Bu BIOS ayarı Windows'a okuma ve yazma işlemleri sırasında daha hızlı DMA (Direct Memory Access) kipini kullanmasını söyler. DMA kipi sabit diskin veriyi işlemciye göndermeden belleğe yazabilmesini sağlar. Bu sayede sabit diskte bulunan veriye erişim hızlandırılmış ve çok değerli olan işlemci gücü daha az kullanılmış olur.
"Integrated Peripherals" menüsü altında "PCI IDE BusMaster" seçeneği varsa Ekran Görüntüsü J'de görüldüğü gibi "Enabled" olarak ayarlayın. Bu seçeneği etkin hale getirdikten sonra Windows altında "Başlat, Denetim Masası, Sistem" ayarlarından Donanım sekmesi altında Aygıt Yöneticisi tuşuna basın. "IDE ATA/ATAPI Denetleyiciler" alt başlığını bulun. "Birincil IDE Kanalı" başlığına çift tıklayın ve açılan pencereden "Gelişmiş Ayarlar" sekmesine gidin. Burada bulunan bilgiler arasında "Aktarım Kipi" gibi bir başlık göreceksiniz. Bunun karşısında "Ultra DMA Mode" gibi bir şey yazdığından emin olun. Sabit diskler genellikle "Ultra DMA Mode 5" desteklerken CD ve DVD sürücüler "Ultra DMA Mode 2" destekler.
26. RAM Zamanlamalarını Değiştirin Bu forumdaki linkleri ve resimleri görebilmek için en az 25 mesajınız olması gerekir.
Azaltılmış gecikmeler: Bu ayar sadece yüksek kaliteli bellek birimleri için çalışır fakat bir kere bu ayarı çalışır hale getirebilirseniz büyük farklar görebilirsiniz (Ekran Görüntüsü K).
Bütün SDRAM ve DDR bellek birimleri, bellek zamanlama değerlerini içeren SPD (****** Presence Detect) adlı yongaya sahiptirler. RAM üreticileri SPD değerlerini kararlı bir sistem sağlamak üzere ayarlarlar. Ancak çoğu zaman daha üst seviye zamanlama değerlerini denemek işe yarar ve bu sayede sistem başarımını %10 kadar arttırmak mümkün olabilir.
Bu iş için "System Performance", "Memory Timings" veya "Configure DRAM Timing" gibi bir ayar menüsünü BIOS'ta bulunuyor olması lazım. Genel kural olarak bu ayarın varsayılan değeri "By SPD" şeklindedir. Bu ayar, bilgisayara, doğru zamanlamaları bellek birimi üzerindeki yongadan okumasını söyler ve belleğe erişmek için bundan sonra belirtilen ayarları kullanır.
Sisteminin kendiliğinden gelen ayarlarını kullanmak istemeyenler "Disabled" veya "User Defined" seçeneklerinden birini seçip (ekran görüntüsü K) birazdan anlatacağımız uyarıları dikkate alarak istedikleri ayarları yapabilirler.
27. RAS-to-CAS Gecikme Değerini Düşürün
Sistem belleğini iki boyutlu bir tablo olarak düşünerek kolayca nasıl çalıştığını anlayabiliriz. Veriye ulaşabilmek için öncelikle hangi satırda olduğunu sonra da hangi kolonda olduğunu bulmak için sırasıyla Row Adress Strobe (RAS) ve Column Address Strobe (CAS) işlemleri gerçekleştirilir. Belleğin doğru adresine ulaşıldığından emin olabilmek için RAS ve CAS sinyalleri arasında ufak bir gecikme süresine gerek duyulur. Bu RAS-to-CAS gecikmesi normalde bir veya iki saat turudur (clock cycle).
"SDRAM RAS to CAS Delay" seçeneği tam olarak RAS sinyali ile CAS sinyali arasında ne kadar saat turu olacağını ayarlamanıza yarıyor. Genellikle ayarlar 2 en hızlı olmak üzere 2 ile 5 arasında değişiyor. Bu değeri her seferinde bir saat turu olacak şekilde azaltmaya başlayın ve her seferinde sistemin kararlılığını deneyin. Belleğiniz ne kadar kaliteliyse bu değeri daha fazla küçültebilirsiniz demektir.
28. CAS Gecikmesini Düşürün
Bellek erişimi söz konusu olduğunda belleğin doğru adresteki veriye ulaşması için bir miktar süre gerekir ve buna gecikme denir. Bir bellek hücresi için bu aralık 2T iki saat turu, 3T üç saat turu
vb şeklinde isimlendirilir. "SDRAM CAS Latency" seçeneği için küçük bir değer daha yüksek başarım anlamına gelir.
"SDRAM CAS Latency" seçeneği için en doğru ve uygun değer genellikle belleğin üzerindeki etikette veya üzerine kazınmış olarak yazar. Düşük fiyatlı ürünler için tipik değer 3T veya 2.5T'dir. Bu seçeneği 2.5T veya 2T olarak değiştirin ve sisteminizin kararlı çalışıp çalışmadığına bakın. Bazı üreticiler 2T destekleyen belleklerinin daha yüksek saat hızlarını desteklediklerini belirtiyorlar. Eğer CAS gecikme süresini düşürmek işe yaradıysa aynı zamanda "Memory Frequency" seçeneği altından bellek saat hızını da arttırmayı deneyebilirsiniz.
Uyarı: Her seferinde sadece bir değişiklik yapın, daha sonra sistemi yeniden başlatın ve bir deney yazılımı (benchmark) çalıştırarak yaptığı etkiyi gözleyin. Bu sayede ortaya çıkan bir kararsızlık durumunda hangi ayarda sorun olduğunu kolayca anlayıp eski haline getirebilirsiniz.
29. Bellek Yükleme Zamanını Düşürün
Doğru ayarları yaptığınızda bellek hücreleri çalışmaları için gereken elektrik yükünü daha hızlı alırlar. "SDRAM RAS Precharge Delay" seçeneği tam olarak bu zamanı ayarlamaya yarıyor. "2" gibi düşük değerler hızı arttırırken daha yüksek değerler daha kararlı bir sisteme sahip olmanızı sağlıyor. Her seferinde bir saat turu azaltarak sistemi yeniden başlatın ve sistemin kararlı olduğundan emin olun.
30. Bir Sonraki Bellek Erişimi İçin Beklenilen Süreyi Kısaltın
"SDRAM Active Precharge Delay" seçeneği de saat turları olarak ayarlanıyor ve ardışık bellek erişimleri arasında geçmesi gereken süreyi belirliyor. Yani bu değer ne kadar düşük olursa sistem başarımı o kadar artıyor.
Bu değer için genel kabul: Active Precharge Delay = CAS-Latency + RAS Precharge Delay + 2 (güvenlik için fazladan ekleniyor). Her zaman olduğu gibi bu ayar için de her seferinde bir düşük değeri seçerek sistemin düzgün çalıştığından emin olun. Sistem kararlılığını koruyamadığı zaman bu ayarı bir yüksek değere getirin ve bırakın.
31. Bellek Zamanlamalarını Okuyun Bu forumdaki linkleri ve resimleri görebilmek için en az 25 mesajınız olması gerekir.
RAM Zamanlamaları (Timings): Ayarlar üzerinde adım adım yapılan değişiklikler RAM başarımınızın artmasını sağlar (Ekran Görüntüsü L).
27 ile 30 arasında anlattığımız maddelerdeki ayarlar genellikle belleğin üzerinde yazılıdır. "2.5-4-4-8" gibi bir sıra rakam ayarlamanız gereken saat turlarını gösterir: 2.5 tur CAS, RAS to CAS Delay 4 tur, RAS Precharge Delay 4 tur ve Active Precharge Delay 8 tur. Bu ayarlar o bellek birimi için belirtilen saat hızında üreticinin önerdiği ayarlardır. Daha düşük değerler de çalışabilir fakat aynı zamanda sistem çakılmalarına da neden olabilir. Başarımı arttırmak için bu değerleri adım adım her seferinde bir tanesinde değişiklik olacak şekilde düşürün ve her seferinde sistemin kararlı çalıştığından emin olun (Ekran Görüntüsü L).
32. RAM Giriş Gerilimi Seviyesini Arttırın
Bellekler daha hızlı çalıştığında daha fazla voltaja gereksinim duyarlar. Bu yüzden saat hızı artışlarını dengelemek için gerilimi (voltage) arttırmanız gerekir.
"DDR Reference Voltage" seçeneği gerilim seviyesini 0.1 volt aralıklarla değiştirmenize izin verir. Bu değeri arttırmak sadece zamanlama değerlerini düşürdüyseniz veya daha yüksek bellek saat hızları seçtiyseniz ve sistem çakılmalarıyla karşılaştıysanız gerekli olabilir.
Uyarı: Giriş gerilimini çok yüksek değerlere ayarlamak bazı durumlarda bellek birimlerinize zarar verebilir!
33. Anakart Ses Yongasını Devre Dışı Bırakın Bu forumdaki linkleri ve resimleri görebilmek için en az 25 mesajınız olması gerekir.
Gereksiz yüklerden kurtulun: Anakartın ses yongası gibi kullanmadığınız işlevleri kapatın (Ekran görüntüsü M).
Anakart üzerinde gelen ses yongasının hiç kullanılmadığı durumlar olabilir. Eğer PCI ses kartınız varsa veya bilgisayarınızın ses özelliklerini hiç kullanmıyorsanız anakart üzerinde bulunan ses yongasını devre dışı bırakabilirsiniz. Bu sayede sistem başarımınız ve güvenliğiniz bir miktar daha arttırılmış olur.
"Integrated Peripherals" menüsünde "AC97 Audio Select" seçeneğini "Disabled" olarak ayarlayın (ekran görüntüsü M).
34. Oyun Girişini Devre Dışı Bırakın
Sadece eski tip oyun çubuğu (joystick) veya oyun girişinden MIDI arayüzü bağlayanlar bu bağlantıya iki I/O girişi ve IRQ ayırmak isteyeceklerdir (Eğer yeni oyun çubuğunuz varsa zaten USB arabirimi kullanıyordur). Bu sınıflandırmaya girmeyen bütün kullanıcılar gönül rahatlığıyla bu girişi iptal edebilirler.
İşte nasıl yapılacağı: "Integrated Peripherals" menüsünden "Game Port" seçeneği "Disabled" olarak ayarlayın.
35. Tümleşik LAN İşlevlerini Devre Dışı Bırakın
Bazı anakartlar iki ağ arayüzüyle donatılmış olarak geliyorlar ancak genellikle kullanıcılar sadece bir tanesine ihtiyaç duyuyorlar yani diğerini kapatabilirler. Bu sayede sistem başarımı ve kararlılığı biraz arttırılabilir.
"Integrated Peripherals" menüsünden "Onboard Intel LAN" seçeneğini "Disabled" olarak ayarlayın.
__________________
36. Gereksiz Girişleri Kapatın
Ne de olsa sadece eski PDA'lar ve seri modemler COM1 ve COM2 girişlerine gereksinim duyarlar. Bu girişleri iptal ederseniz iki IRQ kazancınız olur ve işlemcinin denetlemesi gereken kesmeler azalır. Paralel LPT arayüzü bile günümüzde anlamsız hale geldi. Eğer yazıcınızı ve tarayıcınızı USB girişinden bağlıyorsanız bu eski arayüze ihtiyacınız yok demektir.
"Integrated Peripherals" menüsünden "IO Devices, Com-Port" seçeneği altında bulunan ve bazen "****** Port 1/2" olarak da yazılabilen COM1 ve COM2 arayüzlerini iptal edin. LPT arayüzünü kapatmak için de "Parallel Port" seçeneğini "Disabled" olarak ayarlayın.
37. Firewire Girişini İptal Edin
Bu arayüze kameradan görüntü aktarmak istiyorsanız veya Firewire arayüzü kullanan çevresel aygıtlarınız varsa gereksinim duyabilirsiniz. Böyle bir durum yoksa kapatın. "Integrated Peripherals" menüsünden "Onboard 1394 device" seçeneğini "Disabled" olarak ayarlayın.
BIOS Güncelleme
Zaman zaman anakart üreticileri yeni BIOS sürümleri çıkarırlar. Güncellenmiş bir BIOS sahip olduğunuz donanımları daha verimli çalıştırabilir hatta hızaşırtma özellikleri gibi yeni işlevler kazandırabilir. Ne zaman anakartınızın yeni bir sürümü çıkarsa BIOS güncellemesi yapmanızı öneriyoruz (alfa veya beta sürümler dışında).
BIOS yazılımı özel bir flaş bellek birimi içinde bulunur. Yeniden yazılabilen bu bellek sayesinde eskisinin üzerine yeni sürümü yazarak güncellemeye izin verir. BIOS güncellemesi, her üreticinin o anakart için özel olarak hazırladığı yazılım sayesinde yapılır. Bellek teknolojisi kullanıldığından BIOS güncellemesine BIOS'u flaşlamak da denir.
BIOS güncelleme söz konusu olduğunda kullanıcılar bunu yapmak için iki yol kullanabilirler. İlki anakartla birlikte gelen sürücü CD'sinde bulabileceğiniz veya üreticinin internet sitesinden indirebileceğiniz Windows altında çalışan güncelleme yazılımıdır. Belirli aralıklarla bu yazılım internete bağlanarak yeni BIOS sürümü olup olmadığını denetler, varsa kendiliğinden bunu indirir ve yükleyip isteyip istemediğini kullanıcıya sorar. Bu yöntem kolaydır fakat bilgisayarınızda sistem kaynaklarını kullanan fazladan bir yazılımın daha çalışması demektir.
Sisteminiz kararlı çalıştıktan sonra Windows yazılımını kullanmak kesinlikle kötü değildir. Ancak Windows kurulumunuz dağıldıysa bu yöntemi kullanmamayı tercih etmelisiniz. Bu durumda eski DOS güncelleme yöntemini kullanmanız önerilir.
DOS yazılımını üreticinin internet sitesinden indirebilirsiniz. Sonra bilgisayarınızı DOS sistem disketiyle açıp BIOS güncelleme yazılımını komut satırından çalıştırmanız gerekiyor; bu tür yazılımlar genellikle ZIP dosyası halinde gelirler, bunları diskete açarak kopyalamanız gerekir. Bu yöntem daha güvenilirdir çünkü çalışmak için hiç bir aygıt sürücüsü yüklenmesini gerektirmez.
Uyarı: Taşınabilir bir sisteme BIOS güncellemesi yaparken sistemin pilden çalışmadığından emin olun - dizüstü bilgisayarlar BIOS güncellemesi sırasında mutlaka fişe takılı olmalıdır yoksa güncelleme sırasında sistem kapanabilir ve bir daha açılmaz hale gelebilir.
38. Yeni BIOS'u Yüklemek Bu forumdaki linkleri ve resimleri görebilmek için en az 25 mesajınız olması gerekir.
Anakartınızı (veya sisteminizi) seçin: Sadece sizin anakartınız veya bilgisayarınız için olan BIOS sürümünü kullanın (ekran görüntüsü N).
Anakart (veya sistem) üreticinizin internet sitesine gidin ve destek sayfalarına bir göz atın. Anakart veya sisteminizin model numarasını bulun (ekran görüntüsü N). Model isimleri genellikle "GA-686BX", "A7N8X-E" veya "K8T Neo2" gibidir. Eğer aramalarda her hangi bir sonuca ulaşamazsanız sadece model adını yazmayı deneyin. Bazen bu şekilde de bir sonuca ulaşamazsınız bunun nedeni büyük ihtimalle anakart kutusunda yazan isimle model isminin bir birini tutmamasıdır (örneğin "K8T-Neo" ve "MS-6702 Version 1.0"). Böyle bir durumla karşılaşırsanız anakartınızı model isminden bulmak yerine uzun yoldan listelere bakarak anakartınızı tanımlamaya çalışın. Doğru modeli bulduğunuzda "Downloads" veya "Support" bölümünden gerekli yazılımı ve güncellemeyi indirebilirsiniz.
39. BIOS Sürümlerini Arşivlemek
Bazı kullanıcılar, ihtiyaçları olmasa bile, BIOS güncellemelerini üreticinin sitesinden düzenli olarak indirirler: alfa ve beta gibi sürümlerinin devamlı el altında bulunması ve ufak değişimleri takip edebilmek için. Her zaman yaptığınız güncellemeyi beğenmeyerek veya sorun çıkarttığını görerek eski sürüme dönebilirsiniz. BIOS güncellemesini yapmadan önce üretici firmanın koyduğu beni oku dosyalarını mutlaka okuyun. Bu dosya içinde yeni sürümün ne gibi değişiklikler ve geliştirmeler içerdiği belirtilir.
40. Güncelleme Kurulumunu Deneyin Bu forumdaki linkleri ve resimleri görebilmek için en az 25 mesajınız olması gerekir.
Kurulum denemesi: Burada görülen tanımlamalara bakarak güncelleme gerekip gerekmediğini anlayabilirsiniz (ekran görüntüsü O).
Eğer bir BIOS güncellemesi önemli sorunlara çözüm oluyorsa sizin sisteminizde bu sorunların olup olmadığına karar vermeniz gerekir. Eğer sizin için önemli değilse o güncellemeyi atlayabilirsiniz tabi eğer önemli bir başarı artışı gibi bir geliştirme sağlamıyorsa. BIOS güncellemeleri genellikle daha hızlı işlemcilerin o anakarta takılabilmesini sağlar böylece ileriye dönük bir başarım artışı sağlayabilirsiniz.
Anakartınızı kendiniz almadıysanız yani bilgisayarınızın bir parçası olarak size geldiyse, BIOS güncellemesi olup olmadığını anlamak için en iyi sistem üreticisinin internet sitesine bakmaktır. Bilgisayar üreticisi kendi sistemleri için özel bir BIOS güncellemesi çıkarmış olabilir ancak aynı anda anakart üreticisi de farklı bir BIOS güncellemesi sunuyor olabilir. Böyle ikileme düştüğünüz durumlarda en iyisi üretici firmaya hangi güncellemeyi yapmanız gerektiğini sormaktır. Eğer kesin bir cevap alamıyorsanız en iyisi o güncellemeyi atlayabilirsiniz.
41. Güncelleme Disketi Hazırlamak
Normalde BIOS güncellemesi indirdiğinizde genellikle içinde pek çok dosya olan bir ZIP dosyası gelir. Dosyalardan biri BIOS'un güncel yazılımını içerir, bu dosyanın adı genellikle "W7176IMS.110" veya "AN8D1007.BIN" gibi bir şey olur. Ayrıca sıkıştırılmış dosyanın içinde kurulum yönergelerini içeren bazı yazı belgeleri de bulabilirsiniz.
Yürütülebilir .EXE uzantılı dosya BIOS güncellemesini yükleyecek olan dosyadır. BIOS dosyasının içinde bulunan bilgileri anakart üzerindeki yongaya aktarır. Awar BIOS'lar için bu dosya genellikle "awdflash.exe" şeklinde adlandırılır. Ayrıca güncellemeyi kendiliğinden yapacak veya kolaylaştıracak bir dosya da "start.cmd", "flash.bat", veya "autoexec.bat" adı altında bu pakete dahildir. Bu dosyaların hepsini "C:\BIOS\" dizinine açın. Eğer indirdiğiniz BIOS güncelleme dosyası kendi kendini açan bir sıkıştırma tipine sahipse bu dosyayı belirttiğimiz dizine kopyalayın ve orada çalıştırın.
Önemli: Bilgisayarınız hala çalışırken (diğer bir deyişle yeniden başlatmadan önce), BIOS güncellemesi hakkında ek bilgiler içeren benioku (readme) dosyasını yazdırın. Bu dosyayı anakartınızın veya bilgisayarınızın kullanım kılavuzuyla birlikte saklayın. Eğer bu kılavuzların kopyası elinizde yoksa üreticinin internet sitesinden indirebilirsiniz.
42. BIOS'u Disketten Güncelleyin
Bu işleme başlayabilmek için çalıştırılabilir bir DOS disketine ihtiyacınız var. Bunlardan bir tane yapmak için Başlat menüsünden Bilgisayarım'ı açın. Disket sürücü üzerine sağ tuşla tıklayın ve Biçimlendir seçeneğini seçin. Açılan pencereden "MS-DOS Başlangıç Disketi Oluştur" seçeneğini işaretleyin ve işlemi başlatın. İşlem bitince biçimlendirme penceresini kapatın. Daha sonra oluşturduğunuz disket içinde BIOS güncelleme dosyalarını çekin. Eğer yeterli yer yok uyarısı gelirse biçimlendirmeden sonra disket içinde bulunan dosyalardan bazılarını silebilirsiniz.
Bilgisayarınızı yeniden başlatın ve daha önce yukarıda belirttiğimiz açılış sırası ayarlarına girerek sistemin disket açılmaya ayarlı olduğundan emin olun.
43. DOS Altında BIOS Güncellemesi
Sisteminizin kararlı bir durumda olduğunu ve duvardaki fişe takılı olduğundan emin olun. Daha önce de söylediğimiz gibi taşınabilir bilgisayarınızı kesinlikle pilden çalışırken güncellemeyin.
Sisteminizi yeniden başlatın ve daha önceden hazırladığınız DOS disketiyle başlatın. Komut satırı geldiğinde flaş programının ismini yazın ve onun arkasından BIOS verisini içeren dosyanın ismini yazın. Award BIOS güncellemesi için şu şekilde görünmesi lazım:
A:\>awdflash.exe w6330vms.360
Geri kalan işlemler için yazılım sizi yönlendirecektir.
Bu forumdaki linkleri ve resimleri görebilmek için en az 25 mesajınız olması gerekir.
Eski BIOS'u yedekleyin: Yeni BIOS'u yazdırmadan önce eski BIOS'unuzun yedeğini alın. Bu işlem için [Y] tuşuna basmanız yeterli (Ekran Görüntüsü P).
BIOS güncelleme dosyalarının ismi sizin için farklı olsa da işlemler genellikle aynıdır. Ekrandaki yönergeleri takip edin ve bütün yedekleme önerilerinin yerine getirin. Bütün güncellemeler için eski BIOS'unuzun bir kopyasını almaya çekinmeyin (ekran görüntüsü P). Bu yedekler yeni BIOS sorun çıkarırsa hayatınızı kurtarabilir.
En sonunda güncelleme yazılımı yeni BIOS'u gereken yere kopyalar. Bu işlem bittikten sonra bilgisayarınızı yeniden başlatın. Güncelleme işlemi sırasında bilgisayarınızın kapanmamasına çok dikkat edin.
44. Yeni BIOS'un Yüklenmesi Bu forumdaki linkleri ve resimleri görebilmek için en az 25 mesajınız olması gerekir.
Güncelleme işlemi bittikten sonra bilgisayarı kapatın. Güç kablosunu çıkardığınızdan emin olun "BIOS Altın Kuralları" başlığı altındaki 5. Madde'de anlatıldığı gibi CMOS bilgilerini silin. Güç kablosunu tekrar takın. Bilgisayarınızı açın, büyük ihtimalle yeni BIOS yüklendiğini gösteren bir mesajla karşılaşacaksınız. Daha sonra sihirli tuşa basarak BIOS ayar ekranına geçin. "Load Optimized Defaults" seçeneğini seçin (Bazı sistemlerde "Exit, Load Setup Defaults" şeklinde de görünebilir). Daha sonra [F10] tuşuna basıp ayarları kaydedip çıkın ve yeni güncel BIOS'unuzun tadını çıkarın.
BIOS Altın Kuralları
BIOS ayarlarını değiştirdiğinizde genellikle sorun yaşamazsını tabi giriş gerilimlerini (voltage) arttırmıyorsanız. Yine de sorun yaşamamak için aşağıda belirteceğimiz kurallara uygun davranmakta fayda var.
1. Yeni ve daha güncel bir BIOS yüklemeden önce eskisini mutlaka yedekleyin. Bütün güncelleme yazılımları "Save current BIOS as" benzeri bir seçenek içerirler. Bu yedek sayesinde olası bir sorun çıktığında sisteminizi tekrar çalışır hale getirmek kolaylaşacaktır.
2. Her seferinde sadece bir ayarı değiştirin. BIOS ayar ekranında değişiklik yaparken her seferinde bir tane yapmaya özen gösterin böylece bilgisayarınızı yeniden başlattığınızda bir sorunla karşılaşırsanız hangi ayarın buna neden olduğunu kolaylıkla bulabilirsiniz.
3. Sisteminizi denemek için zorlama deneyleri yapın. Sisteminizi ağır veya tam yük altında çalıştırmak ayarların doğru yapıldığını ve sistemin kararlı olduğunu anlamak için en iyi yöntemdir. Bu iş için birden çok yazılımı çalıştırarak sisteme yüklenebilirsiniz. 3DMark 2005 gibi bir deney yazılımı da işinizi görecektir.
4. Eğer her şey kötüye giderse sistemi tamamen kapatıp açmayı deneyin. Eğer bilgisayarınız yeniden başlatma tuşuna bastıktan sonra açılmadıysa bilgisayarınızı kapatın ve birkaç dakika bekleyin ve tekrar açın. Varsa güç kaynağı üzerindeki düğmeyi kullanın veya fişi çekin.
5. CMOS ayarlarını silin. BIOS değişikliği yaptıktan sonra bilgisayarınız yeniden başlamıyorsa ayarları geri almak için BIOS ayar menüsüne giremezsiniz. Böyle bir durumlar karşılaşırsanız CMOS üzerinde tutulan ayarları silebilirsiniz. Anakartınızın kullanım kılavuzunda CMOS ayarlarını silmeyle ilgili başlık altındaki (Clear CMOS) yönergeleri izleyin.
Bazı durumlarda bu işlem için anakart üzerine bulunan bir atlatıcının (jumper) yerini değiştirmek gerekebilir. (veya duruma göre anakart üzerinden bir dizi atlatıcıyı yerinden çıkarmanız veya bir DIP anahtar ayarı yapmanız da gerekebilir). CMOS bellek temizlendikten sonra yerini değiştirdiğiniz atlatıcıyı eski yerine getirmeyi unutmayın.
Bir başka seçenek CMOS pilini yerinden çıkarmak ve bilgisayarın fişini çekmektir. Ancak bu işlemin tam olarak çalışması için birkaç saat bu şekilde beklemek gerekebilir.
Alıntıdır..