Çevrimdışı

RADYASYONUN ERKEN DÖNEM ETKILER

Belirtileriradyasyon alimini takip eden günler hatta saatler içerisinde ortaya çikan etkilerdir Radyasyonun akut dönem etkileri olarak da adlandirilir Bunlar arasinda en erken tanimlananlar kanin sekilli elemanlari ile üreme hücrelerinde görülen ve radyasyon alimini takip eden günler içersinde ortaya çikan degisikliklerdir Isinlamanin erken etkisi olarakkanin sekilli elemanlarindan lökositlerde azalma tespit edilirkenperi ferik yaymada lenfositlerde oranca artisgranülositlerde ise azalma dikkati çekmektedir Ancak bu tür bir hematolojik depresyonun saptanabilmesi için asgari 25rem(025Sv) tüm vücut i inlamasi gerekmektedir Eritrositlerde ki azalma ise lökositlere oranla daha sonra ortaya çikmakta ve tespit edildiginde radyasyon hasarinin daha agir oldugunu kanitlamaktadir

Üreme hücreleri içinde i inlanmaya en hassas olani spermatogoniumlardir Bu hücrelerde radyasyona bagli azalim ekspojürdan sonraki saatler içinde gerçeklesmektedir 1 Sv (100rem) ani radyasyon dozu erkekte spermkadinda ise yumurta üretimini yavaslatmakta olup 025Sv ani doz seviyesinden itibaren üreme hücrelerindeki degisikler laboratuar bazinda tespit edilebilmektedir Bu seviyelerdeki i inlama dozlarinda olusan degisiklikler genellikle kisa bir süre içersinde normale dönerken 4Sv(rem) ve üzerindeki dozlardaki i inlamalarda kisirlik mutlaktir
Deri;kan ve üreme hücrelerine nispeten radyasyona daha az duyarlidir Cilt üzerinde i inlamaya bagli gelisen kizarikliklar seklinde tanimlanan eritenradyasyona maruz kalistan 1-3 hafta içersinde ortaya çikmaktadirEritemin ortaya çikis süresi ve derecesi radyasyonun siddeti ve radyasyona maruz kalan alanin genisligine göre degisiklik göstermektedir Maruz kalinan radyasyon dozu yükseldikçe cildin daha derin tabakalarinin etkilenmesine bagli olarak ülserasyon ve nekrozlar gelismektedir
Vücuttaki saç ve killarin radyasyona etkisiyle dökülmesi olan epilasyonun derecesi ayni eritemde oldugu gibi maruz kalinan radyasyonun siddeti ile dogru orantili olup radyasyonun tatbikinden yaklasik iki hafta sonra görülmeye baslar 300-600rem‘ lik dozlarda (3-6Sv)dökülen kil ve tüylerin yeniden büyümesi için 2-3 ay gerekirken 1000-2000rem ‘lik dozlarda bu süre 6-8 aya dek uzamaktadir 3000-6000 rem ‘lik lokal dozlar ise kalica epilasyona neden olabilmektedir
Uzun zaman zarfindasindirerek alinan küçük dozlardaki radyasyoninsanda kisa dönemde belirgin bir rahatsizlik tablosu veya hastalik yaratmazken ani ve yüksek doz i inlama sonrasinda alinan radyasyoni inlanan vücut parçasi ile iliskili olarak bir dizi rahatsizlik ve hatta ölümle sonuçlanan degisikliklerle sonuçlanmaktadir Ani doz kavrami Türkiye Radyasyon Güvenligi Yönetmeligi’nce bir kisinin 50mSv(5 rem) ‘den fazla ani bir vücut dozu almasi seklinde tanimlanmaktadir Hafif radyasyon hasari olarak da nitelendirilen bu düzeydeki doz aliniminin radyasyon güvenligi ulusal merkezine bildirilmesi zorunludur 025Sv(25 rem) ‘e kadar alinan ani tüm vücut dozu i inlamasinda radyasyon klinik bir etki olusturmadi i gibi ne bu dozu alan kisi ne de o kisiyi muayene eden hekim tarafindan fark edilir 025Sv(25-100 rem) ani doz aliminda kisinin kendisi bir sey hissetmedigi halde yapilan kan sayiminda lökositlerin sayisinda azalma ve oraninda degisme tespit edilir Böyle bir durumda genellikle tibbi tedaviye ihtiyaç yoktur;ancak bir önlem olarak radyasyona maruz kalan kisi birkaç günde olsa gözlem altinda tutulmali ve kisinin radyasyon ile ilgili çalismalari ve hayat dozu dikkate alinarak yeniden düzenlenmelidir 1 Sv ‘nin üzerindeki dozlarda ise kisialmis oldugu radyasyonun bünyesinde yaratti i rahatsizliklari hissetmeye baslar1-2 Sv(100-200 rem) ani vücut dozuna maruz kalan kisi hafif derecede radyasyon hastasi olarak kabul edilirHafif derecede radyasyon hastali inda kisi bir süre mide bulantisikusmaistahsizlik ve halsizlik belirtisi gösterir 14 Sv üzerindeki dozlarda ciltte eritem olusabilir 2 Sv ‘ye kadar olan i inlama dozlarina bagli sikayetler birkaç hafta içinde kendiliginden iyileserek kaybolur
2-3 Sv (200-300 rem) ani tüm vücut dozu aliminda bu dozu alan kisi orta derecede radyasyon hastasidirSayilan bu rahatsizliklar hem daha agir hem de daha uzun süreli olarak görülürken bunlara ilave olarak bogaz yanmasiishalkilo kaybisoluklukciltte kirmizi lekeler ortaya çikar Bu tür bulgular tibbi tedaviye ihtiyaç gösterir ve iyilesmeleri için yaklasik 3 aylik bir süre gerektirir 2-3 Sv ‘lik bir i inlama dozuna maruz kalan kiside çok küçük bir olasilikla da olsa 2-6 haftalik bir süreç içersinde ölüm görülebilmektedir
3-6 Sv (300-600 rem )‘lik tüm vücut dozuna maruz kalan kisi agir radyasyon hastasidir Agir radyasyon hastasi kisideyukarida sayilan bir dizi rahatsizliklar daha siddetli ve uzun süreli olarak seyrederkenbu rahatsizliklara ilaveten yüksek atesciltte morarma ve yaniklarmukozalarda kanayan yaralarsaç ve killarda dökülmeasiri kilo kaybi görülür Iyi bir tibbi tedaviye ragmen olgularin yarisinda 2-6 hafta içersinde ölüm kaçinilmazdir Hele 6 Sv(600 rem) üzerinde tüm vücut dozu almis bir kisi için kurtulus ümidi hiç yok gibidir

__________________

#MustafaKemaLAtatürkTorunuyum..ღ ❦

{22~02~`22..∞}
{09~09~`22..ღ}