Çevrimdışı

Batı Cephesi Komutanlığı Dönemi
Düzenli ordunun olmaması sorun yaratmaktadır. Ali Fuat Paşa, Efelerin hakimiyetini kıramamış ve yerine Refet Paşa gelmiştir. O da başarısız olmuştur. TBMM açıldıktan sonra Batı cephesi, Batı ve Güney Cephesi olarak ayrılmış, Batı Cephesine İsmet Paşa, Güney Cephesine de Refet Paşa atanmıştır. Böylece Kuva-yı Milliye Müfrezeleri düzenli orduya geçirilmeye başlanmıştır.
Denizlili gönüllülerin oluşturduğu Tavas Bölüğü, Acıpayam Atlıları, Mahmut Efe Kuvvetleri de disipline edilerek düzenli orduya dâhil edilmiştir. Ayrıca Buldan, Çivril ve Çal Müfrezeleri de 37. Alay bünyesine alınarak disiplin sağlanmıştır.Yunan kuvvetleri de saldırılarını artırmışlardır. 23 Haziran 1920'de Batı Anadolu’da genel bir saldırıya geçen Yunan Kuvvetleri karşısında Türk Kuvvetleri geri çekilmek zorunda kalmıştır. 24-26 Haziran saldırıları ile Türk Kuvvetleri Nazilli’ye çekilmişler ve 3 Temmuz 1920’de Yunan Kuvvetleri tarafından Aydın işgal edilmiştir. Bu yenilgiden sonra Türk Müfrezeleri Sarayköy’e kadar çekilmiş ve Nazilli’de bulunan karargâh, Denizli’ye birkaç kilometre mesafede olan Goncalı’ya taşınmıştır.
Denizli’ye Bağlı Kazalarda Müdafa’a-i Hukuk Cemiyetleri’nin Kurulması
1919 Martında İzmir’de düzenlenen Müdafa’a-ı Hukuk Kongresine Denizli ve kazalardan katılan delegeler kongre sonrası memleketlerine dönerek Kuva-yı Milliye yolunda çalışmalara başlamışlardı. Öncelikle Denizli merkezde olmak üzere kazalarda ve pek çok kasabada da cemiyetler kurularak Milli Mücadele’ye hizmet vermişlerdir.
Sarayköy Kazası
Kazalarda kurulan cemiyetlerin içinde önemli bir yere sahip olan bu cemiyet Müftü Ahmet Şükrü Efendi başkanlığında kurulmuştur. 24 Mayıs 1919’da temeli atılan cemiyette Belediye Başkanı Salih oğlu Halil Bey, Emin Aslan Bey, Şeyh Tahir Efendi, Müderris Hacı Halil oğlu İsmail Efendi gibi şahıslar yönetimde bulunmuştur. Daha sonra cemiyet Sarayköy Heyet-i Milliyesi adıyla yeniden teşkilatlandırılmış ve başkanlığını Müftü Efendi, İkinci başkanlığını Müderris Hacı Halil oğlu İsmail Efendi, muhasipliğini Belediye Başkanı Salih oğlu Halil Bey, kâtipliğini Hasan Efendi’nin yaptığı heyetin 7 üyesi mevcuttur.
Çal Kazası
Müftü Ahmet İzzet Efendi önderliğinde Çal kazasında ve köylerinde Kuva-yı Milliye çalışması yapılmış, Yedek Subay Ahmet Akşit Bey kasaba ve köyleri dolaşarak Milli Kuvvetlerin teşekkülü için gönüllü kaydetmiştir. Bu çalışmalar neticesinde 15 Temmuz 1919’da Necip Bey, Hacı Mahmut Efendi, Belediye Başkanı Hacı Mehmet Ağa, Orta köylü Emin Bey, Derviş Efendi ve Zeybek oğlu Ali Ağa’nın da aralarında bulunduğu 20 kişi Kuva-yıMilliye’ye bağlılıklarını ifade eden bir senet imzalayarak Müftü Ahmet İzzet Efendi’ye vermişlerdir. Necip Bey’in 1919 Ağustos’unda 100 kişilik bir müfrezenin başında cepheye gitmesinden sonra ise tekrar Müftü Efendi başkan olmuştur. Heyetin Müdafaa-ı Hukuk adıyla teşekkülünden sonra da Derviş Bey başkan seçilerek bu görevi uzun süre devam ettirmiştir.
Tavas Kazası
Denizli Müdafa’a-ı Hukuk ve Redd-i İlhak Cemiyeti’nin kurulmasından sonra Müftü Ahmet Hulusi Efendi tarafından Dalamanlı oğlu Şükrü Bey Tavas’a gönderilerek Kuva-yıMilliye’ye gönüllü toplaması için görevlendirilmiştir. Denizli Müdafa’a-ı Hukuk ve Redd-i İlhak Cemiyeti’nin Heyet-i Milliye adını almasından sonra ise Tavas Müdafa’a-ı Hukuk Cemiyeti de Heyet-i Milliye adıyla anılmıştır. Bundan sonra 1919 Ağustos’unda Süleyman Salim Bey başkanlığa getirilmesine rağmen kısa süre sonra Osman Efendi başkanlığa getirilerek Tavas Heyet-i Milliyesi çalışmalarını devam ettirmiştir.
Buldan Kazası
Müftü Mehmet Efendi, Mehmet Kamil bey, Kızılhisarlı Hasan Efendi, Hattat oğlu Mehmet Bey, Hacı Molla Ahmet oğlu Necip Bey, Kara Yusuf oğlu Ahmet Bey gibi Kuva-yıMilliyecilerin katılımıyla Buldan Müdafa’a-ı Hukuk Cemiyeti kurulmuştur. Bu cemiyet 5 Temmuz 1920’de Buldan’ın işgali ile üzerine düşen görevi yerine getiremeyerek dağılmak zorunda kalmıştır.
Çivril Kazası
Bu dönemde Çivril Afyonkarahisar’a bağlı olmasına rağmen Çivril Heyeti Milliyesi, Denizli Heyet-i Milliyesi’ne bağlı kalmış ve cephenin desteklenmesi yönünde büyük hizmetleri olmuştur. 1921 yılı başında Çivrilin işgal edilmesinden sonra cemiyet, Güney kasabasına taşınarak burada hizmet vermek zorunda kalmıştır.
Kuva-yı Milliye tarihi içerisinde Çivril kazası için bahsedilmesi gereken önemli bir hadisede Çopur Musa isyanıdır. Kuva-yı Milliye öncesinde eşkıyalık yaparak ünlenen Çopur Musa 21 Haziran 1920 günü 20 kadar adamıyla Çivril Hükümet konağına gelir ve toplanan kalabalığa “ben Kuva-yıMilliye’yi kaldıracağım, padişahın koluyum” diye bağırarak hükümet konağına girmiştir. Ancak kaza kaymakamı ve 33. Alay 2. Tabur Komutanı Binbaşı Ali Rıza Bey’in karşı koyması ile hareketinden vazgeçmiştir. Daha sonra da 12. Kolordu Komutanı Fahrettin Bey bir takip müfrezesi tertip ederek Çopur Musa ve adamlarını dağıtmıştır
Acıpayam Kazası
Müftü Hasan Efendi, Mehmet Kamil Bey, Kızılhisarlı Hasan Efendi, Teğmen Mümtaz Bey’in katılımıyla Müdafa’a-ı Hukuk Cemiyeti kurulmuş ve cepheye asker sevkiyatı ve yardımlar hususunda büyük yararlılıkları olmuştur.Kazalarda kurulan cemiyetlerin yanısıra o dönemde kasaba konumunda olan yerlerde de cemiyetler kurulmuştur. Bu cemiyetle Denizli Heyet-i Milliyesine bağlı kalarak topladığı yardımları ve gönüllüleri Denizli yolu ile cepheye ulaştırmakla Kuva-yı Milliye ye hizmet vermiştir.