Çevrimdışı

Çocuklara Eleştirel Düşünmeyi Öğretmek İçin Faydalı Öneriler




[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...]


Başkalarının fikirlerini hemen kabul etmeyen, kendine has bir şekilde düşünen ve sorgulayan bir çocuk yetiştirmek hemen her anne babanın arzu ettiği bir durumdur. Peki, düşünen ve sorgulayan bir çocuk nasıl yetiştirilir? Bu konudaki faydalı önerileri ve uygulayabileceğiniz ipuçlarını sizler için bir araya getirdik.

Karar alma süreçlerine ortak edin!

Çocuklar, anne babalarının davranışlarını ve düşüncelerini, ilgiyle takip eder ve kendi davranışları ile onları taklit ederek öğrenir. Bu durumda, eleştirel düşünceye sahip bir çocuk yetiştirmek için ilk önce siz bu şekilde düşünen ve karar alan biri olmalısınız. Akşam yemeği için seçim yapmaktan, eve alınacak büyük bir eşyaya kadar birçok karar sürecini çocuğunuzun gözü önünde sürdürün. Örneğin bir eşya alınacaksa, çocuğunuzla birlikte internet üzerinden araştırma yapın. Bir listeye iki model arasındaki avantaj ve dezavantajları yazın. Kullanıcı yorumlarını, puanlamaları birlikte okuyun. Karar alma sürecinde her bilgiyi nasıl değerlendirdiğinizi görmek çocuğunuzun akılcı düşünme becerisini de geliştirecektir.

Sadece “NE” değil, “NEDEN” ve “NASIL” sorularını da sorun!

Çocuğunuza eleştirel düşünme becerisini kazandırmak için sorduğu sorulara çeşitlilik kazandırın. Bunu yapmak için okulda öğrendiği konularda derin düşünmesini teşvik edebilirsiniz. Örneğin, çocuğunuz okulda iklim değişiminin ana nedenleri nedir sorusunun cevabını öğrenmiş olabilir. Evde ona “Bu nedenler iklim değişikliğine nasıl sebep oluyor?” ya da “İklim değişikliğine karşı neden önlem almalıyız” diye sorarak, bilgisine yorum katmasını da sağlayabilirsiniz.

Bilginin kaynağını sorgulamayı öğretin!

Günümüzde hepimiz internet ve TV yoluyla bilgiye ulaşabiliyoruz. Peki kolaylıkla ulaştığımız bu bilgilerin ne kadarı doğru? Çocuğunuza sahip olduğu bilgi kadar öğrendiği kaynağı da sorgulaması gerektiğini anlatın. Bir konuda birlikte araştırma yaparken, hangi kaynakların güvenilir, hangilerinin yanlış olabileceğini gösterin. TV ve internette gördüğü her şeye neden inanmaması gerektiğini, reklamların aldatıcı yüzünü yaşına uygun örneklerle anlatın.

Başka bakış açılarını anlaması için yönlendirin!

Çocuğunuzla bir konuyu konuşurken, sadece kendi bakış açısını ifade etmesini istemeyin. Bir konu hakkında farklı fikirleri, farklı kişilerin bakış açısından ele alarak ona anlatın. Çocuğunuzun, konuları etraflıca düşünebilmesi için başkalarının öncelikleri ve endişelerini anlayabilmesinin, onlarla empati kurabilmesinin önemini ihmal etmeyin.

Problemleri tespit etmeyi öğretin!

Çocuklar yetişkinler gibi yaşadıkları sorunları ve aşmaları gereken problemleri tanımlamayı kolayca başaramayabilirler. İçinde bulundukları durum onlara sıkıntı verir. Bazen ağlayarak bazen de öfkelenerek bu can sıkıcı durumla baş etmeye çalışırlar. Küçük yaşlardan itibaren çocuğunuzun sıkıntılı bir durum ile karşılaştığında, tam olarak problemin ne olduğunu anlamasına yardımcı olun. Basitçe neden öfkelendiğini, onu neyin üzdüğünü ya da neyi kızdırdığını sorun. Problemi tespit etmenin çözüm için ilk adım olduğunu anlatın.

Problem çözme becerilerini geliştirin!

Eleştirel düşünce ve sorgulama becerisi gelişen çocuklar problem çözme konusunda da beceri gösterir. Çocuğunuz ile bir problem ile karşılaştığında sakince düşünmeyi ve problemi farklı açılardan ele almayı öğretin. Birlikte önce problemin tanımını yapın, ardından bu problemi nasıl çözeceğinize dair birlikte kafa yorun. Siz bu noktada daha çok yönlendirici sorular soran, çocuğunuz ise bu sorulara cevap bulan kişi olabilir. Örneğin çocuğunuz bir arkadaşı ile aynı oyuncağı paylaşamıyor. Çocuğunuzla problemin tespitini yapın. “Demek sen ve arkadaşın aynı oyuncakla oynamak istiyorsunuz. Sence bu sorunu nasıl çözebiliriz?”, “Acaba sırayla oynamak problemini çözebilir mi?” ya da “5 dakika sen 5 dakika arkadaşın oynarsa, probleminiz ortadan kalkabilir mi?” gibi çözüm yollarını işaret eden sorular ile başlangıç yapabilirsiniz.

__________________