----Emphysema----
---Amfizem---
--Emphysema nedir?--
Emphysema septum interalveolarisin(alveoller arası duvar) esneme ve eski haline
dönme yeteneğini kaybetmesi sonucunda oluşur.Hava delikleri zayıflar ve kırılır.Akciğerin
elastisitesi kaybolur buda havanın saccuslarda(hava keseleri) hapsedilmesine ve
oksijen ile karbondioksit değiş tokuşunun engellenmesine neden olur.
--Emphysemaya ne neden olur ve kimler yakalanır?--
Emphysemaya genel olarak 50-70 yaş arası erkeklerde rastlanır.Kadınlarda
bu hastalığa yakalanma oranı daha düşüktür.Emphysemaya neden en olan en dominant etken sigaradır.Bunun dışında bir grup insan akciğer koruyucu etkisi olduğu bilinen bir protein olan alfa-1-antitripsini doğumdan itibaren ifade edemezler.Yani vücutlarında bu proteinin eksikliği görülür.AAT eksikliğine bağlı olarak bu kişilerde emphysema(amfizem) görülmesi kaçınılmazdır.AAT eksikliğine bağlı olarak gelişen emphysemanın semptomları 32-41 yaşları arasında belirmeye başlar.Sigara bu belirtileri ciddi oranda arttırıcı etki gösterir.
--Emphysema nasıl gelişir?--
Emphysema akciğerlerde alveol içindeki oksijenin kana kandaki karbondioksitin ise alveole geçtiği alveol duvarlarında harabete yol açar.Alveolilerin duvarları incelir ve frajil(kırılgan) bir hal alır.Bu hasar kalıcı olup akciğerlerin alt kısımlarındaki dokularda kalıcı deliklerin oluşmasına neden olur.Alveol saclarının harabeti sonucu daha az gaz transferi gerçekleşmekte bu da soluk almada kısalmaya neden olur.Aynı zamanda akciğerler havayolunun açık tutulmasını sağlayan elastikiyet özelliğini yitirir.Bunun sonucunda kişi nefes verirken büyük güçlük çeker.
Emphysema birden gelişmez.Yıllarca sigara kullanmanın oluşturduğu irritasyon oluşmasında önemli bir etkendir.Aynı zamanda kimi insanlarda emphysemanın gelişme evrelerinde kronik bronşit ve kronik öksürük görülmektedir.
--Emphysema nasıl tedavi edilir?--
Doktorlar bu hastalıkta semptomların azalmasını ve hastalığının ilerleyişini durdurmayı amaçlarlar.Genel olarak uygulanan tedavi yöntemleri şunlardır:
1.Sigara içmeyi bırakmak.
2.Bronkodilatör(Bronş genişletici) ilaçlar.Bu tür ilaçlar hava yolunun direncini azaltarak emphysema tedavisine yardımcı olurlar.
3.Antibiyotikler.Pneumococcal pneumonia(pneumokokların neden olduğu pnömoni-alveolerde sıvı ve kan toplanması sonucu akciğer iltihabı-) gibi bir bakteriyel enfeksiyon mevcutsa kullanılır.
4.Egzersiz.Pulmoner kasların geliştirilmesi amacıyla uygulanır.
5.Alfa 1-Proteinaz İnhibitörü:Eğer AAT'ye bağlı emphysema varsa uygulanır.
6.Akciğer transplantasyonu:En etkili ve esas prosedürdür.
--Emphysema'dan korunmak?--
Günümüzde doktorlar emphysemayı önleyecek etkili bir yöntemi henüz bulamamıştır.Ancak yapılan araştırmalar sonucu sigaranın bırakılması emphysemanın hem oluşma riskini hem de gelişme sürecini azaltmaktadır.Emphysema'da yapılması gereken şeyler sağlıklı bir yaşam yaşamak,sağlıklı ve düzgün beslenmek ve düzenli solunum egzersizleridir.Aynı zamanda hava kirliliğinin kontrol altına alınması da hastalıkta önemli bir faktördür.Her hangi bir soğuk algınlığı ya da enfeksiyon durumunda hemen doktora başvurulmalıdır.Çünkü bu etkenler hastalığı daha kötü bir boyuta getirebilmektedir.Grip ve pneumococcal pneumonia ya karşı kişi aşılanmalıdır.