Çevrimdışı

Latince adı ‘Mentha Piperita’ olan Nane, ballıbabagiller familyasına ait otsu bir bitkidir. 30-90 cm boylarında, hafif tüylü oldukça sık çatallaşan, gövde esmerimsi kahverengimsi renkte bir bitkidir. Yaprakları yumurta şeklinde, uçlara doğru sivrilen, kenarları kertikli, hafif kahverengimsi yeşil renkte, karşılıklı bir sonraki ile çaprazdır.

Çiçekleri başak şeklinde ve boğumları çember şeklinde bir demet şeklinde çiçekler ile dizilmiştir. Bilinen 25-30 farklı çeşidi vardır. Akılda kalan kuvvetli bir kokusu ve erguvan renkli çiçekleri vardır. Hem taze hem kurutularak kullanılabilir. Genellikle temmuz ve ağustos aylarında açarlar ve yaprakları uçucu yağ bakımından oldukça zengindir.

Nane içerdiği eterik yağlar ve özellikle Menthol ve Tanen bakımından tıbbi bitkiler sınıfında büyük öneme sahiptir. Ülkemizde de yemeklerde salat[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...]arda, turşularda taze ve kuru olarak bol miktarda değerlendirilen nane aynı zamanda çay olarak da kullanılmaktadır. Pek çok kültürde misafirperverliği sembolize eder.

Orta Doğu’da misafirlere ikram edilen ilk içecek olmaya devam eden nane, Romalılar tarafından arı sokmalarına karşı, hastalıklardan korunmak ve samimi duyguların ifadesi için kullanmışlardır. Ortaçağda nanenin ruhu canlandırdığı ve kötülüklerden arındırdığı düşünülmüştür. Cenaze törenlerinde nane kullanılmıştır. Yunanlılar nane kokusunun gücü simgelediğine inanmışlardır. Venüs’e atfedilen bu bitki; sevgiyi, bağlılığı, aşkı, tutkuyu ve erdemi simgeler. Parfüm, içki, çiklet ve ilaç sanayinde de aranan bir bitki olan nane insan vücudunda çeşitli hastalıkların tedavisinde de geniş çaplı kullanılmaktadır.

Türkiye'de Organik Nane Üretimi

Nane dünyanın tüm ılıman ve astropikal bölgelerine yayıldığı gibi ülkemizde de 7 türü yetişmektedir ve nanenin anavatanı Akdeniz sahilleri olarak bilinmektedir. Ülkemizde bütün bölgelerde küçük çaplı yetiştirilmesine karşılık Ege, Marmara ve Akdeniz bölgelerinde ticari olarak üretilmektedir. Türkiye'de toplam nane üretim miktarı yıllık 3.000 ton civarındadır.

Nane bitkisi iklim istekleri bakımından seçici bir bitki olmayıp iklim şartlarına toleransı yüksektir. Ancak ılık ve rutubetli iklimlerden hoşlanır. Sıcak ve kurak koşullarda iyi gelişim göstermediği gibi bitki boyu ve yaprakları küçülür, yapraklardaki tüylülük ve içerdiği eterik yağların miktarı artar. Nane yarı gölgeli ve serin bölgelerde iyi gelişir. Şiddetli ışıktan hoşlanmaz. Şiddetli gelen ışık yaprakların gelişimini, büyümesini durdurur. Nane üretimi için ideal toprak tipi kumlu-killi ve tınlı topraklardır. Nane taşlı ve çakıllı topraklarda da yetiştirilebilir, ancak ticari üretimler için bu tip topraklar tercih edilmez. Türkiye organik nane üretimi konusunda bu koşulları karşılamaktadır.

Ülkemizde bulunan türlerini şu şekilde sıralayabiliriz:
• Su nanesi (Mentha aquatica)
• Japon nanesi (Mentha arvensis)
• Tüylü nane (Mentha longifolia)
• Yarpuz (Mentha pulegium)
• Kıvırcık nane (Mentha spicata)
• Elma nanesi (Mentha suaveolens)

Organik Nane Üretimi

Organik nane üretimi genellikle çelik ile üretim, köklü sürgünleri ile üretim ve tohum ile üretim olmak üzere üç şekilde yapılır. En yaygın üretim şekli çelik ile üretimdir. Bu üretim şekli ilkbahar ve sonbaharda üretim yapmak için kullanılır. Tohumla üretim şekli genellikle ticari boyutlu geniş alanlarda yapılan üretimlerde kullanılır. Çok küçük ve hafif olan tohumlar hassas ekim için bir miktar kum veya kül ile karıştırılarak ekilebilir. Diğer bitkilerde de olduğu gibi organik nane üretiminde hiçbir ilaç kullanılmamaktadır.


Nane Kullanımı

Hem taze hem de kurutularak kullanılan bu bitki dünya mutfağında özel bir yere sahiptir. Nane oksidatif stresin neden olduğu hücresel hasarı azaltabilecek antioksidan benzeri özelliklere sahip fito-besinler içerir. Karakteristik kokusuyla hemen her çeşit yemeğe, salatalara, çorbalara, etlere, pizzalara, çöreklere, hamur işlerine ayrı bir lezzet katar. Aromasıyla yiyecekleri zenginleştirir. Nane bitkisinden; nane çayı, nane yağı, nane ispirtosu, nane kolonyası, nane tentürü, nane ekstraktı, nane ekstresi, nane macunu, nane sabunu, nane şampuanı, nane likörü ve tütsüsü üretilir. Ayrıca içeriğindeki rezin, tanen ve uçucu yağların zenginliğiyle çok çeşitli ilaçların muhteviyatına girmiştir. Nane aynı zamanda sivilce ve sivilce tedavisi için geleneksel bir ilaçtır.

Organik Nane Nasıl Yapılır?

Nane tohumu ekimi genelde ilkbahar, sonbahar ve yaz ayları içindeki aylar tavsiye edilir. Nane tohumunda tohumun kalitesi ve ekimi; hasadın verimliliği açısından önemlidir. İyi ve istenilen özellikleri kapsayan nane çeşitlerinden alınan sürgünlü rizom numuneleri, önceden açılmış çizilere ucu uca gelecek şekilde veya aralıklı olarak yatırılır. Üstleri, nemli toprakla örtülür veya bol su verilir. Sıra araları 35, 60, 75, 90cm; sıra üzerleri ise 20, 30, 75 cm olarak ayarlanır. Burada çeşit özelliği, toprağın fiziksel ve kimyasal yapısı etkilidir. Derin ve verimli topraklarda aralıklar fazla tutulur. İri bitki veren çeşitlerde sıra araları geniş tutulur. Hızlı büyüyerek sıra aralarını çabucak kapatır. Bu durum, çapalama ve seyreltme ile önlenir.

İlk sene sıra araları sık sık çapalanarak, yabancı otların gelişmeleri önlenir. Taban ve ağır topraklarda ve iyi hazırlanmış tarlalarda çapa işleri daha da önem kazanır. Eğer sıra aralarının kapanmaması istenirse, her biçimden sonra sıra araları, kazayağı veya frezelerle işlenmelidir. Bitki, tarlayı iyice kapattığında, yabancı otlar, elle yolunmalıdır. Bu taktirde herbisit kullanımı uygundur.

Nane, büyüme mevsiminde suya ihtiyaç duyar. Çoğunlukla sulanarak yetiştirilir. Genellikle mayıs ayında ihtiyaca yetecek oranda 1-2 haftalık sürelerle sulama yapılmalıdır. Sulamada yağmurlama sistemi de kullanılabilir. Gübre, ekim öncesi serpilmelidir. Gübre verilirken stolonlar ile temas etmemesine dikkat edilmelidir.

Nane, genellikle çiçeklenme başlangıcında hasat edilir. Bir yılda 2-3 biçim yapılır. Toprak seviyesinden birkaç cm yukarıdan biçilir.

Organik Nane Nasıl Saklanır?

Kurutulmuş nane drogu, kuru, havalanabilir yerlerde saklanır. İyi muhafaza edilmeyen nane, nemden dolayı küflenip bozulur. Ülkemiz, kuru iklim kuşağında bulunduğu için küflenme ihtimali düşüktür. Uygun şartlarda kurutulan nane, ağzı kapalı cam bir kavanozda, loş, serin ve kuru bir ortamda saklanıldığında 1 yıla kadar tazeliğini korur.




OrhanikGurme..

__________________

#MustafaKemaLAtatürkTorunuyum..ღ ❦

{22~02~`22..∞}
{09~09~`22..ღ}