Çevrimdışı

Bu forumdaki linkleri ve resimleri görebilmek için en az 25 mesajınız olması gerekir.


Gıdaların içinde yeter derecede şeker, yağ ve protein mevcut olunca beslenmenin tamam olacağına inanmak yanlıştır. Çünkü beslenmenin tamamlanması için bunlardan başka bir takım gıda maddelerinin daha bulunması şarttır.
Bunlar arasında madenî tuzlar en önemli olanlarındandır.
Madenî tuzlar vücudun çatısını teşkil eden iskelet ile hücrelerin protoplasması için pek ziyade lüzumludurlar. Bu sebeptendir ki beslenmek için kanda ve lenfada ve vücudun dokuları arasındaki mayilerde de bu tuzların bulunması lâzımdır. Kanın teamülünü ve pıhtılaşmasını, bazı iç salgı bezlerinin salgılarının düzgün işlemesini sağlayan yine madenî tuzlardır. Vücudun beslenmesi için lüzumlu olan madeni tuzların başlıcası: Demir, Kalsiyum, Fosfor, Potasyum, lyod, Kükürt* Fluor, Lityum, Manganez, Bakır, Silis gibi maddelerdir.

Demir : Orta yaşlı bir kimsenin günlük demir ilıtiyacı (15) miligram kadardır. Küçük çocukların ve emzikli kadınların bu miktardan fazlasına ihtiyaçları vardır. Çok besleyici biı madde olmasına rağmen sütte demir yoktur. Bundan dolayı çocuk doğduktan altı hafta sonra ona portakal suyu gibi bir madde vermek suretiyle demir ihtiyacım karşılamak lâzımdır.

Bereket versin ki demir yeni doğan çocukların karaciğerlerinde çok miktarda depo edilmiş bir haldedir. Çocuk detnir ihtiyacını bu depodan temin edebilir.
Demir, ette, yumurta sarısında, bir çok meyva ve yeşil sebzelerde ve kuru fasulyede fazlaca miktarda bulunur. Aksine olarak yağlarda, nişastada, unlarda, şekerlerde ve beyaz ekmekte demir yoktur. Demir, kandaki kırmızı yuvarlakların oksijeni tutmasına yardım eden bir cevherdir. Kanın temizlenmesi ancak bu sayede mümkün olur. Kırmızı yuvarlakların azalmasından ileri gelen kansızlıklarda demir en şifalı bir ilâçtır.

Kalsiyum : Orta yaşlı bir insanın günlük kalsiyum ihtiyacı, (0,75) gramdır. Çocukların büyüme ve gelişme çağında bu tuza daha fazla ihtiyaçları vardır. Çocukların iskelet kemiklerinde görülen eğrilik, çarpıklık gibi fena teşekküllerin başlıca sebebi kalsiyum noksanlığıdır. Bu madde aynı zamanda kanın pıhtılaşmasında da büyük bir rol oynamaktadır.
Kalsiyumdan zengin gıdalardan birisi süttür. Günde (250) gram süt içmekle günlük kalsiyum ihtiyacını temin etmek mümkün olur. Etlerde, yeşil sebze ve meyvalarda kalsiyum vardır.

Fosfor : Orta yaşlı bir kimsenin günlük fosfor ihtiyacı (1,5) gramdır. Fakat çocukların büyüme ve gelişme çağlarında bu ihtiyaç daha ziyadedir. Bundan başka, fosfor vücuttaki kalsiyum ile de ilgilidir. Her iki madenî tuzun vücutta birbirleriyle olan tisbeti ve bundan doğacak dengenin sabit olması lâzımdır. Arada bir nisbetsizlik mevcut olduğu takdirde vücudun kemikleri bundan büyük zarar görürler.
Fosfor sinir hücreleri için çok lüzumludur.
Gıdalar arasında yumurta sarısı, sığır ve balık etleri, süt, peynir, çeşitli hububat, kuru fasulye ve ceviz en Önemli fosfor kaynaklarıdır.

İyod : Günlük beslenmede vücudun İyoda olan ihtiyacı gayet azdır. İyod en ziyade denizden çıkarılan gıda maddelerinde bulunmakla beraber, yetiştikleri toprağa göre bir çok bitkilerde de iyod vardır.

İyod vücudumuzda boyunun ön tarafında yer almış olan (Tiroid) dedikleri iç salgı bezinin düzgün çalışmasında büyük bir rol oynamaktadır. Dünyanın bazı dağlık bölgelerinde yetişen gıdalarda vücuda vetecek iyod bı^unmadığı için burada yaşayan insanlarda (Tiroid) şişmesinden mevdana eelen ve doktorların (Guatr), halkın ise (Guşa) dediği hastalık çok görülmektedir.
Bu gibi hallerde iyod noksanını telâfi etmek için ıvodlu ilâçlar veya içine iyod tuzları karıştırılmış mutfak tuzu kullanmak koruyucu bir tedbirdir.

Potasyum, kükürt, lityıun, fluor. — gibi maddelerin tuzlan da vücudun beslenmesi için lüzumludurlar. İnsanlar bunları çeşitli gıda maddelerinden sebze ve meyvalardan almaktadırlar. Bilhassa Fluor tuzlarının sularda gayet az miktarda bile olsa mevcut bulunması çocukların dişlerini korumak, onları çürümekten kurtarmak bakımından çok lüzumlu bulunmaktadır. Bazı memleketlerde sulara fluor katlımak suretiyle bu fayda sağlanmaktadır.