Çevrimdışı

Akran Zorbalığı Kronik Hastalığa Yol Açabilir



[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...]


Yeni bir araştırma, bir çocuğun akran zorbalığına uğradığında yaşadığı stresin yetişkinlikte kronik hastalık riskini artırabildiğini öne sürüyor.
Kronik hastalıklar, genellikle ömür boyu sürecek bir rahatsızlık olarak tanımlanır. Rochester, Minn’deki Mayo Clinic’ten Doktor Susannah J. Tye’ın söylediğine göre, kronik stresin sağlığa olumsuz etkilerini anlama konusunda yakın zamandaki gelişmeler, akran zorbalığının sağlığa uzun vadeli etkilerinin açıklığa kavuşması konusunda ısrarlı bir ihtiyacı vurguluyor. Tye ve meslektaşları, çocuklukta zorbalığa uğramış olmanın, kronik strese maruz kalmaya bağlı olarak sağlığa hayat boyu sürecek etkileri olabileceğini, bunlara yetişkinlikte kalp krizi riskinin ve diyabetin de dahil olduğunu belirtiyor.
Araştırma raporu Harvard Review of Psychiatry dergisinde bulunuyor. Dergi Wolters Kluwer tarafından yayımlanıyor.
“Kronik toplumsal stresin bir biçimi olan akran zorbalığı, erkenden ele alınmadığında çok ciddi sağlık sorunlarına neden olabilir.” diyor Tye.
“Çocuk sağlığı uzmanlarını, akran zorbalığının hem ruhsal hem fiziksel etkilerini değerlendirmeye teşvik ediyoruz.”
“Bir zamanlar çocukluktaki zararsız bir deneyim olarak azledilen akran zorbalığının şimdi, özellikle de kronik maruz kalmayla birlikte, çok ciddi psikolojik etkileri olduğu kabul ediliyor.” diye yazıyor Tye ve eş-yazarlar.
Akran zorbalığı, artan psikiyatrik hastalık riski ile bağlantılı olsa da bu bağlantının yönü konusunda hala sorular var. Zorbalık gören çocukların ayrıca çeşitli fiziksel belirtiler gösterme oranları da artıyor; tekrar eden ve açıklanamayan belirtiler zorbalığa dair bir uyarı işareti olabilir.
Tye, “Bu psikolojik ve fizyolojik olguyla bağlantılı olan biyolojik süreçleri anlamamız önemlidir, sağlığa yönelik uzun vadeli etkileri de dahil” diyor. Kronik strese maruz kalmanın diğer türlerine dair çalışmalar, “toplumsal stresin kronik bir biçimi olan” zorbalığın fiziksel sağlık konusunda devam eden etkileri olabileceği konusundaki endişeleri söz konusu ediyor. Devam eden fiziksel ve ruhsal stresin her biçimi bedene sıkıntı vererek “yıpranma ve bozulmayı” artırabilir. Allostatik yüklenme denen bu süreç, süregiden ya da tekrarlanan strese verilen biyolojik tepkilerin, örneğin “savaş ya da kaç” tepkisinin, kümülatif etkisini yansıtıyor.
“Birey kısa süreli strese maruz kaldığında beden genellikle bu zorlukla etkili bir biçimde baş ediyor ve esas durumuna geri dönüyor.” diyor Tye. “Oysa, kronik stresle, bu geri dönme süreci meydana gelmek için yeterli fırsatı bulamayabilir ve allostatik yüklenme bir aşırı yükleme noktasına varabilir. Bunun gibi allostatik aşırı yükleme durumlarında sağlık için kritik öneme sahip fizyolojik süreçler olumsuz etkilenebilir.”
Artan allostatik yükleme ile, kronik stres, inflamatuvar, hormonal ve metabolik tepkilerde değişikliklere yol açabilir. Zaman içinde, bu fizyolojik değişimler depresyon, diyabet, ve kalp krizinin de dahil olduğu hastalıklarla birlikte psikiyatrik hastalıkların da gelişmesine katkıda bulunabilir.
Hayatın erken dönemlerinde strese maruz kalmak ayrıca bu fizyolojik sistemlerin gelecekteki stres kaynaklarına nasıl tepki vereceğini de etkileyebilir. Bu, kısmen stres tepkisinin kendisini de değiştiren epigenetik değişiklikler, çevresel durumlarla alakalı gen işlevinde değişiklikler, yoluyla meydana gelebilir. Kronik stres ayrıca çocuğun, direnci sağlayan psikolojik becerileri geliştirme becerisini de kötü etkileyerek gelecekteki stresle başa çıkma kapasitesini azaltabilir. Yazarlar, şimdiye dek bir sebep sonuç ilişkisi bulunamamış olsa da gelecekteki araştırmalarda bunun muhtemel olduğunu vurguluyorlar.
Uzmanlar bilhassa klinik ve temel bilim araştırmaları arasında işbirliğinin, akran zorbalığı ve uzun vadeli sağlık arasındaki ilişkiyi anlama ve muhtemelen müdahale etme konusunda önemli bulgular edinebileceğine inanıyor. Tye ve meslektaşları, mevcut araştırmaların, akran zorbalığı mağduriyetini, ruh sağlığı merkezinde olduğu kadar kreş doktorunun ofisinde de çocuklara verilen klinik bakımın bir “standart bileşeni” olarak ele almanın önemini gösterdiğine inanıyorlar.
“Zorbalık hakkında soru sormak, ilerideki psikiyatrik ve alakalı hastalıkların riskini azaltmak ve travmatik maruziyeti önlemek için müdahale etmeye yönelik pratik bir adımı temsil ediyor.”

__________________