| |
|
22 Mayıs 2019, 13:25
| #1 | |
| Çevrimdışı  IF Ticaret Sayısı: (0) | Dünyadaki Tüm Alfabeler Dünyadaki Tüm Alfabeler Kategorilerine göre Tüm dünya alfabeleri listesi Tarih boyunca kullanılan yazı sistemleri farklı mantıklara göre tasarlanmışlardır. Günümüzde kullanılan alfabelerin büyük bir çoğunluğu dillerdeki seslerin tamamını ifade eden ünlü ya da ünsüz harfler kullanılarak yazılır. Böylece harfler yan yana getirilerek kelimeler oluşturulur. Ama her bir nesneyi bir karakterle ifade eden (Çin yazı sistemi) yazı sistemleri de bulunmaktadır. Bu yazı sisteminde kullanılan karakterler bir ya da daha fazla kelimeyi ya da ekleri temsil edebilir. Fakat bu nedenle yazı sisteminde kullanılan karakter sayısı çok yüksek rakamlara ulaşır, binlerle ifade edilir. Yine heceleri ifade eden karakterleri kullanan ve ‘hece alfabesi’ olarak isimlendirilen yazı sistemleri de vardır. Bu alfabelerde kullanılan karakterler tek bir sesi değil heceleri karşılamaktadır. Sonuç itibariyle farklı mantıklar kullanılarak hazırlanan çok sayıda alfabe bulunmaktadır. Aşağıdaki listemizde farklı sistemler kullanılarak hazırlanan alfabeleri bulacaksınız. Tabi bu alfabeler farklı dilleri yazılı hale getirmek için kullanılmak üzere değiştirilmiş olabilir. Örneğin Latin alfabesinin farklı dilleri yazılı hale getirmek için kullanılan pek çok versiyonu bulunmaktadır. Dolayısıyla aşağıda listelediğimiz alfabeler, yazı sistemleri, oluşturulma şekline göre sınıflandırılmış olan yazı sistemleridir. Segmental Alfabeler: Segmental kelimesi sözlük anlamıyla ‘bölümlü’ olarak tarif edilebilir. Fonetik alfabeler ya da fonogram kullanılan dillerin (sesçil diller) yazımında kullanılan yazı sistemleri olarak da tarif edilebilir. Yani Segmental alfabe kavramı ile dildeki tüm seslerin ifade edilmesi amacıyla ünlü ve ünsüz harflerin kullanıldığı alfabeler kastedilmektedir. Nadir durumlarda, iki ünsüzü ifade eden harfler de kullanılmaktadır. Örneğin Latin alfabesi kullanan bazı ülkelerin alfabelerinde yer alan ‘X’ harfi, ‘ks’ harflerinin yerine kullanılan, bu sesi ifade eden bir harftir. Listemizde günümüzde kullanılan ve kullanılmayan alfabeler yer almaktadır. Bu tip alfabeler şu şekilde sıralanabilir: Latin Alfabesi (Farklılaştırılmış şekilleriyle dünyada 5 milyara yaklaşan sayıda kişinin kullandığı alfabedir) Ermeni Alfabesi Kıpti Alfabesi Kiril Alfabesi Etrüsk Alfabesi Orhun Alfabesi (Göktürk Alfabesi yada diğer adıyla Köktürk alfabesidir) Yunan Alfabesi İtalik (Latino-faliscan ya da Avrupa) Alfabesi Runik (futhark) Alfabe Gürcü Alfabesi Glagolitic (Kiril alfabesinin atası) Alfabe Eski Alman (Old-German ya da Gothic) Alfabesi Kore Alfabesi Lidya Alfabesi (Yunan alfabesinin bir türü) Ogham Alfabesi (Keltler-druidler tarafından kullanılmıştır.) Eski Macar Alfabesi (Macar Runik yazısı, Old Hungarian Alphabet) Havacılık Alfabesi (Oscan, harf kodlama sistemi, havacılık ve askeri birimlerin iletişiminde kullanılır) Umbria Alfabesi (Etrüsk alfabesine benzeyen, ondan türeyen bir alfabe) Venetic Alfabesi (Etrüsk ve Latin alfabelerine benzeyen, Venedik şehri civarında M.Ö. 1000 yıllarında kullanılan bir alfabe.) İdeografik (logografik) Yazı Sistemleri Bu yazı sistemlerinde kullanılan şekiller, karakterler, logogramlar bir nesneyi, kelime topluluğunu ya da ekleri belirtmek için kullanılır. Heceleri gösteren ama yine bazı karakterlerin de nesneleri ifade ettiği türleri vardır. Çin Yazı Sistemi Mısır Hiyeroglifleri Jurchen Yazı Sistemi (Mançurya’da eskiden kullanılmış olan bir sistem) Khitan Yazı Sistemi (Kuzeydoğu Çin’de Khitan topluluğu tarafından 10-12. Yüzyıllarda kullanıldı) Mixtec Yazı Sistemi (Orta Amerika’da M.Ö.10.yy-M.S.16.yy. arasında kullanılan bir sistem) Naxi (naçi) Alfabesi (Çin, Tibet ve Myanmar’da 300 bin kadar kullanıcısı olan bir dil ve yazı sistemi) Nushu Alfabesi (Çin’in Hunan eyaletinde kadınların konuşması için geliştirilen bir dil ve alfabesi) Tangut Alfabesi (Tangut: Kuzeybatı Çin’de 1038-1227 arasında bulunan devlet, dil ve kullanılan yazı sistemi) Aztek Alfabesi Maya Alfabesi Hitit Alfabesi Sümer Alfabesi Akad Alfabesi Girit Hiyeroglifleri Çivi Yazısı Elam Alfabesi Olmek Yazı Sistemi (Aztek öncesi Orta Amerika’da yaşayan halkın dili ve kullandığı yazı sistemi) İndus Alfabesi (İndus Vadisi’nde M.Ö.3300-1700 yılları arasında var olan uygarlığın kullandığı dili yazılı hale getirmek için kullanılan sistem) Japon Alfabesi Çizgi Yazısı-A (Linear A) Yazı sistemi (Girit Adası-Minos Uygarlığı-M.Ö.1600 sonrası) Çizgi Yazısı-B (Linear B) Yazı sistemi (Eski Yunan-Miken Uygarlığı-M.Ö.1450 sonrası) Luvi Yazısı (Anadolu’da Luvi halkının kullandığı hiyeroglif yazısı) Teotihucan Yazı Sistemi (Eski Orta Amerika şehir-devletlerinden biri, dili ve alfabesi) Zapotek Yazı Sistemi (Eski Orta Amerika şehir-devletlerinden biri, dili ve alfabesi) Hece Yazı Sistemleri ve Abugida Yazı Sistemleri Abugida, Alfaheceleme olarak da adlandırılan parçalı bir yazı sistemidir. Brahmi ailesindeki yazı sistemlerini kapsar. Kullanılan her birim birincil öneme sahip olan ünlü sesi ve ikincil öneme sahip olan ünsüz sesi karşılar. Dolayısıyla fonetik yazı sistemlerinden ve ünlü harflerin isteğe bağlı olarak yazıldığı ya da hiç kullanılmadığı ebced sistemlerinden farklıdır. Hece yazı sistemleri ise sonu ünlü ile biten açık heceleri (da-de-dı-di-do-dö-du-dü gibi) ya da sonu ünsüz ile biten kapalı heceleri (ab-ac-aç-ad-af) yazmakta kullanılan harflerin kullanıldığı yazı sistemleridir. Yani harfler tek bir sesi değil, heceleri belirtmektedir. Bengal Alfabesi Vatelettu Alfabesi (Hindistan) Brahmi Alfabesi Tocharian Alfabesi (Güneybatı-Çin, Orta Asya’da günümüzde kullanılmayan bir dil ve alfabe) Bugis Alfabesi (eskiden Endonezya Sulawesi adasında kullanılan dil ve alfabe) Tibet Alfabesi Burma Alfabesi Tay Alfabesi Devanagari Alfabesi Telugu Alfabesi (Brahmi alfabesinin bir formu) Tana Alfabesi (Maldiv alfabesi ya da Dhivehi alfabesi) Tamil Alfabesi Grantha Alfabesi (Brahmi ile ilişkili sistemlerden birisi) Takri Alfabesi (Himalayaların batı bölgesinde 20.yy. öncesinde kullanılan bir sistem) Guajarati Yazı sistemi (Hindistan) Tagalog Alfabesi (Günümüzdeki Filipincenin temelini oluşturan dil ve yazı sistemi) Gupta Alfabesi (Brahmi yazısının farklı karakterlerinin kullanıldığı bir sistem) Seylan (Sinhala) Alfabesi Gurmukhi Alfabesi Sarada Alfabesi (Gurmukhi yazı sisteminin atası sayılabilecek olan sistem) Phags-pa Alfabesi Rejang Alfabesi (Hindistan) Cava Alfabesi Oriya Alfabesi (Hindistan) Kadamba Alfabesi (Güney Asya) Kalinga Alfabesi (Eski Kazakça’yı yazmak için kullanılan, artık kullanılmayan bir yazı sistemi) Nagari Alfabesi (Devanagari alfabesinin atası, eski formu) Keşmir Alfabesi (Sarada yazısının yeni formudur, Hindistan’da kullanılır.) Modi Alfabesi (Hindistan’daki Marathi dilini yazmak için 20.yy. ortalarına kadar kullanılmıştır. Kawi Alfabesi (8-13.yy. arasında Güney Doğu Asya’da kullanılan bir sistem) Meithei Mayek Alfabesi (11-18.yy.arasında Doğu Hindistan, Burma gibi yerlerde kullanılan Meithei dilini yazmakta kullanılan sistem) Kharosti Yazı Sistemi (3-4.yy.larda konuşulan günlük Prakrit lehçeleri için Hindistan, Kuzey Pakistan ve Doğu Afganistan’da kullanılmıştır. Brahmi yazısına çok benzer.) Mangyan Alfabesi (Filipinlerdeki Mangyan yerlilerinin dili ve yazı sistemi) Khmer Alfabesi (Kamboçya) Malayalam Yazı Sistemi (Hindistan) Landa Yazı Sistemi (Pencap dili için 10.yy.da geliştirildi. Ama bu dile uygun olmadığı düşünülerek bırakıldı.) Lepcha ya da Rong yazı sistemi (Hindistan-Lepcha dili) Lao Yazı Sistemi (Laos resmi dilini yazmakta kullanılır.) Biblos Alfabesi (Latin alfabesinin temeli) Çeroki (Cherokee) yazı sistemi Cree Alfabesi (Kanada kızılderilileri) Kıbrıs Hece Yazısı Klasik Etiyopya Yazı Sistemi İnuit Alfabesi (Kanada-Eskimo dilinin bir lehçesini yazmakta kullanılır.) Meriotic Yazı sistemi (Mısır, Kush krallığı, M.Ö.2.yy.-M.S.5.yy.) Eski Kannada Alfabesi (Hindistan’da konuşulan Kannada dilini yazmak için 18.yy.a kadar kullanılan, Kadamba alfabesinden geliştirilmiş olan bir yazı sistemi) Kannada Alfabesi (Kannada dilini yazmak için 18.yy. sonrasında kullanılmıştır. Eski Fars Alfabesi (Fars çivi yazısı) Ebced Yazı Sistemleri Ünlü harflerin hiç yazılmadığı veya isteğe bağlı olarak yazıldığı sistemlerdir. Yazıyı okuyan kişi uygun ünlü harfi kullanarak okur. İngilizce olarak ‘consonontal Alphabet ya da Abjad’ olarak da isimlendirilir. Arap Alfabesi Arami Alfabesi Fenike Alfabesi Avesta Alfabesi Berberi Alfabesi Uygur Alfabesi İbrani Alfabesi Nabataeans Alfabesi (Şimdiki Ürdün 2-4.yy.) Eski İbrani Alfabesi Pehlevi Alfabesi Palmira Alfabesi (Aynı adlı Arami lehçesinin yazıldığı, M.Ö.100-M.S.300 arasında kullanılan yazı sistemi) Proto-Sinaitic Yazı Sistemi (M.Ö.1900-1100 arası Güney Arabistan, Sina Yarımadası) Sami Alfabesi Süryani Alfabesi Güney Arabistan Alfabesi (M.Ö.5.yy-M.S.6.yy.) Thamudic (Güney Arabistan Alfabesinin kuzeyde kullanılan bir türü) Tifinag Yazı Sistemi (Tuaregler başta olmak üzere Berberiler tarafından kullanılan yazı sistemi) Ugarit Alfabesi (Günümüzdeki Suriye, M.Ö.1300 ile M.Ö.800 yılları arasında kullanılan yazı sistemi) | |
| |  |
| IRCForumlari.NET Reklamlar |
   |
 |
| Etiketler |
| alfabeler, dünyadaki, tÜm |
| Konuyu Toplam 1 Üye okuyor. (0 Kayıtlı üye ve 1 Misafir) | |
| |
Benzer Konular | ||||
| Konu | Konuyu Başlatan | Forum | Cevaplar | Son Mesaj |
| Dünyadaki en güzel 14 çiçek, Dünyadaki en güzel çiçekler | Violent | Bahçe Bakımı ve Çiçekler | 0 | 21 Şubat 2014 19:41 |
| Türklerin kullandığı alfabeler | Ecrin | Türk Dili ve Edebiyatı | 0 | 02 Mayıs 2011 23:30 |
| Dünyadaki İlk Ehliyet | Sır | Merak Ettikleriniz | 0 | 11 Şubat 2011 16:27 |
| Türklerin Tarih Boyunca Kullandıkları Alfabeler | Ruj | Türkçe | 0 | 13 Aralık 2010 10:15 |
| Dünyadaki denizler | Ruj | Balıkçılık | 0 | 09 Aralık 2010 00:26 |
Normal
