Çevrimdışı

Dış gebelik nedir?
Dış Gebelik, sperm ve yumurta hücresi yani oosit’in birleşimi neticesi meydana gelen, hamileliğin normal yerleşim yeri olan rahim içi yerine, farklı bir yerde, çoğunlukla fallop denilen tipte yerleşimini gerçekleştirip burada gelişmesi neticesi oluşan normal olmayan bir hamilelik durumudur. Erken teşhisi dahilinde, ameliyatsız tedavisi gerçekleştirilebilir. Dış gebelik her kadında belirti göstermez. Gerekli kontrol ve incelemeler yapılmadan dış gebelik mi yoksa gebelik mi olduğu ayırt edilemeyebilir. İstatistiki olarak her yüz hamilelikten %2′sinin dış gebelik olduğu belirtilmektedir. Bu dış gebeliklerle zamanında müdahale edilmediği taktirde hayati risklere yol açabilmektedirler. Dış gebeliğin ilk zamanları, normal gebelikle benzerlikler gösterir. Genel haliyle, hamilelik belirtileri olan adet döneminin gecikmesi, memelerin hassaslaşması ve mide bulantısı belirtiler içindedir. Dış gebelik ilerledikçe, normal hamilelikte olmayan başka belirtiler de görülmeye başlanır.
Dış gebelikte en büyük tehlike, ve hayati tehlikelere yol açabilen etken, dış gebeliğin yol açtığı kanamalardır. Geç kalınmış bu kanama durumlarında, kanamayı engellemek ve hayati tehlikeyi ortadan kaldırmak için operasyon gerekli olabilir. Günümüzde dış gebelik için erken teşhis ve tanı dahilinde ameliyatsız tedavi yöntemleri mevcuttur. Bu şekilde iç kanamaya mahal vermeden enjeksiyon yoluyla ilaç kullanımı ile ameliyata gerek kalmamaktadır. Anne adaylarının yapması gereken, dış gebelik açısından risk faktörleri bulunmasa dahi, herhangi bir belirti de ya da belirti olmadan gebeliğin dönemlerinden itibaren dış gebelik için kontrol yaptırmasıdır. Bu kontrol sayesinde rahimiçi normal yerleşimli hamileliğin belirlenmesi mümkün olacaktır. Şayet dış gebelik teşhis edilirse, erken aşamalarda operasyonsuz tedavi ile düzeltilebilecektir.
Dış gebelik nerelerde oluşabilir?
Gebelik karın içine, yumurtalık ve rahim arasında bulunan tüplere, tüpün rahime bağlantı yerine yakın kısma, burada oluşan gebeliklere korn gebeliği ismi verilir, rahim boynuna veya yumurtalıklara yerleşerek dış gebelik meydana gelebilir.
Dış Gebeliğin anne adayında yol açtığı hasarlar nelerdir?
Dış gebelik sebepli kadın ölümleri, ilk üç aydaki kadın ölümlerinin dörtte üçünü oluşturmaktadır. Hamileliğin tümünde meydana gelen anne mortalitesinin %9-13’ünü oluşturmaktadır. Gelişmiş ülkelerde dış gebelik sebepli ölümler yüz binde 3’e düşecek kadar azalmıştır. Gelişmekte olan ülkelerde ise bu oran tam tersi şekilde artmakta, yüz binde 300’e yükselebilmektedir.

• Tekrar dış gebelik oluşma riskini arttırır.
• Kanalların kapanması yüzünden kısırlık oluşturabilir.
• Rahim boynundaki dış gebeliklerde tedavi öncesi rahmin alınmasına sebep olabilir.
• Operasyon ve anestezi olursa, bunların kapsadığı tüm riskler.

Dış gebeliği artıran başlıca etkenler nelerdir?
Tüplerden operasyon geçirmek, karından ameliyat, endometriyozis, cinsel yolla geçen hastalıklardan kapılan enfeksiyonlar, kısırlık tedavileri ve tüp bebek tedavileri, çok eşli cinsel hayat, sigara kullanımı ve vaginal duş gibi etkenler, 35 yaşından büyük olmak, fallop tüplerinin doğuştan hasarlı olması, daha önce iltihaplı pelvik hastalığı yaşamış olmak, başarısız olarak uygulanmış rahim içi (spiral) doğum kontrol yöntemleri, bazı Doğum kontrol hapları, dış gebeliği arttıran riskler içerisindedir.
En önemli etken ise geçirilmiş ektopik gebeliktir.
Dış Gebelik Belirtileri Nelerdir?
Dış gebelik, genellikle gebeliğin 5. ve 14. haftaları arasında belirti vermeye başlar.
Tek Taraflı Karın Ağrısı: Dış gebelik sebebiyle hissedilen karın ağrıları çoğunlukla karnın tek tarafında olur. Ağrılar sürekli ve şiddetli biçimde olarak kişiye rahatsızlık verir.
Vajinal Kanamalar: Dış gebelik belirtisi olan vajinal kanamalar normal adet kanamalarından daha farklı olur. Bu tür kanamalar durup sonra tekrar başlayabilir. Kanama açık ya da koyu renkli olarak görülebilir. Gebeliği henüz fark etmemiş anne adayları dış gebelik kanamalarını normal adet kanaması ile benzetebilir.
Omuz Ağrıları: Dış gebeliğin neden omuz ağrısına yol açtığı kesin olarak bilinmez. Bununla birlikte kolun bittiği ve omuzun başladığı noktada ağrılar hissedilir. Bu ağrı çoğunlukla kişi yatar vaziyetteyken meydana gelir.
Sindirim Sistemi: Kadın idrara çıktığında karnın alt kısmında ağrılar duyumsar.
İshal ve Kusma: Dış gebelikte ishal ve kusma çok yaygın görülen belirtiler arasındadır.
Diğer Belirtiler: Baş dönmesi ve gözlerin kararması dış gebeliğin diğer belirtileri içerisinde yer alır.
Dış Gebelik Nasıl Oluşur?
Normal bir hamileliğin ilk dönemlerinde döllenmiş yumurta fallop tüpünden geçer ve buradan rahime gelir. Gelişimini bu bölgede devam ettirir. Dış gebelik halinde ise döllenmiş yumurta rahme değil, dış kısmına yerleşir. Yumurta, rahim dışında olduğu için kısa sürede ölür. Bunun sebebi yerleştiği yerde yumurtanın gelişimi için uygun ortamın mevcut olmamasıdır. Fakat fetüs, çevresindeki dokulara zarar dokunabileceği boyutlara kadar büyüyebilir. Bu gibi durumlarda ağır kanamalar, karın ağrıları gibi dış gebelik belirtileri oluşmaya başlar. Dış gebelik daha da ilerlerse anne adayının hayatını riske sokar. Dolayısıyla kişi dış gebelik belirtileri yaşadığınızdan kuşku duyuyorsa çok geç olmadan bir uzmana görülmelidir. Dış gebelik fallop tüpüne zarar verebilir. Böyle bir durumda gelecekte tekrar hamile kalma şansını düşürür[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...]' başlıklı yazımda gebelik ve gebelikte yoga ile ilgili bilgiler verdim.
Dış Gebelik Operasyonu
Dış gebeliğin bitirilmesi adına uygulanan en yaygın yöntem, yapılan cerrahi müdahaledir. Ameliyat esnasında çeşitli yöntemler uygulanabilir. Fakat laparoskop aracılığı ile uygulanan ameliyatların iyileşme süreci daha kısa olmaktadır. Yöntemin sağladığı avantajlar ve yapılma şekli itibariyle açtığı yaralar daha küçüktür. dolayısı ile yara izleri de küçük olmaktadır.
Dış gebelikte uygulanan bir başka yöntem ise ilaç tedavisi ile gebeliğin sonlandırılmasıdır. İlaç sadece embriyonun kalp aktivitesi olmadığında ve gebelik hormonu (hCG) seviyesinin 5000′in altında olduğunda uygulanabilir. İlerlemiş dış gebeliğe uygulanabilecek yöntem ise, cerrahi müdahaledir. Dış gebelikler de ameliyat opsiyonu daha güvenli bir seçenek olarak tercih edilebilir.

Prof. Dr. Bülent Tıraş