Çevrimdışı

3 - 6 Yaş Arası Çocukların Gelişim Özellikleri


Sosyal Gelişim:
3-6 yaş arası oyun çağı çocuğu bedenen,zeka ve kişilik bakımından hızla büyümekte,öteki dönemlerde kazandığı güven ve bağımsızlık duygularına paralel olarak çevresini genişletmekte,keşifler yapmaktadır.
Bu dönemde çocuğun çevresini,kendine,özellikle cinselliğe karşı merak ve öğrenme eğilimi kendini gösterir,soru sorması en yüksek düzeyine ulaşır.Girişim dönemi olarak adlandırılan bu dönemde çocuğun merak ve ilgilerine yönelik suçlayıcı,cezalandırıcı tutumlar onu hayat boyu gereken öğrenme isteğini,girişimciliğini engelleyecek,bir takım sosyal ve duygusal sorunlara yol açabilecektir.
Bu dönem ayrıca çocukta vicdanın geliştiği dönemdir.Çocuk artık dış dünyadan,anne babasından gelen disiplini içselleştirmeye başalmıştır.Dozunda bir disiplin doğru ve sağlıklı bir vicdan gelişimine,suçlayıcı,cezalandırıcı disiplin bireyin suçluluk duygularının gelişimine yol açar.Suçluluk duyguları çocuğun hareketlerini kısıtlar,yeni şeyler öğrenmek,merak etmek yani girişimcilik yeteneklerinden onu alıkoyar.Dozunda bir vicdan gelişimi ise toplumsal kurallara uyan ama gereksiz suçluluk duyguları ile kendini kısıtlamayan, dolayısıyla özgür düşünebilen, hedefler koyabilen,öğrenmeye açık,girişimci bir kişilik sağlayacaktır.
Bilişsel gelişim:
Bu evrede çocuk dile ve sembolik düşünce yeteneğine sahiptir. Sembolik düşünme yeteneği;kavram geliştirme,dil,jestler,yaratıcılık,resim ve diğer sanatsal eylemler için temel oluşturu.Sembolik düşünme yeteneği oyunda da kendini gösterir.Çocuk farklı objeleri hayal ettiği biçimde kullanır,onlarla oynar.
Bu dönemdeki çocuğun zihinsel işleyişi görünenin etkisi altındadır.Örneğin eşit ağırlıkta olduğu gösterilen iki parça hamurdan birine daha büyük ,diğerine daha küçük bir şekil verildiğinde görüntünün etkisi altındaki bu yaş çocuğu büyük parçanın ağır olduğunu söyleyecektir.
Benmerkezcilik bu dönemdeki düşünce yapısının tipik özelliğidir. Başkalarının duygu ve gereksinimlerini farketme konusunda yetersizlik gösterirler.Bu dönemin sonlarına doğru başkalarının ne hisettiği ve ne düşündüğüne ilişkin becerileri gelişmeye başlar.
3-4 yaş Nesneler arasındaki ilişkileri anlayabilir,eşleştirme yapabilirler.
Uzun-kısa ayırımını yapabilirler.
Basit-somut sınflandırmalar yapabilirler (yiyecek,giyecek,hayvan gibi)
10’a kadar sayabilir
6 parçalı yap boz yapabilir
Kare çizebilir
Benzerlik ve farklılıkları söyleyebilir.
3 rengi isimlendirebilir
3 şekli isimlendirebilir (kare,üçgen,daire)
2
4-5 yaş Kısa dize,tekerleme tekrar edebilir
Ağır-hafif ayırımı yapabilir
Dinlediği öyküdeki birkaç ana noktayı tekrarlayabilir
İnsan resmi çizebilir
20’ye kadar sayabilir
1 1-20 arası rakamları tanıyabilir Sağını solunu söyleyebilir
Adını yazabilir
Basit labirenti tamalayabilir
Haftanın günlerini söyleyebilir
Basit toplama çıkartma yapabilir
100’e kadar sayabilir
Motor Gelişim:
3-4 yaş Makas kullanabilir
Atlayıp,zıplar,topa tekme atar,parmak ucunda yürür
Kısa mesafe koşar,3 tekerlekli bisiklete biner
Ayak değiştirerek merdiven çıkabilir
Atılan topu tutabilir
Öne doğru takla atabilir
4-5 yaş 4-8 saniye tek ayak üzerinde durabilir
Öne doğru,arkaya doğru çift ayak zıplar
Eğik çizgiyi ,daireyi makasla kesebilir
Ev,adam,ağaç resmi yapabilir
5-6 yaş Denge tahtasında yürüyebilir
Ayak değiştirerek zıplayabilir
Sınırların içini boyayabilir
Modele bakarak harfleri,karmaşık şekilleri kopya edebilir.
İp atlayabilir
İki tekerlekli bisiklete binebilir
Patenle kayabilir
Dil Gelişimi:
3-4 yaş Soru ekini doğru olarak cümle sonunda kullanabilir
Sık kullanılan nesnelerle ne yapıldığını söyleyebilir
Gelecek zaman kipini kullanabilir
Sıralamalı iki olayı kısa cümlelerle anlatır
4-5 yaş Edilgen cümle kullanır
Birleşik cümle kullanır (topa vurdum ve top yola kaçtı)
Nesnelerin altını,üstünü bulabilir
Resimdeki saçmalıkları gösterebilir,yardımla anlatabilir
4-5 yaş Zıtlıklarla ilgili karşılaştırmalarda en son kelimeyi söyler
( Örn. Yazın hava sıcaktır,kışın............. )
Bildiği bir hikayeyi anlatır
Kafiyeleri farkeder
Karmaşık cümleler kurabilir
1 Adresini söyleyebilir
Telefon numarasını söyleyebilir
Basit fıkralar anlatabilir
Günlük deneyimlerini anlatabilir
Sözcükleri tanımlayabilir
Dün ve yarın’ı anlamlı olarak kullanabilir
Yeni ve bilmediği sözcüklerin anlamını sorar