Çevrimdışı

Abdullah Ağa Camisi (Merkez)

Yozgat ili, Yozgat-Ankara karayolunda, Köseyusuflu Köyü’nde bulunan bu cami, kitabesinden öğrenildiğine göre Abdullah Ağa tarafından h.1210 (1796) yılında yaptırılmıştır.

Hakkı Acun’a göre kitabesi:

Bir ibadethane bünyad etti Abdullah Ağa
Ba’is-i mafur olan budilerim ruz-u kaze

Talib-i merzad hakka vuslat için ol kerim
Yapdı cay-ı nazenine böyle Ali bina

Teberrük cami-i şerife geldi bir ha’if didi
Tarihi yek cami’ül-hayr ey mucibusselâ sene 1210 (1796).

Cami geniş bir avlu içerisinde olup, çevresinde bulunan medrese hücreleri ile kütüphanesinden günümüze bir iz gelememiştir. Cami moloz ve kesme taştan kare planlı olup, üzeri kırma çatı ile örtülmüştür. Ön kısmına üç bölümlü bir son cemaat yeri eklenmiştir. Yuvarlak kemerli bir kapıdan içerisine girilen cami duvarlarındaki ikişer pencere ile aydınlatılmıştır.

Mihrap yarım yuvarlak şekilde olup, istiridye kabuğu olarak sonuçlanmaktadır. Minber oldukça basit ve özelliğinden uzaktır. Cami içerisinde bezeme elemanına rastlanmamaktadır. Yalnızca tavana çıtalarla geometrik ve yıldız motifleri yerleştirilmiştir.

Caminin yanında kare kaideli, yuvarlak gövdeli ve tek şerefeli minaresi bulunmaktadır.


Ali Şir (Zaviyesi) Camisi (Akdağmadeni)

Yozgat ili Akdağmadeni ilçesi Muşalikalesi Köyü’nde bulunan bu zaviyenin Ali Şir tarafından yaptırıldığı kaynaklardan öğrenilmektedir. Zaviyenin yapım tarihini belirten bir kitabesi günümüze gelememiştir. Ancak Ali Şir’in XIII. yüzyılın ikinci yarısı ile XIV. yüzyılın başlarında yaşadığı dikkate alınacak olursa zaviyenin yapım tarihi de ortaya çıkmaktadır.

Zaviye moloz taştan dikdörtgen planlı ve kırma çatılı olarak yapılmıştır. Değişik zamanlarda yapılan onarımlarla özelliğinden büyük ölçüde uzaklaşmıştır. Daha sonra camiye dönüştürülen zaviyenin önüne bir son cemaat yeri eklenmiş ve bunu belirten h.1192 (1778) tarihli bir kitabe de buraya yerleştirilmiştir.

Zaviyenin ibadet mekânı olarak kullanılan bölümü dikdörtgen planlı olup, üzeri düz bir tavanla örtülmüştür. İçerisinde herhangi bir bezeme unsuru ile karşılaşılmamıştır. Yarım yuvarlak bir niş şeklindeki mihrabının yanına yeni bir minber yapılmıştır. Bu arada kuzeybatı köşesine de tek şerefeli bir minare eklenmiştir.


Şah Ruh Bey Mescidi (Çandır)

Yozgat ili Çandır ilçesinde bulunan bu mescidin ne zaman yapıldığı kesinlik kazanamamıştır. Ancak giriş kapısı üzerinde Ahmet Bey oğlu Arslan Paşa tarafından h.1157 (1744–1745) yılında onarıldığını belirten bir kitabe bulunmaktadır. Buna göre de mescidin daha önceki tarihlerde yapıldığı anlaşılmaktadır. Eski tarihli bir hüccette Şahruh Bey’in eşi Şah Sultan’a h.897 (1492) tarihinde bir zaviye yaptırdığı yazılıdır. Büyük olasılıkla da hüccette sözü edilen mescit bu olmalıdır.

Mescit moloz taştan dikdörtgen planlı olarak yapılmış, ibadet mekânı iki sütun dizisi ile üç sahna bölünmüştür. İbadet mekânı çok sayıdaki pencere ile aydınlatılmıştır. Mescidin ön kısmında beş ağaç direğin taşıdığı sundurma şeklinde bir son cemaat yeri bulunmaktadır. Bu bölüm sonradan yapılmıştır. Mihrap yuvarlak niş şeklindedir. Mukarnaslı ve Bursa üslubu bir kemerle çevrilmiştir. Minberi yeni eklenmiştir. İbadet mekânında dikkati çeken bir bezemeye rastlanmamıştır.

Mescidin iki minaresi vardır. Bu minarelerden kuzeydoğudaki sonradan yapılmış, diğeri de orijinal minaredir. Batıdaki taş kaidel, eski minarenin çatı hizasına kadar yükselen kısmının gövdesi daha kısa olup, şerefeye kadar olan bölümü tuğladan örülmüştür. Sonradan yapılan minare kesme taş kaideli, tek şerefeli ve yuvarlak gövdeli olup, diğerinden daha sonraki yıllarda yapılmıştır.



Kümbetli Cami (Çayıralan)

Yozgat ili Çayıralan ilçe merkezinde bulunan bu caminin yanında Çerkes Bey Türbesi olmasından ötürü Kümbetli Cami ismi ile tanınmıştır. Caminin kitabesi günümüze gelememiştir. Yalnızca son cemaat yerinde yeni harflerle yazılmış bir yazıda h.1152 (1739–1740) yılında onarıldığı yazılıdır. Bunun yanındaki Osmanlıca bir kitabede ise sadece h.981 (1573–1574) tarihi yazılıdır. Bunlara dayanılarak caminin h.981 (1573–1574) yılında yapıldığı ve sonraki tarihte de onarıldığı sanılmaktadır.

Cami kesme ve moloz taştan dikdörtgen planlı olup, ibadet mekânı beşer ağaç direkle üç sahna bölünmüştür. Ancak bu sahınlar birbirine eş ölçüde değildir. İbadet mekânı duvarlardaki ikişer dikdörtgen pencere ile aydınlatılmıştır. Mihrap yarım silindir şeklinde olup, özellik taşımamaktadır. Minberi yeni yapılmıştır. Cami içerisinde kirişlerdeki kıvrık dallı çiçek motifleri dışında başka bir bezeme bulunmamaktadır.

Caminin taş kaideli, yuvarlak gövdeli, tek şerefeli, ince uzun minaresi geç devirlerde yapılmıştır. Ayrıca son cemaat yeri de sonraki yıllarda yapıya eklenmiştir.


Çokradan Köyü Camisi (Çayıralan)

Yozgat ili Çayıralan ilçesine 7 km. uzaklıktaki Çokradan Köyü’nde bulunan bu caminin kitabesi günümüze gelememiştir. Yalnızca minarenin bulunduğu yer ile çatı saçağı altında h.1232 (1816–1817) tarihi yazılıdır. Bunun dışında banisi ile ilgili de bir bilgi bulunmamaktadır.

Cami moloz taştan dikdörtgen planlı olup, üzeri kırma bir çatı ile örtülmüştür. İbadet mekânı ahşap bir tavanla örtülüdür. Mihrap yarım yuvarlak niş şeklindedir. Yakın tarihlerde yapılan ahşap minberinin bir özelliği bulunmamaktadır. Cami içerisinde tüm duvarları çevreleyen kartuşlar yerleştirilmiş, ancak bunların içerisine bezeme yapılmamıştır. Bazılarının içerisinde “S” ve “C” kıvrımlı bezemeler görülmektedir.

Caminin kuzeydoğu köşesindeki minaresi XX. yüzyılın sonlarında yapılmış, taş kaideli yuvarlak gövdeli olup, yüksekliği ile cami arasında bir uyumsuzluk görülmektedir.