Çevrimdışı

Yaşadığımız zamanların sık rastlanan sorunlarından biri olan dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu anne babaların kaygı duymasına ve çocuklarına nasıl davranmaları gerektiği konusunda tereddüde düşmesine yol açıyor. Bu durum sadece aile için değil çocuk için de bir stres ve sıkıntı kaynağı; hiperaktif çocuk genelde davranışlarının çevresindekilere rahatsızlık ve endişe verdiğini bilir fakat durumu düzeltmek elinden gelmez. Bu sorunun aşılması için anne babanın anlayışlı olup çocuğa sevgiyle yaklaşması ve destek vermesi; çocuğun doktoru ve öğretmeniyle işbirliği yapması gerekiyor. Bu yazıda size ‘hiperaktif çocuğa nasıl davranılmalı?’ sorusunun cevabını sunmaya çalışacağız. Anne babaların DEHB’li çocuğun davranışlarının bir gün kendiliğinden düzeleceği yanılgısına düşmemeleri gerekiyor. DEHB tedavi edilmezse çocuk ileriki yaşamında davranış bozuklukları sergileyebilir, akademik açıdan başarısız olabilir ve bunların olma ihtimali hiç az değildir.

Aileler çocuğun bu durumundan dolayı kendilerini suçlamamalı, biyolojik kökenli bir sorun olan hiperaktivite bozukluğu aileyle, çocuğun terbiye edilememesiyle ilgili değildir. Hiperaktif çocuğunuzun davranışlarına sinirlenebilirsiniz, kimi zaman sinirlenmekte haklı da olabilirsiniz ama asla ona fiziksel cezalar vermeyin, dövmeyin. Sizin tutarlı ve sabırlı olmanız çok önemli. Çocuğunuza yaptığı şeyle orantısız cezalar vermeyin, aşırı bir disiplin uygulamayın. Bunun tersi de doğru değildir. Gereğinden hafif uygulamalar disiplin sağlayamamanıza; orantısız cezalarsa çocuğun öfkelenmesine, asileşmesine, kuralları ve otoritenizi yok saymasına yol açar.

Hiperaktif çocuk yanlış bir şey yaptığında, uyması gereken bir kurala uymadığında ona getirilecek kısıtlamayı zaman kaybetmeden uygulamak gerekir. Çocuğunuza belli bir şeyi yaparsa TV izleyemeyeceğini mi söylediniz, onu yaptığında ona TV izletmeyin. Hiperaktif çocuğunuz başarısızlığını ve bundan ötürü duyduğu utanç ve sıkıntıyı örtbas etmek için sıklıkla yalan söyleyebilir. Böyle bir durum varsa çocuğa dürüst olmasını telkin etmeli ve çözümlemeye uğraştığı sorunu tespit edip bunu aşması için destek olmalısınız. Hiperaktivite başka psikiyatrik bozukluklarla benzerlik gösterebilir ve karıştırılabilir, kesin tanı için bir çocuk psikiyatristine başvurmak gerekir. Çocuğunuz için günlük bir program yapmalı ve günlük etkinliklerinin her zaman belirli ve aynı olmasını sağlamalısınız.

Hiperaktif çocuklar çevrelerinden destek ve sevgi görürlerse kendilerini daha iyi hissederler, tıpkı diğer çocuklar gibi. Çocuğunuz olumlu bir şey yaptığında ona güzel sözler söyleyin, onu takdir edin, kucaklayın, bazen küçük hediyeler verin. Çocuğunuzun sizi veya çevredeki diğer kişileri rahatsız edecek kadar heyecanlı ve hareketli olduğu zamanlar olacaktır. Böyle zamanlarda onun dikkatini dağıtacak başka bir aktivite bulmaya çalışın. Hiperaktif çocuğunuz çevresine yönelik tekmeleme, ısırma gibi davranışlar sergileyebilir ve siz ona müdahale etmek, engellemek durumunda kalırsınız.

Bu durumda fiziksel bir ceza vermekten kaçının ve onu sakinleşene kadar yalnız bırakın. Çocuğun davranışlarını kendisiyle tartışmak ve bu davranışların sonuçlarını anlamasını sağlamak için onun sakin olduğu zamanları bekleyin.

__________________