Çevrimdışı

"ilk hareket ettirici" yada "salt form", aristoteles'in metafiziğinde, tıpkı platon'un metafiziğindeki "iyi ideası" na benzer. salt formda iyi ideasındaki aynı nitelikler vardır. o da öncesiz- bitimsizdir, değişmez, hareketsizdir, kendi başınadır, geri kalan bütün şeylerden ayrıdır, cisimsizdir- ama yine de bütün oluşun nedenidir. salt form (ilk hareket ettirici) , yetkin varlıktır, çünkü onda her olanak aynı zamanda gerçek olmuştur,; bütün varolanların ve özlerin en iyisi, en yükseğidir-kısaca salt form tanrılıktır. hiçbir olanakla ilişiği olmayan, kendi kendisine dayanan bir "salt edim" olan bu en yüksek varlık bir düşünmedir. yanlız bu, tek tek nesnelere, bunların değişen görünüşlerine yönelmiş bir düşünme olmayıp, kendi bengi özü ile uğraşan, kendi kendisine konu yapan, kendi kendisini düşünen salt bir düşünmedir, düşünmenin düşünmesi , bilincin bilincidir. buna göre tanrı tamamıyle immaterialdir,cisimsizdir, salt tindir, nous'tur, özü de, maddesi de kendisi olan düşünmedir. bu kendi kendisine bakması , tanrının öncesiz- sonrasız mutluluğudur. tanrı hiçbir şey istemez,hiçbir şey yapmaz;evren üzerinde hareket ve edimleriyle etkide bulunmaz;evreni, onun kendisini özlemesiyle etkiler; bu varlıkta bütün olup bitenler, hep maddenin tanrıyı özleyişi yüzünden olur ve ancak bir özleyişin konusu olması dolayısıyla tanrı her türlü hareketin nedenidir.

Alıntı.