Dogma Akımı

Dogma Nedir ?

Lügat ve Ansiklopedilerde; tartışmadan, eleştirmeden doğruluğu kabul edilen; olduğu gibi kabul edilen görüş; olduğu gibi kabul edilen söz veya düşünce anlamına gelen Yunanca kelime.

Gerek paganist (çok tanrılı) dinlerin her birinin akidesi, gerek felsefecilerin düşüncelerinin temelini teşkil eden tartışmasız ve olduğu gibi doğru kabul ettikleri görüşler olarak bilinen bu kelime daha ziyade kavram anlamında kullanıla gelmiştir. Hıristiyan dogması, Budist dogmaları, Decart'ın dogmaları, Kant'ın dogmaları gibi felsefecilerin felsefeleri (düşünceleri) nin ifadesi olarak da kullanılmaktadır.

Kısaca üzerinde düşünmeden, algılanıldığı gibisinin doğru kabul edildiği Dünya görüşü ve buna bağlı hayatın veya hayat ötesinin sair alanlarındaki doğruluğu tartışılmaz görüşler manasında kullanılıp duran 'dogma'nın Arapça karşılığı da nas'tır. Dogma, ne ortaya konurken, ne de daha sonra üzerinde tartışma kabul edilmeden kabullenilen, tartışma götürmez görüş anlamındadır. Bu tartışmasızlığı dogmanın gerçekten tartışılsa da doğru çıkacağı gerçeğinden kaynaklanmamakta; tartışılmadan, ölçüp biçmeden, aklın ve eşyanın tabiatının gereği olarak doğru kabul edilen gerçeklerin ifadesi dogma değildir. Doğruluğuna peşinen inanılan, inanıldıktan sonra da eğri mi, doğru mu tartışmasına müsait bulunmayan kabullerin adıdır dogma. Varlığını da ancak bu peşin kabullerine borçludur dogmalar. Dogma sahibi dogmasının doğruluğunu ispat sadedinde herhangi bir gayret sarf etme gereği duymaz. Hattâ buna lüzum dahi hissetmez. Yalnızca dogmasını ortaya koyar o kadar. Bu dogma ya kabul edilecektir, ya edilmeyecektir. Fakat aslâ tartışılmayacaktır. Aslâ üzerinde akıl yürütülmeyecektir. Zaten dogmacı, yani dogma sahibi dogmasını vazederken de böylesi bir gayretin sahibi olmamıştır. Gayret göstermeye ihtiyaç da duymamıştır. Zira ona insanlar dogması ile ilgili şeyler sormayacaklardır. Sorsalar da cevap verilmeyecektir.

Dogma Akımı Nedir ?

Sinema ilk yıllarda renksiz ve sessiz olarak karşımıza çıktı. Kısa zamanda seyirciye kendini sevdirdi. Daha sonra renk ve ses unsuru da eklenince seyircisi arttı. İlk yıllarda Avrupa ve Avrupalı yönetmenleri barındıran Amerika etkisinde kaldı. Avrupa'dan yeni dünyaya gelen yönetmenler sinemanın yeni akımlarını da oluşturdular. Daha sonraki yıllarda sinemanın klasik filmleri ortaya çıktı. Bu filmler sinemanın tanımına uyuyordu.

Daha sonra teknolojinin ilerlemesi ve bilgisayarın sinemaya girmesiyle yapay efektler oluşturulmaya başlandı. Bilgisayar kullanımı bazı çekilmesi zor planları veya hatalı çekilen planları düzenlemek için kullanılıyordu. Fakat daha sonraları yönetmenin hayal dünyasına göre sinemanın şekillenmesine neden oldu. Masum bir cromakey bile çok değişik amaçlarla kullanılmaya başlandı.

İşte bu noktada bazı yönetmenler artık sinemanın gerçekten uzaklaştığına, seyirciyi de gerçekten uzaklaştırdığına dikkat çekmek için Dogma Akımını başlattı. Sinemanın efektler, müzikler, dekorlar, yapma ışıklar ve gerekli gereksiz kamera hareketlerinden yapaylaştırıldığını, sentetik ve duygusuz hale getirildiğini ileri sürerek müziksiz, efektsiz, elde sallanan titrek kameralarla çekim yapılan filmler çıktı dogma akımından. Bir fikir barındırıyordu ve ifadeyi farklı ve daha sahici olma iddiasındaki bir perspektiften vermeye çalışıyordu.

Dogma Akımını oluşturan ve destekleyen yönetmenler de Avrupa'dan çıktı. Daha sonra bu akım kabul gören yönetmenler tarafından uygulandı.

Dogme95 Manifestosu

13 Mart 1995'te Thomas Vinterberg, Kristian Levring, Soren Kragh Jacobsen ile birlikte Lars Von Trier Dogma 95 Manifestosuna imza atarak Manifestoyu oluşturdu.

Dogme95 Manifestosu : Sadelik Yemini

1
Çekimler stüdyo dışında yapılmalı (Hikaye özel bir sahne donanımı gerektiriyorsa, stüdyo dışında uygun bir mekan seçilmeli).

2
Ses, kesinlikle görüntülerden ayrı olarak üretilmemeli ya da tersi (Sahne içinde üretiliyor olmadığı sürece müzik kullanılmamalı).

3
Kamera, el kamerası olmalı. El kamerasıyla elde edilecek hareketlilik ya da hareketsizlikler serbesttir (Film, kameranın durduğu yerde çekilmemeli, kamera filmin olduğu yerde olmalı).

4
Film, renkli olmalı. Özel ışıklandırma kullanılamaz (Çekilecek sahnede filmin pozlandırması için çok az ışık varsa, sahne kesilmeli ya da tek bir lamba kullanılmalı).

5
Optik numaralar ve filtreler yasaktır.

6
Film, gelişigüzel aksiyon içermemeli (Öldürme, silahlar, vb. bulunmamalı).

7
Zamansal ve coğrafi yabancılaştırmalar yasaktır (Film, şimdi ve burada geçmelidir).

8
Tür filmleri kabul edilemez.

9
Film formatı 35 mm olmalı.

10
Yönetmen, jenerikte belirtilmemeli.

*Ayrıca yönetmen, kişisel adlardan sakınacağına, artık sanatçı olmadığına, anları bütünden daha önemli gördüğü gibi, bir 'iş' yaratmak- tan kaçınacağına, en büyük hedefim karakterlerinden ve ortamdan gerçeği açıkça çıkarmak olacağına ve bunu elinden geldiğince ve iyi tadlarla estetik faktörler pahasına yapacağına and içer.

Dogma Akımı Filmleri

1. Festen - Thomas Vinterberg (Danimarka)
2. Idioterne - Lars von Trier (Danimarka)
3. Mifunes Sidste Sang - Søren Kragh-Jacobsen (Danimarka)
4. The King Is Alive - Kristian Levring (Danimarka)
5. Lovers - Jean-Marc Barr (Fransa)
6. Julien Donkey-Boy - Harmony Korine (Amerika)
7. Interview - Daniel H. Byun (Kore)
8. Fuckland - Jose Luis Marques (Arjantin)
9. Babylon - Vladan Zdravkovic (İsveç)
10. Chetzemoka's Curse - Rick Schmidt, Maya Berthoud, Morgan Schmidt-Feng, Dave Nold, Lawrence E. Pado, Marlon Schmidt and Chris Tow. (Amerika)
11. Diapason - Antonio Domenici (İtalya)
12. Italiensk For Begyndere (Yeni Başlayanlar İçin İtalyanca) - Lone Scherfig (Danimarka)
13. Amerikana - James Merendino (Amerika)
14. Joy Ride - Martin Rengel (İsviçre)
15. Camera - Rich Martini (Amerika)
16. Bad Actors - Shaun Monson (Amerika)
17. Reunion - Leif Tilden (Amerika)
18. Et Rigtigt Menneske - Åke Sandgren (Danimarka)
19. Når Nettene Blir Lange - Mona J. Hoel (Norveç)
20. Strass - Vincent Lannoo (Belçika)
21. En Kærlighedshistorie - Ole Christian Madsen (Danimarka)
22. Era Outra Vez - Juan Pinzás (İspanya)
23. Resin - Vladimir Gyorski (Amerika)
24. Security - Andrew Gillis (Amerika)
25. Converging With Angels - Michael Sorenson (Danimarka)
26. The Sparkle Room - Alex McAulay (Amerika)
27. Come Now - (Amerika)
28. Elsker Dig For Evigt - Susanne Bier (Danimarka)
29. The Bread Basket - Matthew Biancniello (Amerika)
30. Dias de Boda - Juan Pinzas (İspanya)
31. El Desenlace - Juan Pinzas (İspanya)
32. Se til venstre, der er en Svensker - Natasha Arthy (Danimarka)
33. Residencia - Artemio Espinosa Mc. (Şili)
34. Forbrydelser - Annette K. Olesen (Danimarka)
35. Cosi x Caso - Cristiano Ceriello (İtalya)
36. Amateur Dramatics - Anja Laumann (İngiltere / Danimarka)
37. Gypo - Jan Dunn (İngiltere)
38. Mere Players - Vaun Monroe (Amerika)
39. El Ultimo Lector - Sergio Marroquin (Meksika)
40. Lazy Sunday Afternoons - Joe Martin (İngiltere)
41. Lonely Child - Pascal Robitaille (Kanada)
42. DarshaN - Travis Pearson (Amerika)
43. 11:09 - Adam Wolf (Amerika)
44. Vince Conway - Matthew Pattison (İngiltere)
45. Regret Regrets (ABD)
46. Perspective (İngiltere)
47. Godinne van die Grondpad (Kuzay Afrika)
48. Giles sucks (Lüksemburg)
49. Michelle, Gilles, Kim (Lüksemburg)
50. autobahne (Türkiye)
51. A Cool Day in August (ABD)
52. Shaolin Warrior (film) (ABD)
53. Chip Off the Ol` Blockbuster (ABD)
54. Et rigtigt menneske (Danimarka)
55. Picnic and a stroll (ABD)
56. To be announced (Avustralya)
57. Bugbusters (Almanya)
58. Carpe Diem (film) (Avusturalya)
59. Colori (İtalya)
60. D. (film) (İtalya)
61. Evoque - Reality Show (İtalya)
62. A Promise (film) (ABD)
63. Abortion (film) (ABD)
64. Water Wine (Kanada)
65. The Smokestack Wager (Kanada)
66. Work all day (Kanada)
67. Premier (film) (Macaristan)
68. DOGumentario ITALIA (İtalya)
69. Tenderete (İspanya)
70. Funerale di Famiglia (İtalya)
71. Beauty and The Hitman (Danimarka)
72. Heaven and... (Danimarka)
73. Does it hurt? (Makedonya)
74. Frankie (film) (İngliltere)
75. The pompoulous adventures of fratases cubilotes (İspanya)
76. Los perritos (Meksika)
77. R.U.M.B.A (Kolombiya)
78. One of These Mornings (İskoçya)
79. l`interprétention (Fransa)
80. A Woman Under the Influence (film) (ABD)
81. Untitled Dogme (ABD)
82. Nobody Wants Your Film (ABD)
83. Türev (film) (Türkiye, 2005)
84. 10?, (ABD, 2006)