Çevrimdışı

Efsane geri döndü: Kırmızı Civa
Amerikalılar’ın tabiriyle “urban legend” yani şehir efsanesi. Ama gerçekte tam bir soğuk savaş öyküsü. Kırmızı civa!
16 Nisan 2009 / 12:13





Amerikalılar’ın tabiriyle “urban legend” yani şehir efsanesi. Ama gerçekte tam bir soğuk savaş öyküsü. Kırmızı civa!

Gariptir, bu efsane, nedendir bilinmez, şimdi geri döndü. Bugün “minicik” bir haberle gazete sayfalarına yansıdı.

“Suudi Arabistan’da yüzlerce kişi ‘kırmızı civa’ bulmak için eski dikiş makinelerine hücum etti, polis soruşturma başlattı.

Dulum şehrinde iki terzi dükkanının camları kırıldı, dikiş makineleri çalındı. Medine’deki civa avcıları, cep telefonlarını dikiş makinesinin iğnesine yaklaştırıyor, hat kesilirse, içinde kırmızı civa olduğuna hükmediliyor.

Suudi basınına göre, kırmızı civa içerdiği tespit edilen Singer marka makineler karaborsada 50 bin dolara satılıyor.”

Hepsi bu. Tabii haber hayli eksik. Kırmızı Civa nedir, ne iş yapar, nerde, ne zaman ortaya çıktı, hele hele şimdi neden peşinde koşuluyor yok. Asıl bir de Türkiye macerası var Kırmızı Civa’nın.

Çünkü Kırmızı Civa’nın peşinde koşanların maceraları, bir tür Altın Post öyküsü. Geçtiğimiz haftalarda yaptığımız bir haberde şunlara yer vermiştik:

“Siyah beyaz televizyonlarda bulunduğu iddia edilen kırmızı civanın çok para ettiği iddiasına inananlar tamircilere akın etti. Konya Televizyon ve Radyo Tamircileri Odası Başkanı Kadir Erölmez, sanal alemde 1950-1965 yılları arasında Almanya'da üretilen grundig marka televizyonların içerisinde kırmızı civanın bulunduğu ve yüksek fiyatlara satıldığı ile ilgili iddalar dolaştığını belirterek bunu duyan insanların televizyon tamircilerine akın ettiğini söyledi.”

Tabii “nadir bulunan” bu televizyonların fiyatı 35 bin ile 100 bin lira arasında değişiyor. Bir TV’nin veya dikiş makinasının içinde bulunduğu nasıl anlaşılır diyorsanız, çözümü basit: Cep telefonunuzu yaklaştırıyorsunuz hat kesiliyor!

Yine aynı habere göre günde 20-25 kişi televizyon tamircilerinin kapısını aşındırıyor. Yani bir fenomen var ortada. Hele internet ortamında bu makinalara arayanlar ve satanlar uzun bir liste oluşturuyor.

Kırmızı civa diye birşey var mı?

İkircikli soru aslında bu. Gören yok. Varlığına ilişkin tartışma da çok. Yani söylentilerle yetinmek zorundayız.

Bunlara göre, cıva tuzları yoğun radyasyona tabi tutulduklarında kırmızıya dönüşüyor. Güçlü bir füzyon bombası yapımı için elverişli malzeme haline geliyor.

Yani bir tür dolandırıcılık öyküsü sayabilirsiniz! Ama mesele bu kadar basit değil. Dünya çapında bu iddialar öyle bir hal almış ki, sonunda ABD Kongresi bir alt komisyon kurup konuyu araştırmış!

“Asılsız” denmiş. Fakat efsaneyi durdurmak mümkün olmamış. Uluslararası alanda uzunca bir süre, 'kırmızı cıva' satmaya yönelik teklifler dolaşmış. (Kilosunun 200-300 bin dolar olduğu söyleniyor.)

Bu tekliflerin bazıları da, Irak'ın o zamanki yönetim organlarına yapılmış. İleri sürülen örnekler, kırmızı boyalı cıva çıkmış. (2002 ve 2006 yıllarında bu konuda ABD’de çokça yayın mevcut.) Yani dolandırıcılık işi de-elbette bilindiği kadar-pek başarılı olmamış.

Peki ya Türkiye?

İşte size 18 Ağustos 2007 tarihli, üstelik Anadolu Ajansı tarihli bir haber...

“Siirt’te ‘radyoaktif kırmızı civa’ operasyonu...

Siirt'te, kurşun alaşımlı koruyucu kapsül içerisinde nükleer ve radyoaktif özellik taşıyan kırmızı civa olduğu tahmin edilen madde ele geçirildi.

Emniyet Müdürlüğünden yapılan yazılı açıklamada, Kaçakçılık ve Organize Suçlarla Mücadele Şube Müdürlüğünce yapılan çalışmalar sonucunda bir kişinin, Mersin'den yüklü miktarda sahte ABD doları ile nükleer ve radyoaktif özellik taşıdığı sanılan maddeyi Siirt'e getireceği ihbarı üzerine ''Huzur 56'' adlı operasyonun başlatıldığı bildirildi.

Kurtalan yolunda durdurulan bir minibüsteki Y.Ş'nin (43) üstünde ve çantasında yapılan aramada, 61 sahte 100'lük ABD doları, 8x5 santimetre ebatında, kurşun alaşımlı koruyucu kapsül içerisinde kırmızı civa olduğu tahmin edilen nükleer ve radyoaktif madde ile 19 kaçak menşeli uyarıcı tablet ele geçirildiği belirtildi.”

Nasıl? İlginç değil mi?

Kimden çıktı bu Kırmızı Civa?

Peki ama bu efsanenin çıkış noktası neresi? İddialara göre (!), Kırmızı Civa’nın varlığına dair söylentiler, 1992 yılında ITAR-TASS (gayet ciddi bir haber kanalı olarak bilinir) Rus haber ajansından kaynaklanan bir habere dayanıyor.

Ama kırmızı civanın duyuluş tarihi bu değil. 1980’ler. Yani soğuk savaşın en keskin olduğu yıllar. Amerikan kaynaklarına göre bu söylence ve kırmızı civanın karaborsada satıldığına ilişkin bilgiler 1980-81-82 yıllarında görülüyor.

Yani Ruslar’ın (Sovyetler’in) keşfi sayılıyor ve o günün şartları içinde Batı ülkelerini huzursuz ediyor. 1993 yılında Rus Pravda Gazetesi’nde yayınlanan/gönderme yapılan bazı çok gizli belgeler kırmızı civadan bahsediyor.

Buna göre varlığı şüpheli bu materyaller, Sovyetler’in dağılmasından sonra bazı Rus işadamları tarafından Ortadoğu’da satılmaya çalışılmış.

Durum bu. Tabii böyle bir efsanenin aynı ismi taşıyan romanı ve hatta video oyunu olduğunu ekleyelim.not:bilgi ve göruşlerinizi bildire bilirsiniz bu makale ile daha fazla bilgi vermişimdir umarım iyi if ler....