Çalışma Ekonomisi 2
Neo-klasik yaklaşım (boş zaman teorisi)
2 seçenek vardır : çalışma ve boş zaman
Tercihler : bir malın diğer mal ve hizmetlere göre arzu edilebilirliği hakkındaki kişilerin psikolojik hisleri ve sezgileridir. Tercihler subjektiftir. Kişilerin etnik yapısı,sosyo ekonomik sınıfı, mesleği ve kişiliği ile ilgili faktörlerden etkilenir.
Farksızlık eğrisi : üzerindeki her noktada farklı gelir ve boş zaman kombinasyonları ile aynı fayda düzeyini gösterir.
Farksızlık ergilerinin özellikleri
1) Üzerindeki her nokta aynı tatmin düzeyini gösterir.
2) Negatif eğimlidir.çünkü bireylerin daha fazla çalışmaları durumunda boş zamanları azalır
3) Orjine yaklaştıkça boş zaman miktarı azalır
4) Konveks (dış bükey ) eğrilerdir. Çünkü miktarı azalan boş zamanın değeri artar.
5) Orjinden uzaklaştıkça daha yüksek fayda düzeyini gösterirler.
6) Eğriler birbirleriyle kesişmezler.
Bütçe kısıtı : kişinin piyasada kazanabileceği ücret oranı ve üsret dışı gelirleri veri iken bireylerin elde edebileceği bütün gelir ve çalışma süresi kombinasyonlarını gösteren eğridir.
Bütçe kısıtının özellikleri :
1) Negatif eğimlidir. Boş zaman miktarı arttıkça gelir azalır
2) Eğrinin eğimi ücret oranına eşittir.
3) Ücret ve ücret dışı gelirlerdeki değişme bütçe kısıtı ile gösterilebilir.
Çalışma kararı dengesi
Ücret oranındaki değişmeler
1. gelir etkisi : ücret sabitken gelir değişimine bağlı olarak çalışma süresinin nasıl değişeceğini gösterir. Ücret oranı yükseldiğinde bireyin daha fazla boş zaman satın alarak çalıştığı süreyi azaltmasıdır.
2. ikame etkisi: gelir sabitken ücret değişimine bağlı olarak çalışma süresinin nasıl değişeceğini gösteren etkidir. Ücret oranı yükseldikçe zamanı boş olarak geçirmenin maliyeti artar, bu durum bireyi daha fazla çalışmaya yöneltir. Bu etkiye ikame etkisi denir.
Bireysel emek arz eğrisi : çeşitli ücret düzeylerinde bireyin çalışmak istediği süreleri gösteren eğridir.
Geriye kıvrımlı bireysel emek arz eğrisi : düşük ücret düzeylerinde ikame etkisi nedeniyle pozitif, yüksek ücret düzeylerinde ise gelir etkisi nedeniyle negatif eğimli arz eğrisidir.
Piyasa emek arz eğrisi : enek piyasasında çeşitli ücret düzeyleri ile çalışma süreleri arasındaki ilişkiyi gösteren eğridir.
Piyasa emek arz eğrisi hakkında kısa bilgiler:
1) piyasa emek arz eğrisi , bireysel emek arz eğrisinin toplamından oluşur
2) pozitif eğimlidir
3) piyasanın genelinde ikame etkisi baskın olduğu için piyasa emek arz eğrisi pozitif eğimlidir
4) ücretler arttıkça çalışmak istenen ücrette artar, azaldıkça ise azalır
5) ücret oranı yükseldikçe daha çok insan gelir etkisi altına girebileceğinden eğrinin artış hızı yavaşlar yani eğri dikleşmeye başlar
emek arz eğrisi çizilirken çalışma koşulları yerine ücret oranları kullanılır bunun 3 nedeni vardır
1) ücretler ölçülebilir iken , mesleğin diğer özellikleri ölçülemez
2) birçok kişi emek arz kararı alırken ücret oranlarına bakar
3) ücret oranı daha esnektir. Yani çalışma koşulları yavaş değişirken, ücret oranı aydan aya değişir
emek arzını etkileyen ücret dışı unsurlar
1) diğer ücret oranları : alternatif meslekteki ücretteki artış emek arzını azaltır sola kaydırır
2) ücret dışı gelir : artış emek arzını azalatır
3) bireylerin boş zamanı tercih etmeleri : artması emek arzını azaltır
4) işlerin ücret dışı yönleri : çalışma koşullarının iyileştirildiği işlerde emek arzı artar
5) işçi sayısının azalması
i) doğum oranlarının ölüm oranlarından fazla olması : emek arzı artar
ii) emek göçü : göç gelişi emek arzını arttırır
alıntı