Çevrimdışı

Ü N İ T E 4

Çevresel analiz ve teşhislerin niteliği ve önemi :
Stratejik avantajların sağlanması ve seçimlerin etkili olabilmesi için işletme yöneticileri sürekli ve sistematik bir çevre analiz sistemi kurmalıdırlar.Çevresel analizlerin yapılması sorumluluğu ,özellikle tek ürünlü firmalarda üst
yönetimin sorumluluğundadır.
Bazı yakın çevre faktörlerinin analizi ve bunlara ilişkin teşhisler :
A )Devlet ve yerel yönetim düzenlemelerine ilişkin faktörler : ( * )
a )Asgari ücret
b )Yıllık ücret düzeyi
c )Fiyat kontrolleri
d )Eşit isdihdam olanakları
e )Peşin ve indirimli satışlar
f )İş güvenliği
g )Reklam ve duyurular
h )Vergi ve vergi indirimleri
j )Gümrük tedbirleri
k )Tekeli kaldıracak yasalar
k )İthalat kısıtlamaları
l )Antidamping
B )Pazar koşulları ve müşterinin özelliklerine ilişkin faktörler: ( * )

a )Nüfus miktarı

b )Nüfus piramidinin değişmesi

c )Nüfusun gelir dağılımı

d )Ürün veya hizmetlerin hayat eğrilerinin bulunduğu dönem

e )Müşteri özellikleri

C )Satıcılara ve satıcılar pazarına ilişkin faktörler :Satıcılar pazarda serbest rekabet halinde ise kontrol alıcılarda,oligopol ve monopol piyasalarda kontrol satıcılardadır.Eğer alıcılar rekabet halinde ise pazarın kontrolü satıcılardadır.Strateji uzmanlarının incelemesi gereken ilk konu rekabetin nasıl değiştiğidir.
D )Finansal kurumlara ilişkin faktörler :İşletmenin sermaye maliyeti ( faiz+komisyon ) kârlılık oranının altında ise borçlanmaktan kaçınmaz.Fonların maliyetini etkileyen en önemli konu ise devletin para ve maliye politikalarıdır.
E )Sendikal kurumlara ilişkin faktörler:Sendika ile işletme çatışmalı ise işletme daralma, sendika ile uyumlu ise büyüme stratejisini tercih eder.
Rekabet : ( * )Dogrudan doğruya, dolaylı ya da ikame endüstrilerin ürünleriyle işletmenin pazarlarına mal ya da hizmet sunmaya çalışan faaliyetlerin bütünüdür.
A )Rekabeti etkileyen faktörler : ( * )
a )Giriş hakkı :Her sektörün sermayesi farklıdır.
b )Dış koruma :Ar-gelerin sonuçları patent hakları ile korunur.
c )Yararlanılan pazar durumu
d )Sektördeki kârların gelişme durumu
e )Pazarın durumu
f )Gelişmenin genel durumu
Endüstride rekabet analizinin temel değişkenleri : ( * )
1 )Satıcıların pazarlık gücü
2 )Alıcıların pazarlık gücü
3 )İkame endüstrilerinin o endüstri üzerindeki tehdit ve tehlikeleri
4 )Yeni giren firmaların yarattığı tehdit ve tehlikeler
5 )Mevcut olan rakipler arasındaki rekabetin şiddeti

Satıcıların pazarlık gücü

Girdileri farklılaştırma
Satıcıları değiştirme maliyeti
İkame girdilerin mevcudiyeti
Endüstride satıcılar arasında birleşmeler
Satın alınacak girdi hacmi
Endüstride toplam alımların nispi maliyeti
Girdilerin maliyetlere ve farklılaştırmaya etkisi
Endüstride ileri entegrasyona bağlı geriye entegrasyon tehlikesi

Alıcıların pazarlık gücünü belirleyiciler :
Pazarlık kaldıracı

Firmalar arası anlaşmalar
Alınan malın miktarı
Alıcının firma değiştirme maliyetleri
Alıcıların piyasa ve firmalar hakkında bilgi düzeyi
Alıcıların geriye doğru entegrasyon yeteneğinin olması
İkame malların iyi bir duruma gelmesi

Fiyat duyarlılığı

Toplu alımların fiyatı
Ürün farklılıkları
Marka kimliği
Kalite imajının etkisi
Alıcı kâr ve çıkarları
Karar verenlerin teşvikleri

Endüstriye yeni giren firmaların yarattığı tehlikeler

Ölçek ekonomisi
Ürün farklılıklarına sahip olma
Marka belirginliği ve kimliği
Ürün değiştirme maliyetleri
Sermaye ihtiyaçları
Dağıtım kanallarına giriş
Mutlak maliyet avantajları
Hükümet politikası
Misilleme yapma beklentisi
B )Rakip işletmelerle ilgili analizler :Rekabetin çevresinde strateji uzmanlarının incelemesi gereken birinci konu rekabetin nasıl değişme gösterdiğidir.Yeni rakiplerin endüstriye girmesindeki engelleri incelemek gerekir.
Hammadde teminindeki güçlükler
Müşterilerin sadakati
Ölçek ekonomilerinin kuvvetli oluşu
Mevcut firmaların ana pazarlama kanallarına sahip olması
Mevcut firmaların yeni firmaya karşı beraber hareket etmeleri
4 )Çevresel analizler için kullanılan teknikler :
a )Tek değişkenli ekstrapolasyon
b )Vak’a analizleri ,Alt-Üst sınır tahmin hesapları :Sorunlu işletmelerde rakam analizlerine dayanır.
c )Dinamik modeller :Simulasyon, tarihsel benzetme, dinamik programlama, skolastik modellerden oluşur.
d )Karar ağaçları , Morfoloji analizleri :İhtimal hesabına dayanır.(PERT, CPM tekniği )
e )Yapılandırılmamış uzman görüşü :Uzmanlar ile görüşme, panel, senaryo
f )Yapılandırılmış uzman görüşü :Planlı görüşme,delphi tekniği, on-line bilgisayar etkileşimi
g )Yapılandırılmış anket ve mülakatlar :Planlı mülakat, anket ve bilimsel araştırmalardır.
h )Yapılandırılmamış anket ve mülakatlar :Sokak mülakatları, senaryo geliştirme, beyin fırtınası
I )Çok değişkenli etkileşim analizleri :Girdi çıktı modelleri, ekonometrik modeller, faktör analizleri, kümeleme
analizleri