Çevrimdışı

SEREBRAL PALSİ (SP)

Halk arasında “beyin özürlü” ya da “spastik çocuklar” olarak bilinen SP doğum öncesi, doğum sırası veya doğum sonrası bebeğin beyninde meydana gelen hasar sonucu oluşan, çocukta hareket bozukluklarının yanı sıra zihinsel gerilik, havale, görme, işitme, konuşma, algılama ve davranış bozukluklarına neden olabilen bir durumdur .

SP ilerleyici değildir, ancak çocuk sinir sistemindeki bir hasar ile gelişmek zorunda olduğu için belirtiler yaşantısıyla beraber değişiklik gösterir.

Bu nedenle erken tanı, hastalık kalıcı şekil bozukluklarına neden olmadan tedaviye başlanması açısından büyük önem taşır.

Nedenleri nelerdir?

Doğum öncesi nedenler: Anne baba arasında akrabalık, kan uyuşmazlığı, annenin hamileliği sırasında özellikle ilk 3 ayda geçirdiği enfeksiyöz hastalıklar (kızamıkcık, suçiçeği gibi), aldığı bazı ilaçlar veya geçirdiği kazalar.

Doğum sırasındaki nedenler: Erken veya zor doğum, doğum sırasında bebeğin oksijensiz kalması, anneye verilen narkoz.

Doğum sonrasındaki nedenler: Beyni etkileyen düşmeler, kazalar, ateşli hastalıklar, zehirlenmeler, tümörler.

Belirtileri nelerdir?

Beyindeki hasarın yeri ve şiddetine göre kaslarda aşırı kasılma veya gevşeklik gözlenebilir.

SP’de erken belirtiler aylara göre şöyle özetlenebilir:

1 aylık bebekteki belirtiler;

Devamlı sessiz ve uyuşuk olması

Emme bozukluğu

Israrlı kusma

Etraftan gelen uyarılara cevap vermeme

Havalelerin olması

3 aylık bebekteki belirtiler;

Sırtüstü, baş ve topuklar üzerinde yay gibi sert bir şekilde durma

Normalde gülmeye başlayan yüz ifadesinin yokluğu

4 aylık bebekteki belirtiler;

Baş kontrolünün olmaması

Parmakların bükülü durması

Gözlerde şaşılık

8 aylık bebekteki belirtiler;

Dönme ve oturma aktivitelerinin olmaması

Ellerini yeterli kullanamaması

Tekme atarken iki bacağını birden düzleştirmesi

Uzun oturma pozisyonunda bacakların ayrılmaması, çapraz durması

10 aylık bebekteki belirtiler;:

Emeklemenin olmaması veya emeklerken iki ayağını birden çekerek sıçraması

Tutunarak ayağa kalkmada bozukluk

İsmi ile çağrılınca tepki göstermemesi

Ağızdan fazla miktarda salya akması

Verilen yiyeceği almaması veya ağzına götürmemesi

1 yaşındaki bebekteki belirtiler;:

Tutunarak yürüyememesi

Parmak ucunda ya da bacaklarını çaprazlayarak yürümesi

Eğer çocuğunuzda bu tür belirtiler varsa en kısa sürede doktora başvurunuz.

Tedavisi nasıldır?

Serebral Palsi’li bir çocuğun oturma, yürüme gibi hareketlerinde bağımsızlığa ulaşabilmesi için rehabilitasyona ihtiyaç vardır.

Serebral Palsi’de çok değişik sorunlar görüldüğü için tedavi yöntemleri de farklılık göstermektedir.

Serebral Palsi’de tedavi 3 grupta incelenir:

İlaç Tedavisi: Hastalığı ilaçla tedavi etmek olanaksızdır. Sadece kasılmaları bir miktar azaltmak veya havaleleri kontrol altına alabilmek için ilaçlar verilebilir.

Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon: Rehabilitasyonun amacı; çocuğun kollarını ve bacaklarını normale yakın kullanabilmesini sağlamak, uygun cihazlar ile ayakta durması veya yürümesini sağlayarak bağımsızlığını artırmaya çalışmak, anlaşılabilir konuşmayı öğretmek ve çocuğa olanaklar içinde normale yakın görünüm kazandırmaktır.

Cerrahi Tedavi: Sinirlere, kaslara veya kemiklere yönelik olabilir. Cerrahinin etkisinin sınırlı olduğu ve her hastaya uygulanamayacağı, bazı durumlarda cerrahinin faydadan çok zarar getireceği unutulmamalıdır. Cerrahi tedavi uygulanan çocuklarda mümkün olan en kısa sürede hareketliliğin kazandırılması önemlidir.

Öneriler

Her hastalıkta olduğu gibi SP’de de korunma prensipleri bilinmelidir,

Koruyucu önlemler doğum öncesinde, doğum sırasında veya doğumdan hemen sonra alınmalıdır.

Tedavide en önemli rolü aile üstlenir. Bu nedenle aileler en erken devreden itibaren tedavi sürecinde yer almalı ve bu konuda çalışan sağlık ekibi ile işbirliğinde olmalıdırlar.

-Bilgiler özürlüler idaresi başkanlığı'ndan alınmıştır.