Çevrimdışı

Yalvaç

Yalvaç İlçesi, Sultan Dağları’nın eteklerine yayılmıştır. İlçe, doğuda Akşehir, batıda Senirkent ve Afyon ilinin Çay ilçesi, kuzeyde Sultandağı, güneyde ise Şarkikaraağaç ve Gelendost ilçeleri ile komşudur. Denizden ortalama yüksekliği 1.100 m’dir. En yüksek noktası ise, 2.531 metre ile Yalvaç-Çay sınırında bulunan Gelincik Ana tepesidir. Akköprü ve Sel Çayları iki önemli akarsuyudur. Yalvaç, Kumdanlı Hüyüklü ve Yağcılar ovaları ilçe sınırları içinde kalan başlıca düzlüklerdir. Hoyran Gölü ilçenin tek gölüdür.
Yalvaç ilçesinin iklimi, Akdeniz iklimi ile kara iklimi arasında geçiş özelliği gösterir. En fazla yağış kış mevsiminde en az yağış ise yaz aylarında görülür. Yörede hakim rüzgar poyrazdır. Yörenin tipik bitki örtüsü ise, iklime bağlı olarak, stepotu topluluklarına benzeyen otluklar ile, Akdeniz Bölgesi’nin tipik bitki örtüsü makilere benzeyen çalılıklar, çam, ardıç ve meşeden oluşan ağaç topluluklarıdır.
Tarih öncesi devirlerden başlayarak Yalvaç ve çevresinin önemli bir yerleşim merkezi olduğu görülür. Yalvaç’ta yapılan tarih öncesi araştırmalar sonucunda birçok yerleşme yeri tespit edilmiştir. Fakat yörede, Neolitik dönemden daha eski dönemlere inen bir yerleşme merkezi bulunamamıştır.
Yalvaç’ın Kalkolotik Çağda iskan gördüğünü Yarıkkaya ve Kayadibi Höyüklerindeki pişmiş toprak buluntuları kanıtlamaktadır. Yapılan araştırma sonuçlarına göre, Anadolu’da MÖ 3200-1200 yılları arasına tarihlenen Tunç Çağında, Anadolu’nun birçok yerinde ve Göller Bölgesi’nin hemen hemen her kesiminde olduğu gibi, yörede 40’a yakın yerleşme olduğu saptanmıştır. MÖ 546 yılında, Lydia Kralı Kroisos’un Pers Kralı Kyros’a yenilmesinden sonra, tüm Anadolu toprakları gibi Pisidia’da Pers idaresi altına girmiştir. Yörede Pers hakimiyetini simgeleyen kalıntılara pek rastlanmamaktadır. MÖ 334’lerde Makedonya Kralı Büyük İskender, Pers hakimiyetine son verir. Bu dönemde Yalvaç’ın adı, Pisidia Antiokheia olarak geçmektedir. Antiokheia’nın MÖ 300-280 yılları arasında I. Antiokhos tarafından Seleukos kolonisi olarak kurulduğu sanılmaktadır.
Yalvaç’ın tarih boyunca Menar, Psidia Antiokheia, Tochia ol Antochia, Colonia Caesareia Antiokheia isimleriyle anıldığı görülmektedir. Yöre, MÖ 189 yılında Romalıların eline geçmiştir. Daha sonra Bergamalılarla Romalılar arasında bir kaç kez el değiştiren yöre MÖ 133’de kesin olarak Romalılara geçmiştir. İmparator Konstantin 311 yılında hristiyanlığı serbest bırakmış ve dinin yayılmasına yardımcı olmasıyla, hristiyanlığın büyük şehirlerde birer metropoliti olmuştur. Antiokheia ‘nın 325-787 yılları arasında muhtelif yerlerde yapılan meclis veya konsillere bir metropolit olarak katıldığı bilinmektedir. Bu dönemde, Antiokheia ‘ya metropolit olarak, Neopolis (Şarkikaraağaç), Sozopolis (Uluborlu) ve Nikopolis bağlı idiler. Hristiyanlık tarihinde önemli bir olay da, Yalvaç’ı ilgilendirmesi bakımından, 46 yılında St. Paul ve St. Barnabas’ın Antiokheia’ya gelerek dini yaymak istemeleridir. St. Paul’un Anadolu’ya yaptığı üç seyahatinde de Antiokheia ‘ya uğraması kentin hristiyanlık alemi için oldukça önemli bir yere sahip olduğunu göstermektedir.
Daha sonra Bizanslılarla Arap müslümanlar arasında zaman zaman savaşlar olmuş ve bundan kent büyük zarar görmüştür. 1071’den sonra yörede, Türkler görülmeye başlar. 1176 yılında Sultan II. Kılıç Arslan ile Bizans İmparatoru Manuel Kommenos arasında yapılan Miryokefalon Savaşı ile Yalvaç kesin olarak Türk egemenliğine geçer. Yalvaç bir Türk beyinin adıdır. Malazgirt Savaşından sonra Türklerin Anadolu’ya yayılmaları sırasında, Oğuz boylarından Emir Boyu, Yalvaç Bey önderliğinde Antiokheia ‘ya yerleşmişler ve kent bundan sonra Yalvaç adını almıştır. 1243 yılında İlhanlıların kontrolüne geçen Yalvaç, 1280 yıllarında kurulan Hamitoğulları Beyiği’nin sınırları içinde kalmıştır. 1374 yılında da Osmanlı Devleti’nin egemenliğine girmiştir. 1840 yılında kaza olarak Konya’ya bağlanmış, 1864 yılında belediye teşkilatı kurulmuştur.
Yalvaç, Cumhuriyetin ilanından sonra, Isparta’ya bağlanmış ve her geçen gün gelişen bir ilçe durumuna gelmiştir. 2009 nüfus sayımı sonuçlarına göre ilçenin toplam nüfusu 55.236’dır. Bu nüfusun 20.448’i ilçe merkezinde, 34.788’i belde ve köylerde yaşamaktadır. İlçenin yüz ölçümü 1.415 km2’dir.
İlçenin bellibaşlı kültürel ve doğal varlıkları, Pisidia Antiokheia Antik Kenti, Men Kutsal Alanı, Limnea Adası, Kaya Mezarları, Devlethan Camii, Yeni Camii, Leblebiciler Camii, Eski Hamam, Yeni Hamam, Hoyran Gölü’dür.
Yalvaç ilçesi, Isparta il merkezine 107 km uzaklıktadır. Yalvaç’ın gelirlerinin büyük kısmı, tarımdan, hayvancılıktan, su ürünlerinden ve el sanatlarından sağlanmaktadır.