| Cevap: Kişilik nedir?
Görüldüğü gibi kişilik teriminin çağdaş dillerde pek çok karşılığı vardır. Genellikle bu tanımlar 3 kategoride toplanabilir:
1 Kişilik sosyal becerilerin toplamıdır. Bir insanın kişiliği, onun diğer insanlarla olan, çeşitli koşullarda çeşitli biçimler alan ilişkileri ve davranışlarının toplamıdır.
2 Kişilik, bir insanın diğer insanlarda oluşturduğu imajdır. Başkaları üzerinde bıraktığı etkidir.
3 Bir insanın kendinde olan özellikleri ile çevresi arasında geçirdiği ilişkilerin oluşturduğu davranış eğilimleri toplamıdır.
Allport bu konuyu incelerken kişilik teriminin 50den fazla tanımına değinmiştir. Bu tanımları biososyal ve biofiziksel olmak üzere iki ayrı boyutta incelemiştir.
Biososyal tanımlarda bireyin sosyal uyaran olarak ele alınıp değerlendirildiğini görüyoruz. Kişiliği tanımlayan burada bireyin diğer insanlar üzerinde yarattığı veya oluşturduğu reaksiyonlardır. kısaca insanın kişiliği diğer insanların ona verdiği tepkilerdir denmektedir. Allport bu tanımın yetersizliğini vurgulayıp, insanın kendinde bulunan özelliklerinin değerlendirildiği biofiziksel tanımların daha doğru olduğunu vergulamıştır. Bu görüşe göre insanın kendi doğasından gelen fiziksel ve organik özellikleri vardır ve bunlar kişiliğinin bir parçasıdır, ölçülebilir ve objektif olarak tanımlanabilir. Kişilik bunlarla birlikte çevresiyle olan ilişkilerinin bir bütünüdür demektedir.
Başka kişilik tanımlarında ise insanın pek çok yönünün sırayla sayıldığını görüyoruz. Bu görüşlerde bu özellikler arasında ilişkiler araştırılmıştır. Kişiliğin bu çeşitli özellikleri organize eden bir bütün olduğu vergulanmıştır. Başka bir tanımda da kişinin kendisi ve çevresi ile olan uyumu vergulayan görüşleri içermektedir. Ayrıca kişiliğin insanı diğer insanlardan ayıran, onu özel ve tek yapan faktörler üzerinde durulmuş ve özetle kişiliğin bireyin, özel tipik karakteristikleri olduğu söylenmiştir.
Yukarıda özetlenmeye çalışılan tanımlardan da belirtildiği gibi kişiliğin ortak ve genel tanımına varılamamıştır. Bundan çıkan sonuçta kişilik tanımlarının ilgili kuramla yakından bağlantılı olduğu ve kuram içinde ve doğrultusunda yapılan ampirik gözlemlerle ilişkili olduğudur. Kısaca kişilik ütetildiği kurama bağlı değerler ve tanımlamaları kapsamaktadır.
Kişilik Kuramları/Prof.Dr. Gülgün Yanbastı
Alıntı.
|