Çevrimdışı

Bağımlılık öyle geniş bir alan ki, çoğu patolojinin altında ki güçlü nedenlerden biridir. Bağımlılık denildiğinde sadece alkol, sigara, madde bağımlılığı düşünülmemelidir. Elektronik cihazlardan, teknolojiden, kumardan, anne, ilişki, şahıs, aşk bağımlılığına kadar uzanan bir yelpazedir. Ben Tiryakiliği de bağımlılığın bir ürünüdür. Kişi madde, nesne ya da başkasına değil; kendi benine güçlü şekilde bağımlıdır. Tabi ki sağlıklı ben ile ben tiryakiliğini ayıran bir sınır vardır. Kendi hakkını savunmak, kendini, değerlerini, inanışlarını, duygularını kendi penceresinden ifade etmek, kendini ortaya koyabilmek değildir, ben tiryakiliği… ‘’Ben’’ anlamında tam aksine dozun aşılmasıdır. Her yerde, her zaman ve her koşulda benin hep önde olma tutkusudur. Ben Tiryakiliği, katı bir bencilik ile yaşamı sürdürmenin gerilimidir, benin içine hapsolmak ve ben kalıplarından dışarı çıkamamaktır. Aynı zamanda, ben değerini aşırı koruma yönünde ki zarar verilişin de tutarsız hikayesidir. Bilişsel çarpıtmalar dediğimiz seçenekleri ben tiryakileri mantıklı açıklamalar yapmak adına, daha doğrusu kendilerini ve diğerlerini kandırmak için sık sık kullanmaktadırlar.

Hep mükemmel, haklı ve en doğru olmak durumundadırlar. İnsan ilişkilerinde hep benleri ortaya koyarlar. Ben haklıyım, benim dediğim olsun, ben böyle istiyorum gibi kalıpları çok sık duyarsınız. Bu ihtiyaçları karşılanmazsa ise, büyük sorunlar çıkabilir. Karşıdakini adeta, kendi için yok sayan bir eşiğe gelirler. Narsisizm ile benzer kişilik özellikleri vardır. Ancak narsisistik kişilik bozukluğu kadar ağır olmayıp, farklılaşan yönleri de vardır.

Ben Tiryakiliğinin tüm anlamlarını ve ölçütlerini karşılamasa da, zaman zaman beliren yanları çoğu insanlarda bulunuyor. Özellikle çiftlerde, ilişkilerde kendini en çok gösteriyor. Çoğu tartışmanın nedeni ben savaşlarıdır. Kişiler meselelerin dışına çıkarak, ben değerlerinin kavgasına olayları dönüştürebiliyorlar. Empati ise, yok olan en önemli yitim oluyor. Benin savaşı verilirken, karşıdakinin yerine kendini koyma, duygu, düşüncelerini anlamaya çalışma tamamen yok olmaktadır. Ben Tiryakileri bu yüzden sağlıklı iletişim kurma ve sosyal ilişkilerini uzun vadede sürdürme konusunda sıkıntı yaşayabilir.

Ailelerin Ben Tiryakiliğini özellikle çocukluk dönemlerinde beslememeye dikkat etmeleri gerekir. Çocuklara verilen yanlış öğüt ve yönlendirmeleri daha bilinçli yapmaları gerekir. Sürekli kendini koruyan, en fazla bende olsun, herkesten daha üstün olmalıyım, hep ben zihniyetinde yetiştirilen çocuklar bu tiryakiliğin genç örnekleridir. Tamamen diğer kişilerin inançlarına, düşüncelerine, davranışlarına teslim olmadan; ben değerini katı şekilde ortaya koymadan korumak arasında ki sınırda kalabilmek sağlıklıdır.

Psikolog & Aile Danışmanı Merve Savaşkan