Çevrimdışı

GIDA KATKI MADDELERİ

Bu forumdaki linkleri ve resimleri görebilmek için en az 25 mesajınız olması gerekir.

Gıda Katkı Maddesi Nedir?

Tek başına gıda olarak tüketilmeyen veya gıda ham veya yardımcı maddesiolarak kullanılmayan, tek başına besleyici değeri olan veya olmayan; seçilen teknoloji gereği kullanılan işlem veya imalat sırasında kalıntı veya türevleri mamul maddede bulunabilen, gıdanın üretilmesi, tasn,f,, işlenmesi, hazırlanması, depolanması sırasında gıda maddesinin tat, koku, görünüş yapı ve diğer niteliklerini korumak, düzeltmek veya istenmeyen değişikliklere engel olmak ve düzeltmek amacıyla kullanılmasına izin verilen maddeler, gıda katkı maddeleridir.
Gıda katkı maddeleri yapılarına göre; doğal, doğala özdeş veya yapay olarak sınıflanır.
1. Doğal Katkı Maddeleri : Pancar suyundan elde edilen kırmızı renklendirici
2. Doğala Özdeş Katı Maddeleri : Örn : doğadakini insan tarafından yapılan aynısıdır.Ör: vanilya.
3. Yapay Katkı Maddeleri : Doğada bulunmaya insanlar tarafından yapılan katkı maddeleridir.Ör:Sakkarin
Gıda katkı maddeleri neden kullanılır:
Gıdalar, ısı değişiklikleri, oksidasyon, mikrobiyal bulaşmalar gibi çok çeşiti çevresel faktörlere maruz kalabilmektedir.Bu durum gıdaların yapısal ve duyusal özellikleri ile beraber gıda güvenliğini riske atabilmektedir.
Gıdanın raf ömrü sürecinde mikrobiyolojik bozulmayı önleme,
Dayanıklılığı artırma,
Besleyici değeri koruma,
Renk, görünüş ve lezzet gibi duyusal dayanıklılığı arttırma, gibi amaçlarla kullanılır.
Gıda katkısı kullanımı zorunlu değildir.Ancak tüketme sunulan hazır besinlerin görüntüsünde, renginde, tadında ve besleyici değerinde oluşabilcek ve sağlığa zarar verebilecek olumsuz durumların gelişmesini önler.
Gıda Katkı Maddeleri Sağlık için Risk oluşturur mu?
Uluslararası standartlara uygun olarak denetimden geçen gıda katkı maddeleri sağlık için risk oluşturmaz.
Risk içerdiği tartışılan gıda katkı maddeleri; E250 ve E251 dir.Bunlar kansere neden olan nitrozaminleri oluşturur.Kanın oksijen taşıma yeteneğini azaltırlar.
Aşırı kullanımları sonucunda yüksek ihtimalle mide kanseri oluşur.E250 ve E25 et ürünlerinde bulunur.
Riskli diğer bir koruyucu katkı maddesi de E210 dur.Astım,deri dökütüleri ve hiperaktiviteye neden olan Benzoik asit(E210), meyve uları, sos, ketçap,mayonez,reçel ve peynirlerde kullanılır.E210, izin verilen sınırların üzerinde kullanılırsa kişide allerjik reaksiyon oluşturur.
Astımlı hastalarda, astım atakları başlatabilen bir diğer koruyucu katkı maddesi kükürt dioksit (SO2) yani E220 dir.SO2 ye karşı tepki kişiden kişiye farklılık gösterir.Sülfitler asırlardır kullanılmaktadır ancak son zamanlarda özellikle 20-25 yıldır astımı olan ve olmayan pekçok kişide allerjik reaksiyonlara neden olabildiği görülmüştür.
İnsanların endişeyle yaklaştığı diğer bir katkı maddesi de MSG yani mono sodyum glutamattır.En çok çeşni verici olarak kullanılan maddedir.Tat reseptör ----olojisi ilgili çalışmalar 5.temel tadın varlığını ortaya koymuştur.Bu MSG tarafından oluşturulan ve "umami"denen taddır.İşleme ve depolama sırasında kaybolan doğal rengi yeniden kazandırmak, zayıf olan rengi kuvvetlendirmek, gerçekte renksiz olan bsine renk vermek, düşük kaliteyi gizleyerek tüketici beğenisi kazanmak amacıyls kullanılan bazı renklendiricilerin kullanımıda toksik ve karsinojenik (kanser yapabilen) olarak değerlendirildiği için yasaklanmıştır.
GIDA KATKI MADDELERİ İLE İLGİLİ BİLİNENLER
Tüm gıda katkı maddeleri insan sağlığı için zararlı değildir.
Gıda katkı maddeleri uluslararası standartlar dikkat alınarak hazırlanan "Türk Gıda Kodeksi Yönetmeliği"ne göre kullanıldıklarında sağlık üzerine zararlı etki göstermezler.
Tüm gıda katkımaddeleriyapay değildir.
Yapay olabildikleri gibi birçoğu da doğal ya da doğala özdeş maddelerden oluşur.Ör:E162 pancar suyundan elde edilen kırmızı renklendirici.
Gıda katkı maddeleri sadece paketlenmiş hazır gıdalarda bulunmaz.Ekmek ve rafine tuz dahil işlenmiş gıdaların tamamına yakınında katkı maddesi kullanılır.
E kodlu maddelerin hepsi zararlı değildir.(E harfi Europa yani Avrupa kelimesinin ilk harfidir.Gıda katkı maddelerinde bir standardın oluşturulabilmesi için uluslararası bir sistemle kodlanmıştır.)
E330 kanserojen değildir.Sitrik asit yani E330 günlük beslenmemizde yer alan limon, portakal gibi meyvelerde bol miktarda bulunan ve metabolizma sonucu vücutta oluşan bir maddedir.
Besinlere katılması ile besinlerin raf ömrü uzar, meyve sebzelerde kararmayı önler, demir ve bakırla bağlanarak, yağların acımasını geciktirir ve hiçbir sağlık riski oluşturmaz.

GEBELİKTE FOLİK ASİT KULLANIMI
Folik asitin diğer adı B9 vitamini ve folasindir.Folik asit karaciğerde depolanabilir ve bağırsak bakterileri tarafından da üretilir.Güçsüz olduğu için ısı, ışık, bekleme ve pişirilme durumlarında anında tahrip olur.
Folik asit gebelik döneminde önemlidir.Çünkü hücre yapı taşlarının, kırmızı kan hücrelerinin ve sinir dokularının oluşumunda etkili bir B grubu vitaminidir.
Hamilelik döneminde anne tarafından rutin kullanılmalıdır.Folik asit mercimek, yeşil sebzeler, ceviz, ıspanak, fındık, fıstık, yumurta sarısında, baklagillerde, kuru fasulye ve ayçekirdeğide bulunur.
Folik asit bebekte oluşabilecek anomalileri engellemek için kullanılır.Folik asitle yapılan birçok çalışma sonucuna göre, folik asit kullanan annelerin bebeklerinde kullanmayanlara nazaran daha az anomali görülmesidir.
Sık görülen başlıca anomaliler, spina bfida, anensefali ve nöral tüp defektidir.(omurilik yapısının bozuk gelişmesi)
Hamilelik düşünen her anne gebeliğe 3 ay kala folik asit kullanmalıdır.Folik asit uzun süre bile kullanılsa yan etki yapmaz.Bu yüzden 3 aydan biraz daha fazla da kullanılabilir.
Hatta bazı uzmanlara göre gebe kalmadan 1 ya önce başlanmalıdır.Önce 1 ay ve sonrasındaki 3 ayla beraber toplam 4 ay.
Besinlerle alınan folik asit miktarı yeterli olmayacağı için mutlaka dışarıdan da tablet takviyesiyle desteklenmelidir.
Günlük 400 mcg ya da diğer bir söyleyişle 0,4 mg almak yeterlidir.
Folik asit bahsettiğimiz gibi önemli bir destektir ve toplumumuzda yanlış bir inanış vardır.Folik asit sadece hamileliğe hazırlık döneminde kullanılır diye.Ancak bu yanlış bir bilgidir.Folik asit herzemen kullanılmalıdır.Ya folik asitlerden zengin besinleri tüketerek ya da tablet formunda takviye ederek.
Gebelikten 1 yıl önce folik asit kullanmaya başlayan annelerin erken doğum riskini %70 azalttığı da baz çalışmalarda gösterilmiştir.

__________________