Çevrimdışı

Çocuklar Neden Yalan Söyler? Böyle Bir Durumda Neler Yapılmalıdır ?

Ailenin izlemesi gereken yollar.



[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...]


Yalan söyleme ; gerçeğin yerine var olmayan bilgiyi koyarak , karşımızdaki kişiyi aldatmaya yönelik yapılan davranış biçimidir. Bazen birçok insan pembe yalan olarak nitelendirerek de olsa yalan söyleyebilmektedir. Çocuklarda yetişkinler gibi olmasa da yalan söyleyebilir. Bu davranışın altında psikolojik nedenler olabileceği gibi fizyolojik nedenler de olabilir. Çocuklarda hayal ve gerçeği ayırt edememe dönemi genellikle 3 ila 7 yaş dönemidir. Bu dönemde çocuklar ayrım sorunu yaşadıkları için yalan söyleme ihtiyacı hissedebilirler. Bu yaş aralığında çocuklar da duyguların dışa vurumu oyun ile olmaktadır. İster oyun sırasında kurduğu hayal ürünleri olsun ister doğru olmayan ifadeleri kullanırken çocuğa bunu ‘ yalan ‘ kelimesiyle anlatmaktan sakınmak gerekir.
Çocuklarda soyut kavram oluşmaya başladıktan sonra 7 yaşından itibaren yargılamaya , 11 yaşından itibaren ise doğru ile yanlışı bir yetişkin gibi ayırt etmeye başlar. Çocukların yalan söylemesi birçok sebebe bağlı olabilir. Bu durumda çocuğun yaşı ve gelişim süreci göz önüne alınmalıdır. Çocuğun hangi konuda ve kimlere yalan söylediği de belirlenmelidir. Genellikle yedi yaş öncesi söylenen yalanlar hayal gücünü ortaya koymak için söylenen yalanlar olmaktadır. 11 yaş civarından sonra çocuğun anne ve babaya söylediği yalanların hangi konuda söylendiği önemli olmaktadır ve araştırılmalıdır.
Çocuğun Söylediği Yalanların Nedenleri ve Çeşitleri
Hayal ürünü yalanlar


Genellikle 7 yaş öncesi dönemi kapsamaktadır. Bu dönemde çocukların hayal güçleri çok geniştir. Olmamış durumları olmuş gibi söylerler. Gerçeği ayırt edemedikleri için olayları abartarak ifade ederler. Örneğin perdenin kımıldamasını ‘ canavar ‘ olarak anlatıyorsa yalan söylenmiş olmamaktadır. Ebeveynler bu gibi durumlarda çocuğa kızmamalı ve yalan olarak görmemelidirler.
İlgi çekmek için söylenen yalanlar
Ailesinde yeterince ilgi ve sevgi görmediğini hisseden çocuk yalana başvurabilir. Kendisine bir kaza gelmiş gibi davranarak ilgi görmek isteyebilir. Birilerine özlem duyan çocuklarda yalan söyleyebilmektedir. Babası ölmüş bir çocuk ‘ babam var ‘ diyerek yalan söyleyebilir. Arkadaş ortamın kendini aşağı bir durumda hisseden çocuk , kendini yüceltmek içinde yalan söyleyebilmektedir.
Örnek alarak söylediği yalanlar
Bir çocuğun yanında ebeveynlerden biri ya da tanıdığı biri hasta olmadığı halde gitmediği bir yer için ‘ hastayım o yüzden katılamadım ‘ gibi bir ifade kullanırsa bunu duyan çocuk bazı zamanlarda yalan söyleyebileceğini düşünür.
Ailenin beklentilerini karşılayamamaktan kaynaklı yalanlar
Bazı aileler çocuklarından özellikle akademik yönden başarılı olmasını beklerler. Oysa bu beklenti çocukta stres ve kaygı unsuru olabilir. Bu beklentiyi karşılayamazsa ailesinin onu sevmeyeceğini düşünebilir bir çocuk. Bundan dolayı da yalana başvurabilirler.
Müdafaadan kaynaklı yalanlar


Ebeveynlerinin karşısında iyi bir savunmaları olmayan çocuklar , açıklama yapamadıklarında yalana başvurabilirler. Aile veya çevresi tarafından sıkça eleştirilen ve suçlanan bir çocuk yine yalana başvurabilmektedir.
Davranış bozukluğundan dolayı söylenen yalanlar
Yalan konuşma sadece psikolojik nedenlerle olmayabilir. Fizyolojik olarak çocuk yalan söyleyebilir. Yani bu durum bir hastalık belirtisi olabilir. Böyle bir durum var ise bu tehlikeli olabilir ve bunun yanı sıra çocuk hırsızlık yapabilir ve okuldan kaçma davranışında bulunabilir. Bunu fark eden ebeveynler uzmanlardan kesinlikle yardım almalıdır.


Ebeveynler Ne Yapmalı ?
Aileler mükemmeliyetçi olmamalıdır. Ebeveynler çocuklarını sevdiklerini hissettirmelidir ve başka biriyle kıyaslamada bulunmamalıdır.
Baskıcı bir tavır takınmamak gerekir. Kendini baskı altında ve tehdit alında hisseden çocuk yalana başvurabilir. Çocuğa olumsuz davranışlarının karşısında verilecek cezalardan değil de , olumlu davranışlarının karşılığında ödüllendirileceğinden bahsetmek yalan söylemenin önüne geçebilir.
Çocuğunuza karşı ilgili olmalısınız. Siz ilgili olduğunuzu düşünebilirsiniz. Ancak çocuğa bunu göstermelisiniz.
Çocuğun kendine güvenen bir birey olmasına yardımcı olun. Öz güveni düşük olan çocuklar başarılı olamadıkları zamanlarda yalana başvurabilirler.
Çocuğun yalanına ortak olmak yalan söyleme teşvik edici bir davranış olur. Bunun doğru olmadığını çocuğa anlatmalısınız.
Çocuğun yalanını gördüğünüzde onu uzun uzun eleştirmek ve yargılamak yerine onu dinleyin. Neden yalan söylediğini sorgulayın. Ve bu yalanın size neler hissettirdiğini sakin bir şekilde dile getirin.
Şiddet uygulamaktan kaçının. Şiddet bir çözüm değildir. Hata yaptığında şiddet göreceğini düşünen çocuk bu davranışı tekrarlayacaktır.
Güvende hissetmediğinde çocuk yalana başvurabilir. Çocuğa ‘ yalan söylüyorsa ‘ gibi ifadeler kullanıp güvensizlik hissettirmeyin. Kendine güvenilmediğini düşünen çocuk yalan söyleyebilir.
Yaşanan her olumsuz duruma bir sorumlu aramayın. Kırılan bir bardak var ise temizlemek için çocuktan yardım isteyebilirsiniz.
Gelişim sürecinde çocuklar yalan söyleyebilmektedir. Önemli olan yalanın nedenlerini araştırabilmektir. Ebeveyn olarak çocuğun yalan söylemesinde bizlerinde payı olduğunu unutmamak gerekir. Eğer aşamayacağınız bir boyutta bir yalan söyleme durumu söz konusu ise bir uzmana danışmak doğru bir yol olacaktır.

Bazı bitkiler yollar vardır.

__________________