Çevrimdışı

Şarkı Söyleme Çalışmaları

Birçok çocuk için konuşmak kadar doğal olan şarkı söylemeyi çocuklar konuşmayı öğrendikleri gibi taklit yoluyla öğrenirler (Wolf 1994, Lagoni et al 1999). Müzik ve dilin kökeni aynıdır ve ilk çıkarılan sesler şarkı ve müzikal anlamanın, konuşma ve dilin öncüleridir (Moravcik 2000). Çocuklara bebekliklerinden itibaren ninniler, şarkılar söylenir ve çocukların ninni ve şarkı dinlerken rahatladıkları, çıkardıkları seslerle ve bedenleriyle şarkıya katıldıkları gözlenmektedir. Yürümeye başladıktan sonra el çırparak, dans ederek, asker gibi yürüyerek müziğe eşlik etmektedirler. Çocuklar bildikleri şarkıları söylemekten, kendi kendine yeni şarkılar üretmekten ve yeni şarkılar öğrenmekten çok hoşlanmaktadırlar (Matter 1982, Pautz 1998).

Çocuklara sayılar, renkler, hayvanlar, giyecekler, yiyecekler, taşıtlar, doğa ve doğa olayları, çeşitli duygular, okul gibi birçok konunun öğretiminde şarkılar kullanılmaktadır. Bayramlar, doğum günleri şarkılarla kutlanmaktadır. Çocuğun yaşamında şarkılar çok önemli bir yer tutmaktadır. Bu nedenle çocuklara şarkı seçerken çok titiz davranılmalıdır (Hildebrandt 1998).

Çocuklar için şarkı seçerken dikkat edilmesi gereken noktalar şu şekilde sıralanabilir.

Şarkı sözleri sade ve anlaşılır olmalı, hafızada kolay kalmalı.
Şarkılar, çocukların günlük yaşamlarıyla ilgili olan konular arasından seçilmelidir.
Seçilen şarkılar konularla ilgili kavramları geliştirici, hareketli, zevkli ve eğlendirici nitelikte olmalıdır.
Sözleri değiştirilmeye elverişli olan, çocukları yeni sözler bulma ve yaratmaya yönlendiren şarkılara yer verilmelidir.
Şarkıların bireysel ya da grup, bireysel/grup söylenebilme özelliği göz önünde bulundurularak farklı özellikte şarkılar seçilmelidir.
Şarkı seçerken çocukların yaşları, müziksel gelişim düzeyleri dikkate alınmalıdır.
Hareketli, neşeli şarkıların yanı sıra, ninni gibi sakinleştirici şarkılara da yer verilmelidir.
Çocukların tamamının isimlerinin geçebileceği şarkılar da öğretilmelidir.
Seçilen şarkı çocukların sesine uygun olmalıdır.
Şarkının melodisinin tekrarlanabilir bölümlerden oluşmasına, ritminin kolay olmasına dikkat edilmelidir. (Akkaş1993, Wolf 1994).
Çocuk şarkılarının yer aldığı kasetler alınırken, kasetteki şarkıların doğru söylenip söylenmediğine, çocukların sesine uygun olup olmadığına, yetişkin vokallerin kolay dinlenip dinlenilmediğine ve çok karmaşık olmayan enstrümanlarla eşlik edilmiş olmasına dikkat edilmelidir. Çoğu zaman gitar ya da piyano gibi enstrümanlarla eşlik edilmiş olan çocuk şarkılarının tercih edilmesi daha uygundur. Şarkıların sözlerinin çocukların gelişim düzeylerine uygun olması ve farklı konuları içermesine dikkat edilmelidir (Wolf 1994).

Çocuklar için seçilen şarkının öğretiminde dikkat edilmesi gereken noktalar şu şekilde sıralanabilir:

a) Eğitimci tarafından şarkının adı söylenir ve konusu hakkında kısa bir açıklama yapılır. Şarkı içindeki bilinmeyen kelimelerin anlamları açıklanır. Kelimelerin anlamları açıklanırken, çocukların dikkatini şarkıdan uzaklaştırmayacak şekilde resimler, kuklalar, kısa öyküler kullanılabilir.

b) Şarkı öğrenmeye başlamadan önce nefes çalışmaları yapılabilir.

c) Eğitimci bir müzik aleti çalabiliyorsa, müzik aleti ile şarkıyı birkaç kere çalar ve söyler. Müzik aleti çalamıyorsa, şarkıyı birkaç kere bütünüyle söyler.

d) Şarkı parçalara ayrılarak parçadan bütüne geçiş yapılabileceği gibi, şarkının uzunluğuna ve zorluğuna göre tümüyle öğretim yöntemi de tercih edilebilir. Parçadan bütüne doğru geçiş yaparken, önce şarkı birkaç kere bütünüyle söylenmeli, sonra parça parça söylenmeli, her parçadan sonra baştan öğrenilen kısma kadar tekrar edilmelidir. Fakat bu kadar üzerinde durulmasına çoğu zaman gerek kalmamaktadır. Gün içerisinde etkinlikler arası geçişlerde, kahvaltıya hazırlanırken, uykudan kalkınca şarkının bütünüyle söylenmesi veya farklı günlerde tekrar edilmesi şarkının öğrenilmesini sağlamaktadır.

e) Şarkı eğitimcinin yönetiminde aynı anda başlatılarak, aynı anda bitirilmelidir.

f) Şarkı öğrenildikten sonra eğitimci sesini alçaltarak ön plandan çekilmelidir.

g) Şarkı tamamen öğrenildikten sonra, şarkıya uygun vücut ya da ritim aletleriyle ritim çalışmaları yapılabilir.

h) Şarkıya uygun basit ritmik hareketler, danslar ve rontlar şarkının hafızada kalmasını kolaylaştırır ve çekiciliğini artırır (Ürfioğlu 1989, Akkaş 1993, Wolf 1994, Bal ve Artan 1995, Wilcox and Campbell 1995, Sun ve Seyrek 1998, Richards 1999).

Şarkı öğretiminde bunların yanı sıra, uygun zamanı ayarlamakta önemlidir. Şarkının özelliğine ve çocukların durumuna göre; günlük planda müzik etkinliği zamanında, iki etkinlik arasındaki geçiş anı, uyku öncesi, yemek öncesi ve sonrası, hikâye öncesi veya geziye giderken en uygun zaman olabilir. En uygun zamanı, ortamı çocuklarla paylaşan eğitimci en doğru şekilde ayarlayabilir (Moravcik 2000).

Bazı çocuklar öğretilen şarkıyı çok kolay öğrenirken, bazıları zorlanabilir.Okul Öncesi Müzik Zorlanan çocuklar da zaman içerisinde tekrar edildikçe öğrenebilirler, bunun için onlara zaman tanımak gerekebilir. Şarkı etkinliğine katılmak istemeyen çocuklar zorlanmamalı, kendi istekleri ile katılmaları beklenmelidir.

Şarkı öğretirken, çocukların hatalarının sürekli düzeltilmeye çalışılması, etkinliğin zevkini kaçırabilir. Hatalı öğrenmeleri düzeltmek için eğlenceli yöntemler bulunmaya çalışılmalıdır.

Hatasız şarkı söyleme, çocuğun bir melodiyi yardımcı olmaksızın tam anlamıyla taklit etme yeteneği anlamındadır. Sekiz yaşa kadar hatasız şarkı söylemenin temelleri oluşur ve şarkı söyleme öğretilebilir bir beceridir (Wolf 1992). Şarkı söylerken çocukların bağırma sesi yerine, şarkı söyleme seslerini kullanmaları hatırlatılmalıdır (Spaeth 1994).

Çocuklar mutlu bir şekilde şarkı öğrenirler. Çocuklar, eski melodiler için yeni sözler ve yeni melodilere eski sözleri uydurmaları veya tamamen kendi şarkılarını bestelemeleri için desteklenmelidir. Yeni bir şarkı oluşturduklarında, öğretmen bu şarkıyı kasete kaydedebilir. Daha sonra bu kasetler çocukların şarkı bestelemedeki gelişimlerini incelemek için kullanılabilir (Wilcox 1994, Mori 1996, Hildebrandt 1998, Turner 1999).