Ortaçağ'da Avrupa
Ortaçağ Avrupasında Kurulan Devletler
1. Mukaddes Roma Germen İmp. : Almanya’da
2. Frank Krallığı: Fransa’da
3. İngiltere Krallığı: İngiltere’de
4. Moskova Krallığı: Rusya’da
5. Venedik, Cenova ve yedi küçük Dükalık: İtalya’da
6. Endülüs Emevi Devleti, Kastilya ve Aragınya Krallıkları:
İspanya’da
7. Bizans İmparatorluğu: İstanbul’da
8. Sırbistan ve Bulgaristan: Balkanlarda
9. Macaristan: Doğu Avrupa’da
DİNİ YAPI
Ortaçağ Avrupasının belirleyici unsuru dindi. Dini temsil eden
yegane güç Papalıktı. Papanın bazı siyasal yetkileri de şunlardı.
Krallara taç giydirme
Kralları afaroz etme
Haçlı seferlerini düzenleme
Kilisenin topraklarını yönetme
Hristiyanlık dini 313 yılında Roma İmparatoru Constantin
tarafından yayınlanan Milano Fermanı ile serbest olmuş, 391 yılında
l. Teodosyus tarafından Roma İmparatorluğunun resmi dini haline
gelmişti. Hristiyanların kutsal kitapları Tevrat, ibadet yerleri
Kilise ve peygamberleri de Hz. İsa’dır. Hristiyanlık ile ilgili bazı
temel kavramlar da şunlardır.
1- Skolastik Düşünce
Hristayan din adamlarının etkisiyle doğdu. Bu düşünceye göre din
ile ilgili esaslar değişmez kabul edilmiş, dini düşünceye aykırı
fikir belirtenler Engizizasyon mahkemelerince yargılanmışlardı. Bu
düşünceye göre deney ve gözlem yasaklanmıştı.
2- Afaroz
Din adamları tarafından insanların Hristiyanlık dininden
yıkartılmasıdır. Hristiyanlıktan çıkartılanlar toplumsal hayatın
dışına atılırlardı. Bazen krallar da afaroz edilirlerdi. Böyle
krallara itaat edilmezdi.
3- Enterdi
Papa tarafından bir kralın ülkesinin tümüne enterdi
yapıldığında, o ülkede din ile ilgili bütün işler durur, vaftiz
yapılmaz, cenaze merasimi ve gömme işlemleri durur, dini törenler ve
nikah işlemleri yapılmazdı.
4- Endüljans Belgesi
Günahlarından insanları berat etmekti. Başka bir deyişle
cennetten bazı mülkleri insanlara satmaktı.
5- Vaftiz
Yeni doğan bir çocuğu ilk günahından kurtarmak için yapılan dini
merasim. Bu amaçla kutsal sudan çocuk yıkanırdı.
6- Günah Çıkarma
Günah işleyen bir Hristiyanın papazın karşısına geçerek
günahlarını itiraf edip af dilemesidir.
7- Mezhepler
Tüm ortaça Avrupasına hakim olan iki mezhep bulunmaktaydı.
Bunlar
a) Katolik : Merkezi Roma’da bulunan Vatikan’dı. Liderine Papa
denilmektedir. Günümüz Avrupalı devletlerin çoğunluğu bu mezhebe
bağlıydılar.
b) Ortodoks : Doğu Roma İmparatorluğunun mezhebiydi. Merkezi
İstanbuldur. Liderine Patrik denilmektedir. Tüm ortaça boyunca
Hristiyan dünyasında bu iki mezhep arasında çeşitli savaşlar
yapılmıştır.
Ortaçağ, 375 kavimler göçü veya 395 Roma İmparatorluğu’nun ikiye
ayrılışı veya 476 Batı Roma İmparatorluğu’nun yıkılması ile başlar,
1453 yılında Fatih’in İstanbul’u alışı ile son bulur.
ORTAÇAĞ’IN GENEL YAPISI
SİYASAL YAPI
Ortaçağ Avrupası’nın en önemli siyasal yapısı Feodalite’dir.
2- Ortaçağ Avrupasında Kurulan Devletler
1. 1. 1. 1. Mukaddes Roma Germen İmp. : Almanya’da
2. 2. 2. 2. Frank Krallığı: Fransa’da
3. 3. 3. 3. İngiltere Krallığı: İngiltere’de
4. 4. 4. 4. Moskova Krallığı: Rusya’da
5. 5. 5. 5. Venedik, Cenova ve yedi küçük Dükalık:
İtalya’da
6. 6. 6. 6. Endülüs Emevi Devleti, Kastilya ve Aragınya
Krallıkları: İspanya’da
7. 7. 7. 7. Bizans İmparatorluğu: İstanbul’da
8. 8. 8. 8. Sırbistan ve Bulgaristan: Balkanlarda
9. 9. 9. 9. Macaristan: Doğu Avrupa’da
3- Magna Karta (Büyük Şart) 1215
Nedenleri
· · İngiltere karalın halktan zorla vergi toplaması,
insanları haksız yere cezalandırması ve kanunlara uymaması
· · Kralın bu keyfi tutumuna karşı Lortların birleşerek
halk adına krılanı yetkilerini kısmasıdır.
· · İngiliz Kralı Yurtsuz Jan; İsyanın büyümesini
önlemek amacıyla, isyancıların şartlarını kabul etmesi
Sonuçları
· · Kimseden zorla vergi alınmayacak, haksız yere
cezalandırılmayacağı kabul edildi.
· · Kralın halka verdiği haklara saygılı olması
istendi.
Önemi
· · Avrupa’da demokrasiye geçişte ilk aşamadır.
· · Büyük Şart bir nevi anayasa niteliğini taşıdığından
İngiltere’nin meşruti yönetime geçişinde etkili oldu.
· · İngiltere’de Parlementer sisteme geçiş yolunu açtı.
· · Kanun üstünlüğü düşüncesi kabul edildi.
1.
1.
1.
2.
2.
2.
Not: Magna Karta;
1808 yılında Osmanlılarda ilan edilen Sened-i İttifak’a
benzemektedir.
3.
3.
3.
4.
4.
4.
İngiltere’deki Diğer
Gelişmeler
· · Yurtsuz Jan’dan sonra gelen kralların Magna
Karta’ya göre hareket etmemesi isyanlara neden oldu. Bu nedenle 1295
yılında İngiliz parlamentosu doğdu. İngiliz parlamentosu Lordlar ve
Avam meclisi olmak üzere ikiye ayrılmaktadır.
· · İngilizler, 1648 yılında Kromvel döneminde
Cumhuriyet ilan ettilersede bu meclis daha sonra dağıtılarak
diktatörlük ilan edildi.
· · 1688 yılında İngiliz halkı daha önce almış olduğu
bütün hakları aldı. Böylece İngiltere’de demokrasi kuruldu.
2- SOSYAL YAPI
Avrupa’da halk çeşitli sosyal katmanlara ayrılmıştı. Bunlar;
a) Asiller (Soylular)
Soyluluk doğuştan gelen bir unsurdu. Soylular askerlik ve devlet
işlerinden başka bir işle uğraşmazlardı. Soylulurda kendi aralarında
gruplara ayrılırlardı. Bunların en büyüğü Senyör (Kral-Derebeyi)
ardından da Dük, Kont, Baron, Vikot ve Şövalyeler gelirdi.
b) Rahipler
Papaya bağlı olarak çalışırlardı. Asillerden sonra en imtiyazlı
sınıftılar. Geniş arazileri bulunmaktaydı. Halk üzerinde etkiye
sahiptiler.
c) Burjuvalar
Sanat ve ticaretle uğraşan, kasaba ve şehirlerde oturan kişilere
burjuva denir. Senyörlerin himayelerine girmişlerdi. Zamanla serbest
bir yapıya kavuştular.
d) Köylüler
Ortaçağ Avrupası’nın en kötü durumda yaşayan grubuydu. Bunlar
kendi aralarında ikiye ayrılmaktadırlar.
1- Serfler: Bu köylülerin hiçbir hakları bulunmamaktaydı.
Efendileri adına tarlalarda çalışır, kazançlarını onlara verirlerdi.
Toprakla birlikte alınıp satılırlardı. Arazilerinde de
ayrılamazlardı. Evlenmeleri bile izne bağlıydı.
2- Serbest Köylüler: Topraklarını diledikleri gibi kullanabilir,
istedikleri zaman gidebilir, arazilerini çocuklarına miras olarak
bırakabilirlerdi. Devlete sadece vergilerini öderlerdi. |