Çevrimdışı

İnşâât:
Temel atma töreni ve cülûs şenlikleri tamamlandıktan sonra inşâât çalışmalarına hız verilmiş ve Vilâyet inşâât komisyonu da sürekli olarak yapıyı ve hesaplarını denetlemeye başlamış, yapılan keşifler sonucunda, inşââtın iyi gittiğine dair bir rapor hazırlamıştı. Bu raporun içeriğine göre Ekim ayına kadar yapılan harcamanın, toplam 1412 Osmanlı lirasına ulaştığını öğreniyoruz.Yapımına başlanan kule, 81 metrekare zemin üzerine oturan, son derece ince ve zevkli işlenmiş taştan bir eser olacaktı. Bu yüzden kullanılacak taş malzemenin kalitesi, yani işlenebilecek kadar yumuşaklığı, ancak bununla beraber dayanıklılığı büyük önem arz etmekteydi. İnşâât için gerekli taşların seçimi için çalışmalar yapılmaya başlanmış, bunun için Vilâyet Nafia Başmühendisi Baranofski Efendi ile İnşââtın Mühendisi Mösyö Pere Sarayköy’e gitmişler ve lâzım olacak taşlar hakkında karar vermişlerdir. İnşâât için seçilen taşların metreküpü 190 Osmanlı kuruşuna mâl olacaktır. Saat kulesinin inşasında gerekli malzemelerden önemli bir kısmını da mermerler oluşturmaktaydı. İnşâât komisyonu mermerler için de çalışma yapmış ve mermer müteahhitlerinden eksiltme usulü teklif alarak ve mermerlerin metreküpü için 100 Franktan anlaşma sağlanmıştır. Süslemesi oldukça yoğun olan bina için koyu yeşil ve vişne renginde mermerlere de ihtiyaç duyulmaktaydı, bu yüzden renkli mermerler için Marsilya’ya sipariş verilmiş, yirmi tanesi yeşil, yirmi tanesi vişne renginde olmak üzere kırk adet mermer 17 Haziran 1901 tarihinde İzmir’e gelebilmiştir. 25 Kasım 1900 tarihinde yayınlanan Ahenk gazetesi, Saat Kulesi’nin inşasında uygulanan yöntem ve teknikleri ayrıntılı biçimde kamuoyuna duyurmuştur. Bu dönemin inşâât teknikleri hakkında önemli bilgilerin yer aldığı bu makalenin dilini sadeleştirilmiştir:
Kışla-yı hümayun meydanında inşa olunan saat kulesi hakkında elde edebildiğimiz son malumat aşağıdaki gibidir:
Binanın kaidesinden zirvesine kadar bütün her yeri duvar kalınlığında mermerden olacaktır. Sütunlar ve ufak sütunlar ve bazı kemerlerin başlıkları koyu yeşil ile vişne renginde mermerden olacaktır. Büyük taşlar yatakları ve bağlantıları mükemmelen tesviye edilerek, kireç ve çimento kullanılmaksızın tamamıyla uygun bakır perçinlerle bağlanmak ve kükürt ile tatlı sudan çıkarılmış ve yıkanmış kumdan mürekkep macun ile lehimlenmek suretiyle yerleştirilecektir. Bakır perçinler 24 santimetre uzunluğunda ve 2 santimetre genişliğinde ve 5 milimetre kalınlığında olacaktır. Dirsekler 5 santimetre içeriye olacaktır. Dış yüzeydeki mermerler perdah edileceği gibi, oymalar ve ziynetler büyük taşlardan başka konulacak taşın doğal büyüklüğü nispetinde ayrıca yapılacaktır. Büyük taşlarda ise 1 metreye mukabil 10 santimetre ölçüsünde olacaktır. Dış yüzey tarakla yontulup mil ile işlenecektir. Dirsekler her iki duvara dahil olmak suretiyle yekpare taşlardan olacaktır. Zemin katında olacak dört çeşmenin girintili köşeleri bundan müstesnadır. Çeşmelerin dört fıskiye havuzları, uzunluğu 1.40, genişliği 1.40, derinliği 0.75 olmak üzere içi oyulmuş yekpare taştan ibaret olacaktır. Çeşmelerin diğer 12 harici ve ufak havuzları kezalik taşlardan yapılacaktır. Sütunlar ve sütuncuklar kaidelerine bakır zıvanalarla tutturulacağı gibi, kükürt ile sudan çıkarılmış ve yıkanmış ala cins kumdan mürekkep macun ile lehimlenecek ve zıvanalar 10 santimetre uzunluğunda ve 2 santimetre çapında olacaklardır. Kemerlerin renkli taştan ibaret olan başlıkları 2 santimetre kalınlığında kilitleme ve Moler’in hususi zamkıyla yapıştırılmış dilimler şeklinde olacaktır. Zemin katı ile birinci tabaka dehlizlerinin kuleye bağlantısı zemin katıyla mezkur dehlize tavan teşkil eden mermer döşeme ile sağlanacaktır. Kule binasının sağlamlığı için iç merdivene bağlanması, merdiven kademelerini teşkil eden taşların kulenin dışında duvar yüzü ve içinde merdiven taşı hizmeti ifa edecek surette döşenmesiyle sağlanacaktır.
Kulenin dört penceresinden yalnız bir tanesi açık olup diğer üçü hakiki pencere şeklinde gösterilmek ve üzerleri resimlerle süslenmek üzere kapalı kalacaktır.
Mimarî süsleme kazıyarak, arma-yı hümayun ile tuğra-yı şahane çıkıntılı ve kabartma olacaktır.
Merdivenin ortasına bırakılacak boşluğun durumu saatin ağırlığına göre daha sonra tayin olunacaktır.”
Kışla meydanında yapımına girişilen Çeşmeli Saat Kulesinin inşââtına ilişkin bütün teknik unsurlar belirlenmiş ve çalışmalar hız kazanmış ve Vilâyet makamı inşââtın düzenli biçimde sürdürülmesi amacıyla, inşââtı bir yapımcıya devretmeye karar vermiş ve 30 Ocak 1901 tarihinde; 1901 Cülûs töreninden evvel teslim etmek, bütün masraflar kendisine ait olmak üzere 1700 Osmanlı Lirası karşılığında, projenin müellifi Mühendis Mösyö Raymond Pere’ye ihale etmiştir.