Cevap: Aristoteles ve metafizik
Gelişme( oluş), aristoteles için, özellikle form ile madde arasındaki ilgidir. platon'a göre fenomen dünyası "sınırsız"(idea) ile "sınırlayan"ın (uzay) bir karışımı idi. aristoteles için ise fenomenler dünyasındaki her şey, form kazanmış olan bir maddedir.madde oluşmuş( biçim kazanmış) bir nesnedeki form yüzünden gerçeklik kazanmış olan olabilirliktir;maddede gerçek varlık olan öz ancak bir şey olabilme olanağı, bir şey yapabilme gücü olarak verilmiştir ve ancak form yüzünden bir gerçek, bir edim, olur. "oluş dediğimiz, burada , salt olabilirliğin form yüzünden gerçekliğe geçmesi olayıdır. öz'ün fenomenler yanında ikinci, daha yüksek bir gerçekliği yoktur; öz, fenomenler dizisi içindedir, bunlarla kendi olanağını gerçekleştirir. genel ancak özel'in içinde gerçektir; özel de, kendisinde genel gerçekleştiği için vardır. idea öğretisinde yaptığı bu değişiklikle aristoteles, yunan felsefesinin bir ana-sorununu bir bakımdan çözmüş oluyordu. "varlık" burada, kendisinden "oluş" açıklanabilecek gibi düşünülmüştür. miletlilerin hylozoisminden ta demokritos ve platon'a kadarki yunan helsefesinin bütün öğeleri aristoteles'in bu öğretisinde bir araya toplanmışlardır. kavramda bilinen varlık "genel öz" dür;bu öz, görünüşlerinde form yüzünden kendi olanağını gerçekleştirir, bu gerçekleştirme olayı da harekettir. buna göre varlık, oluş'ta meydana gelmiş olan şeydir; varolan, "olmuş olan" dır. öz'ün görünüşlerinde kendisini bu gerekleştirmesine aristoteles entelekheia der. ağırlık merkezini oluş kavramında bulan aristoteles felsefesinin, kendisinden önceki felsefelerden başlıca ayrılığı da ereklik kavramını esas olarak almasıdır. platon bu kavramı bir postulat olarak ileri sürmüş, daha çok mecazi olarak kullanmıştı. oysa aristotales bunu da rationel olarak işleyip temellendirmiştir. kendisinden önceki metafizikte "oluş" mekanik bir olay diye anlaşılıyordu. buna karşılık aristoteles, oluş düşüncesi için hep organizmaların gelişmesiyle insanın planlayan, biçimlendirici çalışmasını örnek olarak alır, oluş'un metafizik niteliğini açıklarken örneklerini hep bu alanlardan seçer. Alıntı. |