Çevrimdışı

(..................)
‘Dünya görüşü olarak ideoloji’ kavramının ortaya atılmasını motive eden sezgi, bireyler ve grupların ‘sahip’ oldukları inanç, tutum, yaşam amacı, sanatsal etkinlik, vb. biçimlerinin sadece tesadüfen bir araya gelmiş demetler olmamasından kaynaklanır. Demetlerin genellikle bir tutarlılığı —bu tutarlılığın neden oluştuğunu söylemek genelde çok zor olsa da— vardır, demetin öğeleri karmaşık bir biçimde birbiriyle ilişkilidir, bir şekilde birbirlerine ‘uyarlar’ ve tüm demetin çoğu zaman dışardan bakan bir gözlemci için ayrıştırılabilir bir karakteristik yapısı vardır. Dolayısıyla ‘“dünya görüşü’ anlamında bir ideoloji” derken bununla grubun (salt betimsel bir anlamda) ideolojisini oluşturan inançların aşağıdaki özellikleri taşıyan bir altkümesi kastedilmektedir:

(a) altkümenin öğeleri gruptaki failler tarafından geniş anlamda paylaşılır

(b) bu altkümedeki öğeler birbirine sistematik olarak bağlıdır

(c) Quine’ın kullandığı anlamda ‘faillerin kavramsal şema’sın da merkezi bir yer tutarlar, yani failler bunlardan kolayca vazgeçmez”

(d) altkümedeki öğelerin, faillerin davranışları üzerinde ya da özel olarak önemli ya da merkezi bir eylem alanı üzerinde geniş ve derin bir etkisi vardır

(e) altkümedeki inançlar, insan yaşamının merkezi konularıyla ya da merkezi metafizik konularla ilgili olmaları (yani ölüm, çalışma ihtiyacı, cinsellik, vb. şeyleri yorumlamaları) anlamında ‘merkezi’dir.”


Her insan grubunun (her grubun salt betimsel anlamda bir ideolojisi olduğu biçimde) bir dünya görüşü olup olmayacağı kısmen bu beş özelliğin ne kadar katı bir biçimde yorumlanacağıyla, ama aynı zamanda insan gruplarının nasıl belirleneceğine ilişkin verilecek karara bağlıdır.

Alıntı.