Çevrimiçi

Delphi'yi açtığınızda karşınıza gelen ortamı, IDE denmektedir. IDE, Entegre Geliştirme Ortamı demektir. IDE program yazarken işlerinizi kolaylaştıracak birçok araca ve özelliğe sahiptir


Bu forumdaki linkleri ve resimleri görebilmek için en az 25 mesajınız olması gerekir.



IDE aşağıdaki parçalardan oluşur.

1. Main Window (Ana Pencere) :

Bu pencerede ana menü, araç çubukları ve bileşeşenlerin yer aldığı component palette (bileşen paleti) yer alır.


Bu forumdaki linkleri ve resimleri görebilmek için en az 25 mesajınız olması gerekir.


Main Window (Ana Pencere)
a. Ana menü diğer tüm Windows uygulamalarına benzer standart bir menüdür.
b. Araç çubukları ana menüde yer alan komutlara kısa yolda ulaşmanızı sağlarlar. Araç çubuklarının yerini sürükle bırak ile değiştirebilirsiniz. Araç çubuklarına sık kullandığınız komutları ekleyebilir, istemediğiniz komutları çıkarabilirsiniz.

Araç Çubuklarının Özelleştirilmesi :

Herhangi bir araç çubuğuna farenin sağ oku ile tıklatın. Açılan menüden Customize... komutunu verin. Karşınıza aşağıdaki Customize (Özelleştir) ekranı gelecektir.


Bu forumdaki linkleri ve resimleri görebilmek için en az 25 mesajınız olması gerekir.


- Toolbars (Araç Çubukları) kısmında yanındaki işareti kaldırarak bir araç çubuğunu komple ekrandan kaldırabilirsiniz. Yanına işaret koyduğunuz zaman araç çubuğu tekrar ekrana döner.
- Belli bir komutu araç çubuğuna koymak için;
o Commands sekmesine geçin,
o Categories (Kategoriler) kısmından komutun kategorisini seçin.
o Commands (Komutlar) kısmından istediğiniz komutu sürükleyip istediğiniz araç çubuğu üzerine bırakın.
- Belli bir komutu araç çubuğundan kaldırmak için; Customize ekranı açık iken komutu araç çubuğu üzerinde sürükleyerek ana pencere dışında bir yere bırakın.
- Yine Customize ekranı açıkken sürükle bırak yöntemiyle araç çubuğundaki komutların yerlerini değiştirebilirsiniz.
- Options kısmında iki seçenek bulunur;
o Show Tooltips : Komutun üzerine geldiğiniz zaman komutun açıklaması gözükür.
o Show shortcut keys on tooltips : Komutun kısayol tuşu varsa açıklama ile birlikte bu kısayol tuşu da görüntülenir.
c. Component Palette (Bileşen paleti); üzerinde bileşenlerin yer aldığı kısımdır. Sağ üst köşesinde bulunan ileri/geri okları ile sayfalar arasında gezebilirsiniz. Sayfaları isteğinize göre düzenlemeniz mümkündür. Sayfaları düzenlemek için bileşen paletine sağ tıklatıp, Properties komutunu verin. Karşınıza aşağıdaki pencere gelecektir.


Bu forumdaki linkleri ve resimleri görebilmek için en az 25 mesajınız olması gerekir.



- Bu pencerede bileşen paletinde ön sayfalarda görmek istediğiniz sayfayı seçip Move Up (Yukarı taşı) butonuna basarak istediğiniz konuma getirebilirsiniz.
- Eğer sayfayı palet üzerinde gerilere taşımak istiyorsanız, Move Down (aşağı taşı) butonuna basarak gerilere atabilirsiniz.
- Rename (isim değiştir) butonuna basarak sayfaların ismini değiştirebilirsiniz. Bileşen paletinde çok fazla sayfanız olduğunda bir bileşene ulaşmak için bunları kaydırmanız gerekir. Bu durumda sayfalara daha kısa isimler verin, böylece ekrana daha çok sayfa sığacaktır.

2. Form Designer (Form Tasarlayıcı) :

Form tasarlayıcı boş bir Windows penceresidir. Bileşenleri form üzerine bırakarak ekranlarınızı tasarlarsınız. Bir bileşeni form üzerine koymak için birkaç yöntem vardır :
- Forma koymak istediğiniz bileşenin üzerine bileşen paletinde çift tıklatın. Bu durumda bileşen formun ortasına yerleştirilir.
- Forma koymak istediğiniz bileşen üzerine fare tıklatın. Bieleşn seçilecektir. Bileşeni formda koymak istediğiniz yere gelip yine fare ile tıklatın. Bileşen tıkladığınız yere eklenir.
- Bazı bileşenlerin boyutlarının büyük olmasını isteyebilirsiniz, bu durumda fare ile bileşeni seçin. Form üzerinde fareyi bileşenin başlamasını istediğiniz noktaya tıklayın. Fareyi bırakmadan bileşenin bitmesini istediğiniz noktaya kadar sürükleyin ve bırakın.
- Bazen bir forma birden fazla aynı bileşenden koymak isteyebilirsiniz. Bu durumda bileşen paleti üzerindeki bileşenin üzerine klavyeden Shift tuşuna basarak tıklatın ve seçin. Bileşen mavi bir çerçeve içerisine alınır. Formda bileşenin olmasını istediğiniz yerlere fare ile tıklatarak bileşeni ekleyin. Bu yolla istediğiniz kadar bileşen ekleyebilirsiniz. Ekleme işi bittiği zaman bileşen plaetinden ok simgesi üzerine tıklatarak seçimi iptal edin.

3. Object Inspector (Nesne Müfettişi) :

Object Inspector, nesnelerini özelliklerini değiştirdiğiniz ve hangi olaylara tepki vereceğini belirlediğiniz penceredir.


Bu forumdaki linkleri ve resimleri görebilmek için en az 25 mesajınız olması gerekir.




Bu forumdaki linkleri ve resimleri görebilmek için en az 25 mesajınız olması gerekir.


Object Inspector iki sekmeden oluşmaktadır. Properties sekmesinde nesnelerin ismi, etiketi, eni, boyu, pozisyonu gibi özelliklerini değiştirebilirsiniz. Her bileşenin kendine has özellikleri vardır. Siz form üzerinde hangi bileşeni seçmiş iseniz, Object Inspector o bileşenin özelliklerini gösterir.
Bazı özeliklerin yanında + işareti bulunur. Bu işaret o özelliğin birden fazla alt özelliği olduğunu gösterir. + işaretine tıklatarak alt özellikleri görebilirsiniz. Örneğin font özelliğinin; yazıtipi, büyüklüğü, yazının sitili vs. Gibi birçok alt özelliği vardır.
Properties kısmındaki seçenekler genelde çoktur. Ancak kullanmadığınız bazı özellikleri göstermeyerek listeyi daraltabilirsiniz. Mesela yardım dosyası ve ipucu seçeneklerini hiç kullanmıyor iseniz, bunları Object Inspector'dan kaldırmak için :
- Object Inspector'a sağ tıklatın.
- View menüsünü gösterin.
- Help and Hints seçeneğindeki işareti kaldırın.
Events sekmesinde bileşenin hangi olaylara tepki vereceğini belirleyebilirsiniz. Örneğin OnClick olayı, bileşen üzerine fare ile tıklatıldığında gerçekleşen olayın ismidir. Eğer bileşeninizin bu olaya tepki vermesini istiyorsanız, OnClick olayının yanındaki boşluğa fare ile çift tıklatın ve nasıl bir tepki vereceğine dair kodu yazın.
Şu an özellikleri, olayları ve yazacağınız kodları merak etmeyin, ilerleyen bölümlerde hepsini öğreneceğiz.

4. Code Editor (Kod Editörü) :


Bu forumdaki linkleri ve resimleri görebilmek için en az 25 mesajınız olması gerekir.



Bu kısım kodları yazdığınız kısımdır. Açık olan dosyalar sekmeler halinde gözükür. Hangi dosyayı düzenlemek istiyorsanız, ismi yazan sekmeye tıklamalısınız. Eğer düzenlemek istediğiniz dosya Kod Editöründe açık değilse View menüsünden Forms komutunu vererek projedeki formları veya View menüsünden Units komutunu verip unitleri görüp, düzenlemek istediğinizi açabilirsiniz.
Kod editöründe bazı kelimeler koyu olarak gözükür. Bunlar Delphi dilinde özel manaları olan ayrılmış kelimelerdir (reserved words). Bu kelimeleri değişken ve sabit ismi olarak vermemelisiniz.

Kod Editöründe Kullanılabilecek Kısayollar

F9
Programı derle ve çalıştır

F8
Programı adım adım çalıştırır

F7
Programı adım adım çalıştırırken, ilgili rutine dallanır.

Ctrl + S
Unit'te yapılan değişiklikleri kaydeder.

Shift + Ctrl + S
Açık olan tüm unitlerdeki değişiklikleri kaydeder.

Alt + F11
Use Unit... penceresini açar. Bir unitten diğer forma referans veriyorsanız, ilgili formu Uses kısmında tanımlamanız lazım. Bu pencereden proje içindeki unitlerden istediğinizi seçip, tanımlama işini otomatik yaptırabilirsiniz.

Ctrl + F
Arama ekranını açar

Ctrl + E
Artan arama yapar. Bu tuşlara baştıktan sonra kelimeyi yazın. İlgili kelime varsa bulunur.

F3
Arana kelimenin bir sonraki geçtiği yeri bulur

F10
Menülerin ve bileşenlerin olduğu ana pencereyi gösterir.

F11
Object Inspectoru gösterir.

F12
Formla, kod arasında geçiş sağlar.

Shift + F12
Formları açmak için form listesini görüntüler.

Ctrl + F12
Unitleri açmak için unitleri listeler

F1
Üzerinde bulunduğunuz bileşen veya kelime ile ilgili yardımı açar.

Ctrl + Shift + I

Seçili kodu blok halinde sağa kaydırır.
Ctrl + Shift + U

Seçili kodu blok halinde sola kaydırır
Ctrl + Shift + C
Bir rutini tanımladıktan sonra gövdesini oluşturmak için

Ctrl + F4
Dosyayı kapatır.


5. Object Treeview (Nesne Ağacı) :



Bu forumdaki linkleri ve resimleri görebilmek için en az 25 mesajınız olması gerekir.


Nesne ağacı form, data module ve frame'lerdeki bileşenler arasındaki parent-child (ata-çoçuk) ilişkilerini gösterir. Mesela resimdeki Button1 bileşeninin atası Form1'dir, Button2 bileşeninin atası Panel1 bileşenidir.
Bileşenlerin sürükle-bırak yöntemiyle atalarını değiştirebilirsiniz. Örneğin Button1 bileşenini sürükleyip Panel1 bileşeni üzerine bırakırsanız, Button1 bileşeni Panel1 bileşeni içine taşınır ve atası Panel1 olur.
Nesne ağacı formda gözükmeyen bileşenleri seçmek içinde uygun bir araçtır. Form üzerine bileşenleri yerleştirdikçe bazı bileşenler arka planda kalır ve seçilmeleri zorlaşır. Nesne ağacını kullanarak bu tip bileşenleri kolayca seçebilirsiniz.
Nesne ağacındaki herhangi bir bileşene sağ tıkladığınızda bileşenin menüsü açılır. Bu menü bileşen form üzerindeyken sağ tıkladığınızda açılan menünün aynısıdır. Bazı bileşenlerde bu menü gerekli ayarları yapmanızı kolaylaştırmaktadır

ALINTIDIR.