ulaştırılmasındaki bürokratik zorluklar, Suriye halkı üzerindeki etkilerin hafifletilmesini engelliyor.

Yaptırımların temel amacı rejimi zayıflatmak olsa da Suriye halkının üzerindeki etkilerinin çok daha derin olduğu görülüyor.

Enflasyonun kontrolden çıktığı, paranın değerinin hızla düştüğü ve işsizliğin tavan yaptığı ülkede temel ihtiyaçlara erişim, büyük ölçüde sınırlı olduğu dikkati çekiyor. Tıbbi malzeme ve gıda temini gibi konularda ciddi sıkıntılar yaşanıyor.

Uzmanlar, yaptırımların Suriye vatandaşlarına ağır yük bindirdiğini savunuyor.




Suriye'ye uygulanan yaptırımların kalkmasının ülkeye çeşitli faydalarının olması bekleniyor. Yaptırımların kaldırılmasının Suriye'nin ekonomik toparlanmasını hızlandıracağına ve kalkınmasına yardımcı olacağına kesin gözüyle bakılıyor.

Ayrıca, kısıtlayıcı tedbirlerin kaldırılması, insani yardımların daha kolay ulaştırılmasını sağlamakla birlikte, sivil halkın yaşam koşullarının iyileşmesine ve geri dönüşlerin hızlanmasına da katkı sunacağı belirtiliyor.


-alıntı-