Çevrimdışı

Sözleşmelerde Şekil ve Uygunsuzluk

Şekil, iradenin belli bir biçimde veya belli araçlar ile açıklanması demektir. şekil, kaynaklarına göre kanuni şekil ve iradi şekil, amaçlarına göre ise, geçerlilik şekli ve ispat şekli olmak üzere çeşitli türlere ayrılmaktadır. Kanuni şekil, bizzat kanun tarafından öngörülen şekildir. İradi şekil ise, kanunun şekle tabi tutmadığı bir sözleşmeyi tarafların kendi istekleri ile şekle tabi tutmalarıdır. Geçerlilik şekli, bir sözleşmenin geçerli olarak meydana gelebilmesi için uyulması gereken şekildir. İspat şekli ise, bir sözleşmenin varlığını ispat etmek üzere öngörülmüş olan şekildir. Geçerlilik şekli olarak, sözlü, yazılı ve resmi şekil türleri vardır. Yazılı şekil, tarafların el yazısı, daktilo veya diğer bir araç ile bir senet düzenleyerek altını imzalamalarıdır. Resmi şekil ise, hukuki işlemin yetkili resmi bir makam önünde yapılmasını ifade eder ki, bizim hukukumuzda resmi makam, noterler ile tapu memurlarıdır. Bir hukuki işlem şekle uyulmadan yapılırsa geçerli olmaz. İrade ile irade açıklaması arasında uygunsuzluk ya bilerek ve istenerek yaratılır-ki buna muvazaa denir- veya istenmeyerek gelebilir ki buna da irade bozukluğu adı verilir-. Muvazaanın mutlak muvazaa ve nisbi muvazaa olmak üzere iki türü vardır. İrade bozukluğunu doğuran durumlar ise; hata, hile ve ikrah (korkutma) olmak üzere üç tanedir. İradesi hata, hile veya tehdit yoluyla bozulan taraf, yaptığı sözleşme ile bağlı olmadığını bir yıl içinde karşı tarafa bildirebilir; bildirmez ise sözleşme geçerli hale gelir.