[KoJiRo]

Bilim insanları Kuzey Amerika’nın altındaki yer kabuğunun eriyerek Dünya’nın manto tabakasına doğru yavaşça ‘damladığını’ ortaya çıkardı.


Bu forumdaki linkleri ve resimleri görebilmek için en az 25 mesajınız olması gerekir.


Bilim dünyası Kuzey Amerika kıtasının altında ’jeolojik bir çöküş’ tespit etti. Yeni çalışmalar, ABD’nin Orta Batı bölgesi altındaki yer kabuğunun manto tabakasına doğru milyonlarca yıldır yavaşça süzüldüğünü ortaya koydu. Bu sıradışı ’damlama’ süreci kıtanın derinliklerindeki gizemli dinamikleri açığa çıkarırken, bölgenin deprem ve yüzey deformasyonu risklerini yeniden değerlendirmeyi gerektiriyor.

Teksas Üniversitesi’nden araştırmacılar tarafından Nature Geoscience dergisinde yayımlanan çalışma, Michigan’dan Nebraska ve Alabama’ya kadar uzanan geniş bir alanda yerkabuğunun altından mantoya doğru ’damla’ benzeri yapıların oluştuğunu gösteriyor. Bu damlalar yaklaşık 640 kilometre derinliğe kadar uzanıyor.

Bilim insanları araştırmayı EarthScope projesi kapsamında toplanan sismik veriler kullanılarak gerçekleştirildi. Kıtanın altını adeta X-ray çeker gibi görüntüleyerek, kabuğun en kalın ve en ince olduğu bölgeleri ve yoğunluk değişimlerini tespit ettiler.

Araştırmanın baş yazarı Dr. Junlin Hua, “Kraton’un altında bir şeyler olabileceğini gözlemledik ve şanslıyız ki bu incelmenin nedenini de keşfettik,” açıklamasında bulundu. Kratonlar milyarlarca yıldır nispeten değişmeden kalan son derece stabil kıtasal kaya formasyonları olarak tanımlanıyor.

Bulgular damlama sürecinin beklenmedik bir kaynaktan tetiklendiğini ortaya koyuyor. Yaklaşık 600 kilometre uzaklıkta, antik Farallon tektonik plakasının Kuzey Amerika tektonik plakasının altına kayması (yitimi), bu süreci başlatan ana etken olarak görülüyor.


Bu forumdaki linkleri ve resimleri görebilmek için en az 25 mesajınız olması gerekir.


Kuzey Amerika’nın Kabuğu Damlıyor: İşte Jeolojik Süreçlerin Kıtasal Ölçekteki Etkileri

Bu yitim süreci yüz milyonlarca yıldır devam ediyor ve Farallon plakasının büyük kısmı artık alt mantoda, Kuzey Amerika plakasının altında yer alıyor. Sismik veriler plakanın varlığının, kratonun altını zayıflatan geniş ölçekli manto akışlarını yönlendirdiğini gösteriyor.

Araştırmacılar damlama sürecinin kratonun önceden zayıflamasıyla daha da hızlanabileceğini belirtiyor. Batan Farallon diliminden salınan uçucu bileşikler de bu zayıflamaya katkıda bulunuyor.

Jeofizikçi Thorsten Becker konuyla ilgili olarak şöyle diyor:

“Bu tür süreçler bir gezegenin uzun vadede nasıl evrildiğini anlamamız açısından önemli. Kıtaların nasıl oluştuğunu, nasıl parçalandığını ve nasıl geri dönüştürüldüğünü anlamamıza yardımcı oluyor.”

Araştırmacılar odak noktası Orta Batı’da olsa da, etkilerin tüm kraton boyunca yayıldığını tespit etti. Ancak bu süreç milyonlarca yıllık zaman dilimlerinde gerçekleşiyor ve yakın gelecekte Kuzey Amerika kıtasında yaşayan insanları etkilemesi beklenmiyor.


Bu forumdaki linkleri ve resimleri görebilmek için en az 25 mesajınız olması gerekir.


Bilgisayar modellemesi Farallon plakasının varlığında kratonun damladığını, plaka kaldırıldığında ise damlamanın durduğunu gösteriyor. Bu da teorik olarak batmış bir plakanın geniş bir alandaki kayaları Dünya’nın iç kısımlarına doğru sürükleyebileceğini doğruluyor.

Kaynak: [Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...]