Evet arkadaşlar yavaş yavaş terlemeye başlıyoruz değilmi
Bu forumdaki linkleri ve resimleri görebilmek için en az 25 mesajınız olması gerekir.
sıcak havaların vaz geçilmezi dondurmayı tanıyalım biraz vede evde 10dkda kendize pratik bir dondurma yapıp nasıl serinlersiniz onu anlatalım...

3000 YILLIK LEZZET: DONDURMA


Bu forumdaki linkleri ve resimleri görebilmek için en az 25 mesajınız olması gerekir.
Sıcak yaz günlerinin gelişiyle tüketimi hızla artan dondurmanın bugün üç bin yaşında olduğunu biliyor muydunuz? Dondurma ile tanışan ilk ırkın Çinliler olduğu tahmin edilse de ilk dondurmanın yapım öyküsünün kahramanları Romalılar.
Roma imparatoru Neron, savaşçılığıyla olduğu kadar boğazına düşkünlüğü ile de tanınırmış. Gladyatör dövüşlerini seyrederken, kendisine lezzetli yiyecekler sunan çeşnibaşlarını ödüllendirirmiş. Çeşnibaşlarından biri, bir gün dağın zirvesinden topladığı karları bir kaba sıkıştırarak doldurmuş. Üzerine bal ve çeşitli meyve parçaları dökerek, imparatora sunmuş. Neron, o güne kadar hiç tatmadığı bu yiyeceği çok sevmiş. Ertesi gün de köle ordusunu kar toplamaya göndermiş. Karın üzerine bal ve ezilmiş meyve döktürerek, tarihin ilk dondurmasını hazırlatmış. Romalılardan kalma bu yöntem, Anadolu'nun kimi köylerinde hala kullanılıyor. Tek farkla, onlar karı pekmezle karıştırarak, o eşsiz lezzeti yakalamaya çalışıyorlar.

Doğudan batıya uzanan Iezzet...
Soguk ve buzlu içeceklerin ana yurdu, hep dogu ülkeleri. Anadolu'da yaşayanlar, Araplar ve İranlılar da "şerbet" dedikleri soğutulmuş şekerli su ya da buzlu meyve suyunu içerlerdi. Doğunun kültürüyle tanışan batılılar, bu sırada doguya has tatıarı da keşfettiler. Marko Polo'nun Çin'den getirdiği dondurma tarifleri, İtalyan aşçılara yepyeni bir ufuk açtı. Hatta onlar da kendilerince değişik dondurma türleri geliştirdiler. Fransa Kralı II. Henri ile evlenen Floransalı Catherine de Medicis'in Fransız sarayına götürdüğü aşçılar, Fransız meslektaşlarına dondurmanın nasıl yapıldığını öğrettiler. 17. Yüzyılda Avrupa'ya getirilen dondurma, ünlenerek kısa sürede yayıldı.
1676 senesinde Paris'te 250'ye yakın dondurmacı olduğu biliniyor. 1851'de de Jacob Fussel, ABD'de dondurma yapıp satmaya başladı. Değişik maddelerle hazırlanan dondurmanın italyanlara özel bir çeşidi var: Semi-freddo. Dondurma yapılırken karışım dondurulmadan önce içine kremalı bir bisküvi katılarak bu ünlü dondurma hazırlanır. O dönemlerde dondurma, etrafı buz ve tuz tabakasıyla kaplı olan döner yayıklarda dövülerek yapılırdı. 1900'den sonra sogutucu makinelerin geliştirilmesiyle dondurma daha da yayğlnlaştı. Dondurmaya çıtır Iezzet katan külahı, ilk kez 1904 'te Missouri Louis'de düzenlenen Dünya Fuarı'nda ortaya çlktı.
"Dondurmam kaymak"
Türkiye'de dondurma, eskiden özel dondurma dükkanlarında ya da sokak dondurmacıları tarafından hazırlanırdı, Dövme dondurma "Maraş dondurması" adıyla meşhur oldu. Salep katılarak koyulaştırılan kaynamış süt, kepçeyle karıştıra karıştıra soğutulur. Etrafı kalın bir buz tabakasıyla kaplı olan karışım dövülerek dondurulur. Böylece dondurma sakız gibi uzayan ve kolay kolay erimeyen bir hal alır. Kahramanmaraş'ta hazırlanan dövme dondurma, kasap çengeline asılarak ve dönerci bıçağına benzer bır bıçakla kesilerek satılır.

Dondurma nasıl yapılır?

Bu forumdaki linkleri ve resimleri görebilmek için en az 25 mesajınız olması gerekir.
Dondurma, hammaddesine göre sütlü ve meyveli dondurma olarak ikiye ayrılır. Sütlü dondurma yaparken süt ile birlikte şeker, salep, vanilya, kakao ve yumurta gibi malzemeler kullanılır. Meyveli dondurma hazırlarken seçenekler öyleçok ki... Portakal, limon, vişne, çilek gibi meyvelerin suları ya da püreleri kullanılır. işte bu aşamada dikkat edilecek püt noktalar var. Dondurma yapımında kullanılan meyve suyu kaynatılmaz. Çünkü kaynamış meyve suyu, dogal Iezzetini yitirir. Dondurmaya katılan şekerin miktarına da çok dikkat etmek gerek. Fazlası, dondurmanın çok tatlı olmasına ve makinede çevilirken yumuşak kalmasına neden olur.

Modern makine ile dondurma yapımı
Dondurma makinelerinin bir çok çeşidi varsa da hepsinin temelde iki özelligi birbirine benzer. Kuru soğutma sistemleri ve kazanlarında likit SIVI içermeleri. Profesyonel dondurmacılar, pratiklik sağıadıgı için modern makineleri tercih ederler. İyi bir dondurma servisi için sütlü dondurmaların -25 °C ila -30 °C, meyveli ve italyan tipi dondurmaların ise -18 °C ila -22 °C'de saklanması gerekir.

Elle çevrilerek yapılan dondurmalar

Bu forumdaki linkleri ve resimleri görebilmek için en az 25 mesajınız olması gerekir.
Uzun ve dar olan ahşap bir fıçı içersine, çevirme kolu olan metalden yapılmış daha ince bir kazan yerleştirilir. Fıçı ile kazan arasındaki boşluk, bir kat ince kırılmış buz ve bir kat tuz ile sıkıca doldurulur. Hazırlanan dondurma karışımı, kazana boşaltılıp kazanın kapagı kapatılır. Çevirme koluyla sürekli kuwetlice çevrilir. Bu işlem sırasında eriyen su, fıçının musluğu açılarak boşaltılır. Tekrar buz ve tuz takviyesi yapılır. Karışım, yaklaşık 45-60 dakika çevrilerek dondurulur. Dondurmanın kıvama geldiği, çevirme kolunun zor hareket etmeye başlamasıyla anlaşılır.

Hazırlanan dondurmanın üzerine havlu kapatılır, eriyen suların yerine buz ve tuz ilavesi yapılarak daha sonraki servisler için saklanır. Bu yöntem Anadolu'da hala yer yer kullanılıyor.

Dövme dondurma yapımı
Dövme dondurma yapımında kullanılan yöntem, çevirme dondurma yapımında kullanılan yöntemin hemen hemen aynısıdır. Kazan içerisine dökülen saleple pişirilmiş dondurma, kenarlardan içe doğru agaç spatulayla karıştırılır ve kıvam almaya başlayınca ahşap tokmakla sakız haline gelinceye dek dövülür.

DONDURMA İLE İLGİLİ MERAK EDİLENLER



Dondurma çocuklara ilk olarak kaç yaşında verilmeli?


Bu forumdaki linkleri ve resimleri görebilmek için en az 25 mesajınız olması gerekir.
Çocuklara 2-3 yaşından itibaren dondurma verilebilir. Ancak, özellikle küçük çocuklar için, dondurma oda sıcaklığına yakın bir ısıda verilmelidir. Bekletilen bir dondurma tekrar soğutulmamalıdır.


Dondurma besleyici midir?

Dondurma değişik besin öğelerini bünyesinde toplayan, besin değeri yüksek bir yiyecektir. Dondurmada protein, karbonhidrat ve yağın yanı sıra A, B, C, D ve E grubu vitaminlerle birlikte kalsiyum, fosfor, magnezyum, sodyum, potasyum, demir ve çinko gibi mineraller de bulunuyor.


Donudurmanın çocuk açısından zararları nelerdir?

Süt ürünleri çabuk bozulan ve yararlılıklarını hızla yitiren gıdalardır. Bu nedenle homojenize ve pastörize edilmiş sütten üretilen hijyenik dondurma, yalanarak ya da küçük parçalar halinde yendiği takdirde, solunum ve sindirim organlarını olumsuz yönde etkilemez. Sağlıklı üretilmiş ve sağlıklı koşullarda saklanan bir dondurmanın çocuk açısından bir zararı olmadığını kabul ediyoruz. Ancak sağlıklı koşullarda üretilmemiş veya saklanmamış dondurmalar Salmonella enfeksiyonu saalgınlarına yol açabilir. Bu nedenle sağlık koşullarına uygun ortamda üretilen, gerektiği şekilde korunan ve sağlıklı ambalajlarda satışa sunulan dondurmalar tüketilmelidir.


Dondurma yedikten sonra boğaz ağrır mı, bu ihtimal çocuklar için daha mı fazla?

Dondurma yenilmesi neticesinde yumuşak damak, geniz bölgesi ve solunum yollarının üst kısmı soğuk ile en çok temas eden bölgeleridir. Soğuk bir gıda alımı sonrasında ağız içi sıcaklığında düşme olur ve bu sıcaklık farkları nedeniyle, boğazda normalde hazır bulunan bakteriler, vücut direncinin üzerinde olumsuz etki gösterebilir. Bu nedenle özellikle bağışıklık sistemi henüz tam gelişmemiş çocuklarda, üst solunum yolları enfeksiyonları artabilir. Bununla birlikte dondurmanın üst solunum yolu enfeksiyonu sıklığını arttırdığına ilişkin dünyada yayınlanmış bilimsel bir bilgi yoktur, ancak hiç etkisinin olmadığına ilişkin de bilimsel bir bilgi yoktur. Bunun yanında boğaz bölgesinin soğuğa maruz kalmasının baş ağrısı sıklığını arttırdığına dikkat çeken yayınlar da vardır.

Genel olarak çocuğun astım, allerjik rinit, sinüzit gibi kronik bir hastalığı yoksa, dondurmanın boğazda ağrı, enfeksiyon, ateşlenme gibi sorunlara yol açmasını beklemiyoruz.


Bir çocuk donudurmayı en fazla ne kadar sıklıkta yemeli? Ne kadar yedikten sonra zararlı olur?

Dondurma sütten yapılmasına karşın basit karbohidrat dediğimiz şeker içermektedir. Aşırı tüketimi ishale neden olabilir. Enerji açığı olan, zayıf çocuklarda hergün tüketiminde bir sakınca yoktur. Enerji fazlasına ihtiyacı olmayan kilolu çocukların ise haftada 1- 2 kez tüketimi daha uygundur.


Dondurma satın alırken nelere dikkat edilmelidir?

Dondurmayı tüketirken dikkat etmemiz gereken en önemli nokta, dondurmanın sağlık ve hijyen kurallarına uygun hazırlanmış olmasıdır. Özellikle dondurmanın yapıldığı sütün pastörize olması ve hazırlanırken mikroorganizmalarla bulaşmasının önlenmesi gereklidir. Süt mikroorganizmalar için çok iyi bir ortamdır. Özellikle yaz aylarında bakteriler daha kolay üreyebilmektedir. Bu nedenle çok kolay bozulur ve sağlığa zararlı bir duruma gelir. Bu nedenle açık satılan dondurmalarda dikkatli olunmalıdır. Paketlenmiş dondurmalar tercih edilebilir. Bu ürünlerde de dikkat edilmesi gereken saklama şekli ve son kullanma tarihidir.


Dondurmanın sindirimi hızlandıran bir etkisi var mı?

Sindirimi hızlandırıcı etkisi olduğuna dair hiç bir bulgu yoktur.


Dondurma çocuklarda şişmanlığa neden olur mu?

Fazla ve sık tüketimi şişmanlamaya yardım edebilir.


Peki çocuklara dondurma yedirelim mi, yedirmemiz mutlaka gerekli mi?
Hiç kuşku yok ki, çocuk beslenmesinde yeterli kalori ve protein alımı yanında yeterli kalsiyum alınması da önem taşımaktadır. Çocuklarda günlük kalsiyum gereksinmesi günde 800-1200 mg arasında değişir. Süt, peynir, yoğurt ve süt ürünleri en önemli kalsiyum kaynağı olarak kabul ediliyor. Bir büyük bardak süt (240 ml süt) 300 mg, 240 gr yoğurt 300-400 mg kalsiyum içerirken, bir adet paket dondurma (52 gr) ancak 70 mg kalsiyum içeriyor. Ayrıca yakın zamanda Amerikan Pediatri Akademisi'nin "Çocuklarda kalsiyum gereksinimleri" başlığıyla yayınladığı raporda, kalsiyum gereksinmesi için önerilen besinlerin arasında süt, yoğurt, peynir ve çeşitle sebze ve meyveler (brokoli, ıspanak, portakal, patetes) sayılırken, dondurma yer almıyor. Sonuç olarak dondurma da bir süt ürünü olmasına rağmen, çocuk beslenmesinde ve kalsiyum gereksinmesinin karşılanmasında ilk sıralarda önerilecek bir besin değildir. Bunun yerine sütün kendisinin ve yoğurdun önerilmesi hem daha doğru hem de daha ekonomik olacaktır. Ancak yaz aylarında süt tüketimi azalan çocuklarda katkı yapması amacıyla önerilebilir.

Uzm. Dr. Alper SOYSAL