Çevrimdışı

Yapılan bir araştırma sonucunda; insanlar, şempanzeler, papağanlar ve kargalar gibi mürekkep balıklarının da kendi kendini kontrol etmek için evrimleştiği sonucuna ulaşıldı.

Mürekkep balıklarının daha iyi bir ödül için hazlarını erteleme özelliğinin olduğu sonucuna varılan araştırma Salı günü Proceedings of the Royal Society B dergisinde yayımlandı.

Araştırmanın başyazarı Alexandra Schnell tarafından kaleme alınan yazıda mürekkep balıklarına Marshmallow deneyinin uyarlanmış bir versiyonu uygulandığı belirtildi.

Marshmallow deneyi, Stanford'lu psikolog Walter Mischel tarafından yapılmış bir hazzı erteleme testi. Testte çocuklara bir ödül sunulur ve eğer bu ödülü o anda almazsa aynı ödülden bir tane daha verileceği söylenir.

Ulaşamadığı hazneye hiç gitmedi

Yapılan deneyde mürekkep balıklarına farklı şekillerde farklı görsel işaretleri olan hazneler sunuldu.

İlk işaret, haznenin içine yiyecek konduğu anda belirecek ve mürekkep balığının yönelmesiyle haznenin ağzı açılacaktı. Böylelikle mürekkep balığı yiyeceği hemen yiyebilecekti.

İkinci işaret de yiyecek konduğu anda belirecekti ama ilkinden farklı olarak hazne ağzının açılmasında bir süre gecikme olacaktı.

Bir diğer işaret ise mürekkep balığının ödülü yemesini engelleyen fazladan plastik bir engelin olduğu hazneye konuldu.

Hazneler sunulup yiyecekleri gördüğünde mürekkep balığı tüm haznelere de saldırdı. Ancak zamanla her haznenin kendine has kuralları olduğunu anladı.

En sonunda ise mürekkep balığı "ulaşılamaz" hazneye yaklaşma zahmetine bile girmedi çünkü yiyeceğe asla erişemeyeceğini öğrendi.


Bu testin ardından bu kez test ilk iki hazneyle yapıldı. Yiyeceğin hemen alındığı hazneye mürekkep balığının ikincil yiyeceği; ertelemenin olduğu hazneye ise birincil yiyeceği kondu.

Mürekkep balığı daha çok tercih edeceği yiyecek için 50 saniyeden 130 saniyeye kadar duyduğu hazzı geciktirip beklemeyi başardı.

Bu başarının şempanzeler, kargalar ve papağanlar gibi büyük beyinli omurgalılarla karşılaştırılabileceğini söyleyen Schnell, deneyle mürekkep balıklarının esnek bir şekilde öz denetim uygulayıp uygulamadıklarını görmek istediklerini belirtti.

Bazı primatların ve kuşların bu tür ileri düzey öz denetimleri alet kullanma becerileri ya da sosyal ilişkileri sebebiyle gösterebildiklerini ifade eden Schnell bu gerekçelerin mürekkep balığı için geçerli olmadığını söyledi: "Onlar sosyal değiller ve alet kullanmıyor."

Schnell, bunun yerine mürekkep balıklarının verimliliğini üst düzeye çıkarmak için öz denetim konusunda evrimleşmiş olabileceğinin altını çizdi:

"Uzun sürelerini av olmamak için kamufle olarak geçirirler. Neredeyse hareketsiz kalırlar. Böylece avcıların onları bulmasını önleyebilirler. Yiyecek aradıklarında bu kamuflaj bozulur ve avcılarına maruz kalırlar.

"Öz denetimlerinin bunun bir sonucu olarak evrimleşmiş olabileceğini düşünüyoruz. Böylelikle daha iyi kaliteyi seçmek için bekleyerek yiyecek aramayı optimize edebilirler."

__________________

 

Çevrimdışı

Geçtiğimiz hafta yayımlanan yeni bir çalışmada, kalamarların okyanusların asidiğin artması veya okyanus asidifikasyonu olarak bilinen koşulun en kötümser senaryolarını bile hayatta kalarak atlatabilecekleri hatta popülasyonlarını büyütebilecekleri ortaya çıkarıldı.

Araştırmayı yürüten, James Cook University bünyesindeki Mercan Kayalıkları Araştırmaları ARC Mükemmeliyet Merkezi (ARC Centre of Excellence for Coral Reef Studies) araştırmacılarından Dr. Blake Spady, mürekkep balıklarının enerji tasarruflu yüzebilme teknikleri sayesinde yaşadıkları çevrenin sınırlı oksijenine rağmen bu uç koşullarda yaşayabildiklerini belirtti. Bu durum, artan karbondioksit konsantrasyonu dolayısıyla artan asiditeden olumsuz etkilenecekleri ile beklentileri ise geçersiz kıldı diyebiliriz.

Dr. Spady'nin açıklamasına göre mürekkep balıklarının kanı asidite değişimlerine karşı son derece hassas ve bu nedenle bilim dünyası yakın gelecekte ortaya çıkacak okyanus asitleşmesinden aerobik yaşamsal aktivitelerinin olumsuz etkilenebileceğinden şüpheleniyordu.

Sanayi devrimi öncesinden günümüze kadar atmosferik karbondioksit konsantrasyonunun 280 ppm'den (partikül sayısı / milyon partikül) 400 ppm'e çıktığı bilinmektedir. Bilim insanları da eğer mevcut karbondioksit salınımı azaltılmaz ise, içinde bulunduğumuz yüzyılın sonuna geldiğimizde bu sayının 900 ppm'e kadar yükselebileceğini öngörüyor.

Elbette bu artış, okyanuslardaki karbondioksit miktarını da gözle görülür biçimde artıracak ve dolayısıyla marin yaşam bundan büyük ölçüde etkilenecektir. Ancak araştırma kapsamında aynı üniversitenin araştırma akvaryumunda yaşayan iki renkli cüce kalamar ile büyük yüzgeçli kayalık kalamarını inceleyen araştırmacılar, yüzyılın sonunda oluşması beklenen karbondioksit seviyelerine bu canlıları maruz bıraktı.

Bulgular, bu iki tropik mürekkep balığı türünün aerobik performanslarının etkilenmediğini ve oluşması beklenen en yüksek karbondioksit seviyeleri ile gerçekleştirilen bu bilimsel egzersizi hızlı bir iyileşme süreci ile atlatabildiklerini gösterdi.

Bu da, kalamarlar ile beslenen türlerin ve rakiplerinin iklim değişikliğine bağlı olarak karbondioksit artışı gibi bir takım çevresel etmenlerden olumsuz etkileneceği düşünülürse, bu yetenek kalamar türleri için nüfus artışı ve yayılma anlamına da gelebilir.

Yaşam sürelerinin kısalığı dolayısıyla kalamarların hayatta kalma ve adapte olma yetilerinin yüksek olması zaten bilinen ve beklendik bir durum. Yine aynı sebeplerle bu canlılar hızlı üreme oranlarına, büyük popülasyonlara ve popülasyonu yüksek hızla artırma kapasitelerine sahipler.

Çalışma gelecekte oluşacak yüksek karbondioksit seviyelerinde ekosistemin ve belirli habitatların durumlarının ne olabileceği ile ilgili varsayımsal veriler sağlaması açısından büyük bir önem arz ediyor. Elbette dünya üzerinde defalarca olduğu gibi yine değişen iklim koşullarına hızlı adaptasyon sağlayan canlıların sayılarının artması da beklendik bir durum.

kaynak: [Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...]