Besmele her işin başında Allah’ın adını hatırlamaktır
Peygamberler vasıtasıyla nesilden nesle aktarılan bir prensiptir ‘besmele’. Müslümanların ‘Bismillahirrahmanirrahim’ ile ilk tanışmaları, Mekke’de nazil olan Neml suresindeki besmele ayetiyle olur. Bismillah demek de onun yerine geçer
[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...]
Besmele, “Rahman ve Rahim olan Allah’ın adıyla” anlamına gelen “Bismillahirrahmanirrahim” cümlesinin adıdır. Her meşru ve anlamlı işin öncesinde besmele çekmek, peygamberler vasıtasıyla nesilden nesile aktarılan bir prensiptir. İslam dan önce Araplar arasında da bu adet yaygındır. Cahiliye Arapları besmelede bazen “Bismi’l-lat ve’l-uzza” şeklinde Lat ve Uzza isimli putların adını söylerler, bazen de Allah’ın adını kullanırlardı. Müslümanların “Bismillahirrahmanirrahim” cümlesi ile ilk tanışmaları, Mekke’de nazil olan Neml suresindeki besmele ayeti (27/30) ile olur. “Besmele”den maksat, Yüce Allah’ı hatırlamak ve O’nun ismini zikretmektir. Besmele okurken en güzel ifade “Bismillahirrahmanirrahim” olup, “Bismillah” demek de onun yerine geçer.
Müslüman besmele çekmekle, “Kendi adıma veya başka bir varlık adına değil, sadece Allah Teala adına, O’nun rızasını kazanmak umuduyla ve O’nun izni çerçevesinde bu işi yapmaya başlıyorum” demiş olur.
‘Rahman’ ve ‘rahim’
Diğer yandan besmele için Yüce Allah’ın doksan dokuz ismi içinden özellikle “Rahman” ve “Rahim” isimlerinin seçilmiş olması son derece anlamlıdır. Besmele çeken bir mümin, Allah Teala’nın engin rahmet ve merhametini ifade eden bu isimleri söylemekle, bütün söz ve davranışlarında rahmet ve merhameti prensip edineceğini ilan etmiş olur. Besmelenin müminler için önemini anlatan bir hadisinde Allah Resulü şöyle buyurur: “Bismillahirrahmanirrahim ile başlanmayan her anlamlı iş, bereketsiz ve sonuçsuzdur. Besmelenin okunmadığı işler ise, bereketten mahrum ve güzel sonuçlardan uzak olur.”
Anlamlı, önemli, bilinçli ve meşru bütün işlerin başında besmele çekilmesi gerekir. Diğer yandan suç ve günah sınıfına giren söz ve eylemlerden önce besmele çekilmesi ise, uygun ve doğru bir davranış değildir.
Peygamberimizin tavsiyesi
Peygamber Efendimiz yemek yiyeceği zaman besmele çeker, insanlara da, “Biriniz yemek yiyeceği zaman ‘Bismillah’ (Allah’ın adıyla) desin. Eğer yemeğin başında besmele çekmeyi unutursa, ‘başında da sonunda da Allah’ın adıyla’ desin” şeklinde tavsiyede bulunurdu.
Müslümanların kültür ve medeniyetlerini besmeleyle yoğurmuşlardır. Onların sofralarında eller yemeğe besmeleyle uzanır. Yemekler onun bereketiyle bollaşır. Gece onunla yatılır, güne onunla başlanır. Evden onunla çıkılır, eve onunla girilir. Vasıtaya onunla binilir. İbadetler onunla eda edilir. Duaya eller onunla kaldırılır. Hastalar onunla şifa bulur. Konuşmaya başlayan çocuklara ilk o öğretilir. Kısacası o, her hayrın anahtarıdır. (Hadislerle İslam, Diyanet İşl. Bşk. yay., I, 177 vd. ).