Çevrimdışı

açıköğretim sosyoloji psikoloji ders konuları - kültürün tanımı - davranış bilimlerine giriş - toplum ve iletişim dersleri





Kültür Nedir?


Kültür kavramı, açıklanması tanımlanmasından daha kolay olan bir kavramdır. Örneğin, Hindistan’dan yeni gelmiş Hintli bir bayanla tanıştığınızı düşünün. Hintli bayanın kültürünün bizden farklılığını hemen fark edersiniz, ilk dikkatinizi çeken şeyler, giydikleri elbise, mücevherler, makyajı ve saç biçimidir, ikinci olarak konuştuğu dilin farklılığım keşfedersiniz, daha sonra tavırları, etrafındakilere selam verişi, teşekkür edişi bizlerden farklılığını ortaya çıkaran özellikleridir. Daha sonra konuşup dost olduğunuz zaman dünyaya bakış açısının, dini inançlarının ve değerlerinin farklı olduğunu görürsünüz.

İşte bütün bu karakteristikler kültürün bir parçasıdırlar. Böylece kültür; dil, inanç, değer, norm davranışlar ile bir nesilden bir diğer nesle aktarılan maddi öğelerden oluşan bir bütün olarak açıklanabilir.

Sosyologlar bu kavramı daha da genişletilerek, kültürü, bir toplumun genel yaşam biçimi olarak ifade ederler. Dünyaya gelen her canlı zamanla kültürleşmektedir. Kültür bu nedenle, bir toplumda yaşayanların öğrendikleri ve paylaştıkları her şeyi kapsar. Davranış bilimlerince incelenen hemen her şey kültür tarafından etkilenmektedir. Dünyaya gelen her canlı dilini, dinini, yemeyi ve içmeyi, sosyal yaşantısını, çocuk yetiştirmesini, bilgi kurallarını, manevi değerlerini, sevmeyi ve sevilmeyi bir kültür içerisinde yaşayarak öğrenir. İnsanlar bütün bu öğrendiklerini o kadar çok benimser ve içselleştirir ki kendi kültürünün dışında olan şeyleri doğru olarak benimsemezler bile, böylece kültürün koyduğu kurallar bizim bir parçamız haline gelir. Bir toplumun kültürel öğeleri maddi ve manevi olmak üzere ikiye ayrılır. Maddi öğeler toplumun ya da grubun herhangi bir gelişim aşamasındaki teknolojik ilerlemesini, üretim, teknik, hüner ve becerilerini ifade eder. Örneğin tekerlek, elbiseler, okullar, fabrikalar, kitaplar, uzay araçları gibi. Manevi öğeler ise soyut olan ancak toplumun yaşamını düzenleyen değer inanç, gelenek, görenek ve ahlak kurallarından oluşur.

Örneğin “Amerikan kültürünü oluşturan maddi öğeler nedir?” diye baktığımız zaman, gökdelenleri, McDonald’s restoranlar zincirini, uzay mekiğini ve kalabalık bir araba trafiğini görürüz. Manevi öğelerini ise inançları, kuralları, gelenekleri, aile yapıları, kapitalist ekonomik sistemleri oluşturur. Daha bütüncül bir yaklaşımda ifade edersek kültürün toplam yaşam biçimi olduğunu görürüz.

Sıra Sizde

Kültür ve toplum arasındaki ilişkiyi hiç düşündünüz mü? Sizce nasıl bir ilişki olabilir?

Kavram olarak belki kültür ve toplum birbirinden farklı tanımlanabilir. Ancak aralarında değişmez bir ilişki vardır. Kültür bir toplumdaki paylaşılan ortak ürünlerden oluşur; toplum ise ortak kültürü paylasan ve birbirleriyle etkileşimde bulunan insanlardan meydana gelir. Toplum kültür olmadan var olamayacağı gibi, kültür de kendisini koruyan ve geliştiren bir toplum olmadan varlığını sürdüremez. Hu nedenle her ikisi de birbirine bağlı olarak yer alır. Hatta zaman zaman, birbirinin yerine kullanıldığı da olur. Bunun nedeni her ikisini de kapsayan bir kelimenin olmamasıdır.

Sosyoloji bir toplumun yapısının anlatılmasına yardımcı olan bir bilim olarak tanımlandığı zaman, kültürün insan davranışlarının anlaşılmasına yardımcı olan bir faktör olduğunu görürüz, insanların ne yaptıkları, sevdikleri, sevmedikleri, yasakladıkları, inançları, inanmadıkları, değerleri hepsi bir kültürün parçası olarak ortaya çıkarlar. Kültür aynı zamanda bir toplumda yaşayan insanlara rehberlik eder. İnsanlar arasındaki mevcut ilişkileri yönlendirir.

Alıntı.