| Sakarya Meydan Muharebesi
Sakarya Meydan Muharebesi Kurtuluş Savaşı'ndaki Atatürk tarafından çok büyük ve kanlı savaş anlamına gelen Melhame-i Kübra ifadesi ile anılan muharebe.
Arkaplan
Sakarya Meydan Muharebesi, Anadolu Türk tarihinin en önemli savaşlarından biridir. Yunan General Trikopis tarafından Yunan ordularına Ankara'ya harekat emri verilmişti. Savaşı Yunan tarafı kazanırsa TBMM, Sevr Antlaşması kabul etmek durumunda kalacaktı. Öte yandan yirmi dört tümen Rus askeri Kafkaslarda bu savaşın sonucunu beklemekteydi. Savaşı Türklerin kaybetmesi halinde Sevr hızlı bir şekilde uygulamaya geçirilecekti.
Muharebe sonrası
TBMM ordusu bu savaşta çok subay kaybetti. Ölü sayısı 5700, yaralı 17700, tutsak 415 idi. 9 Alay komutanı öldü. Yaralılar, Ankara’da hastaneler yetmeyince Çankırı’ya yaya olarak gönderildi. Yunan ordusunun kaybı daha da ağır idi. Subay ve er 15000 ölü verdiler. Yaralı sayısı 25000 kadardı. Yaklaşık olarak ordularının üçte birini kaybettiler.
Mustafa Kemal Atatürk ünlü "Hattı Müdafa yoktur, sathı müdafa vardır.Bu satıh bütün vatandır." sözünü bu savaşa atfen TBMM'de söylemiştir.
Savaşın ardından Albay Fahrettin Altay, Albay Kazım Fikri Özalp, Albay Mehmet Selahattin Adil ve Albay Mehmet Rüştü Sakarya, Mirliva (Tuğgeneral)liğe terfi etmişlerdir. Mustafa Kemal'e ise TBMM tarafından mareşallik rütbesi ve gazi ünvanı verilmiştir.
Üst kademe komutanları
TBMM Başkanı ve Türk Orduları Başkomutanı: Müşir Mustafa Kemal Atatürk
Başvekil, Milli Müdafaa Vekili ve Genelkurmay Başkanı: Birinci Ferik Mustafa Fevzi Çakmak
Batı Cephesi: Komutanı Mirliva , Mustafa İsmet İnönü
1. Grup: Komutanı Albay İzzettin Çalışlar
24. Tümen: Komutanı Yarbay Ahmet Fuat Bulca
23. Tümen: Komutanı Yarbay Ömer Halis Bıyıktay
2. Grup: Komutanı Albay Mehmet Selahattin Adil
4. Tümen: Komutanı Albay Mehmet Sabri Erçetin
5. Tümen: Komutanı Yarbay Mehmet Kenan Dalbaşar
9. Tümen: Komutanı Albay Sıtkı Üke
3. Grup: Komutanı Tümgeneral Yusuf İzzet Met
7. Tümen: Komutanı Yarbay Ahmet Derviş
8. Tümen: Komutanı Albay Kazım Sevütekin
15. Tümen: Komutanı Albay Şükrü Naili Gökberk
4. Grup: Komutanı Albay Kemalettin Sami Gökçen
5. Kafkas Tümeni: Komutanı Yarbay Cemil Cahit Toydemir
61. Tümen: Komutanı Albay Mehmet Rüştü Sakarya
5. Grup: Komutanı Albay Fahrettin Altay
14. Süvari Tümeni: Komutanı Yarbay Mehmet Suphi Kula
4. Süvari Tugayı: Komutanı Yarbay Hacı Mehmet Arif Örgüç
12. Grup: Komutanı Albay Halit Karsıalan
11. Tümen: Komutanı Albay Abdülrezzak sonra Yarbay Saffet
Mürettep Kolordu: Komutanı Albay Kazım Fikri Özalp
1. Tümen: Komutanı Yarbay Abdurrahman Nafiz Gürman
17. Tümen: Komutanı Albay Hüseyin Nurettin Özsu
41. Tümen: Komutanı Yarbay Şerif Yaçağaz
1. Süvari Tümeni: Komutanı Yarbay Osman Zati Korol
Batı Cephesine Doğrudan Bağlı Birlikler
2. Süvari Tümeni: Komutanı Yarbay Ethem Servet Boral
3. Süvari Tümeni: Komutanı Yarbay İbrahim Çolak
Mürettep Tümen: Komutanı Yarbay Ahmet Zeki Soydemir
3. Kafkas Tümeni: Komutanı Yarbay Halit Akmansü
6. Tümen: Komutanı Yarbay Hüseyin Nazmi Solok
57. Tümen: Komutanı Yarbay Hasan Mümtaz Çeçen
|