Çevrimdışı

ATMACA KÜLTÜRÜ VE ATMACACILIK

Rize’nin kültürel dokusu içerisinde “Atmaca Avcılığının ve Eğitiminin” önemli bir yeri vardır. Geleneksel bir unsur olan “Atmacacılık”, başta Ardeşen ilçesi olmak üzere Çayeli, Pazar ve Fındıklı ilçelerini de kapsayan sahil kesiminde yaygın olarak görülmektedir.
Atmacacılık, atmacanın yakalanmasından, eğitilmesine ve atmacayla avcılık yapılmasına kadar uzanan zahmetli bir süreci ifade eder. Bu süreçte ilkin bir böcek (çekirge, danaburnu v.b.) tutulur. Bu böcekle bir kuş (serçe, güvercin v.b.) yakalanır ve bu kuş vasıtasıyla da atmaca tuzağa çekilerek yakalanır. Yakalanan atmaca eğitilir ve sonra da atmacayla ava çıkılır. Başından sonuna kadar büyük bir uğraş, ustalık ve sabır gerektiren atmacacılık, bölge kültürü içerisinde kendine has bir yer edinmiştir.
Atmaca kültürü; renk, şekil ve hareketlerine göre atmacalara verilen isimlerden, bu uğraş için kullanılan malzemelere, böceklere, kuşlara ve atmaca tutkusunun yarattığı türkülere, atasözlerine, anlatmalara kadar uzanan zengin bir birikimdir.
Bölge insanının atmacaya olan bağımlılığı öyle bir seviyededir ki, atmacaları öldüğünde günlerce ağlayanlardan sıkça söz edilir. İnsanı böylesine etkileyen bu sevginin nedeni ancak tutkuyla ve geleneksel duyguyla ifade edilebilir. Çünkü atmacacılık yapanlar ne yakaladıkları atmacanın, ne avladıkları bıldırcının ve ne de harcadıkları eforun maddi olarak karşılığını alamazlar. Tek ödülleri aldıkları manevi doyumdur. Doğadaki hayvan ilişkilerini ve içgüdülerini kullanabilmeyi / yönlendirebilmeyi öğrenmiş olan yöre insanı, ne zaman başladığı bilinmeyen bu ata sporunu yapmaktan büyük bir keyif duyar.
Yörenin kültürel sembollerinden biri olan atmaca, Ardeşen Kaymakamlığı ve Ardeşen Belediyesi tarafından düzenlenen “Ardeşen Atmaca Şenlikleri”ne de esin kaynağı olmuştur. Ayrıca son yıllarda gerek ulusal, gerekse uluslar arası basın yayın organlarının ve konu ile ilgilenen kişilerin de bölgeye gelerek araştırmalarda bulundukları gözlemlenmektedir.